Không quân Phần Lan tiết lộ, Helsinki sẽ triển khai lô máy bay chiến đấu F-35 mới đầu tiên do Mỹ sản xuất tới vùng cực bắc của đất nước, Lapland, khi Helsinki nhận máy bay sau 4 năm nữa.
Hôm 27.5, Chuẩn tướng Juha-Pekka Keränen, chỉ huy lực lượng không quân của quốc gia Bắc Âu, cho biết “phi đội F-35 sẽ được đưa vào biên chế đầu tiên cho Không quân Lapland ở Rovaniemi vào năm 2026”.
Căn cứ không quân nằm cách thành phố Rovaniemi 7km về phía bắc, trên Vòng Bắc Cực, nơi nổi tiếng với ngôi làng Santa Claus. Đây là căn cứ ở cực bắc của Phần Lan có máy bay chiến đấu.
Vào tháng 12.2021, Helsinki công bố quyết định mua một phi đội gồm 64 máy bay chiến đấu tàng hình F-35 để thay thế cho những chiếc F/A-18 Hornet đã cũ. Những chiếc F-35 đầu tiên dự kiến sẽ đến Rovaniemi vào năm 2026, phần còn lại của phi đội sẽ hoạt động vào năm 2030.
Nếu đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan, mà Helsinki nộp vào ngày 17.5, được chấp thuận, số lượng F-35 của khối quân sự ở Bắc Âu sẽ tăng lên đáng kể, vì quốc gia thành viên NATO Na Uy đã nhận được 34 trong số 52 máy bay mới.
Trong khi phần lớn phi đội F-35 của Na Uy đóng tại căn cứ không quân Orlando ở phía nam đất nước, một số máy bay đóng ở phía bắc Vòng Bắc Cực, tại căn cứ không quân Evenes, như một phần của lực lượng Cảnh báo phản ứng nhanh (QRA) của NATO.
Ngày 26.5, hai chiếc F-35 đã bay từ căn cứ đó để đánh chặn hai máy bay Nga trên Biển Barents.
Nếu các máy bay F-35 của Phần Lan đóng tại căn cứ Rovaniemi cũng trở thành một phần của lực lượng QRA do Mỹ đứng đầu, họ sẽ mất ít thời gian hơn để đánh chặn các máy bay quân sự nước ngoài bay về phía tây Bán đảo Kola. Ngoài ra, các máy bay F-35 của Phần Lan có thể được giao nhiệm vụ bảo vệ biên giới đất liền dài 1.340 km của đất nước với Nga, trong khi các máy bay của Na Uy tiếp tục phục vụ như một phần trong lực lượng QRA của NATO ở phía bắc.
Ngày 27.5, Bộ trưởng Quốc phòng Phần Lan Antti Kaikkonen tiết lộ rằng Helsinki sẽ mời các nước đối tác tiến hành nhiều cuộc tập trận quân sự hơn. Cuộc tập trận, dự kiến sẽ bắt đầu vào mùa hè này, nhằm đưa quân đội Phần Lan phù hợp hơn với các tiêu chuẩn của NATO cũng như “thể hiện sự ủng hộ cụ thể đối với Phần Lan” trong khi nước này hoàn tất thủ tục đăng ký trở thành thành viên của khối.
Là một quốc gia trung lập trong nhiều thập kỷ, Phần Lan đã thay đổi đáng kể chiến lược gia nhập NATO sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào cuối tháng 2. Khi nộp đơn xin gia nhập NATO, chính phủ Phần Lan giải thích rằng nước này coi đây là biện pháp răn đe chống lại sự tấn công tiềm tàng từ nước ngoài. Một số cuộc thăm dò dư luận được tiến hành ở Phần Lan cũng chỉ ra rằng 75% người Phần Lan hiện ủng hộ việc gia nhập NATO.
Cao ủy EU về Đối tác Quốc tế, Jutta Urpilainen - một công dân Phần Lan - nói với nhóm truyền thông RND của Đức rằng, quan niệm chung về Phần Lan là một quốc gia trung lập cuối cùng có thể là sai lầm.
“Phần Lan đã không thực sự trung lập. Trong những năm qua, chúng tôi đã hội nhập ngày càng nhiều hơn vào phương Tây” - bà Jutta Urpilainen giải thích. Theo bà Urpilainen, sau khi Phần Lan gia nhập EU vào năm 1995, việc gia nhập NATO là “bước đi tự nhiên tiếp theo”.
Về phần mình, Nga mô tả quyết định của Phần Lan là không chính đáng. Mátxcơva đã cảnh báo, nếu Phần Lan gia nhập NATO, Nga sẽ phải tăng cường hiện diện quân sự ở miền bắc đất nước và thực hiện các biện pháp tương xứng để đảm bảo an ninh quốc gia.