AP đưa tin, một video hiếm hoi về thủ lĩnh al-Qaeda Ayman al-Zawahri vừa xuất hiện hôm 5.4. Trong đoạn video, al-Zawahri ca ngợi một phụ nữ Hồi giáo Ấn Độ hồi tháng 2 đã thách thức lệnh cấm đội khăn trùm đầu truyền thống (hijab). Đoạn video là bằng chứng đầu tiên sau nhiều tháng đồn đoán rằng kẻ từng là cánh tay phải của trùm khủng bố Osama bin Laden đã chết.
Tin đồn về cái chết của Ayman al-Zawahri vẫn lan truyền liên tục, nhưng trong đoạn video công bố hôm 5.4 và được nhóm tình báo SITE dịch, thủ lĩnh ẩn dật của al-Qaeda ca ngợi Muskan Khan, người đã thách thức lệnh cấm đội khăn trùm đầu ở các trường học tại bang Karnataka phía tây nam của Ấn Độ.
Hai tháng trước, Khan đã thu hút sự chú ý khi cô công khai hét lên "Thượng đế vĩ đại" khi những sinh viên cực đoan theo đạo Hindu chế nhạo cô vì chiếc khăn trùm đầu của người Hồi giáo. Vào tháng 3, tòa án ở bang Karnataka của Ấn Độ duy trì lệnh cấm, gây phẫn nộ cho các nhà hoạt động dân sự và các nhóm Hồi giáo ở Ấn Độ và các nơi khác.
Một video trước đó của al-Zawahri, được phát hành vào năm ngoái nhân kỷ niệm vụ khủng bố 11.9, không đề cập đến việc Taliban tiếp quản Afghanistan vào giữa tháng 8, mà nói đến cuộc tấn công ngày 1.1.2021 nhằm vào quân đội Nga ở rìa thành phố Raqqa, miền bắc Syria.
“Mặc dù vậy, ông ta vẫn có thể đã chết. Nếu thế, nó xảy ra vào một thời điểm nào đó trong hoặc sau tháng 1.2021” - Giám đốc SITE Rita Katz tweet sau video kỷ niệm ngày 11.9 của al-Zawahri.
Không có dấu hiệu rõ ràng nào từ video hôm 5.4 về vị trí của al-Zawahri. Al-Zawahri xuất hiện trong một chiếc khăn trùm đầu màu trắng truyền thống bên cạnh một tấm áp phích ca ngợi “người phụ nữ cao quý của Ấn Độ”.
Tuy nhiên, đoạn video làm dấy lên bóng ma về việc al-Qaeda hiện diện ở Afghanistan, đồng thời làm nổi bật những lo ngại về cam kết của Taliban trong việc chống lại các nhóm khủng bố này ở Afghanistan.
Al-Zawahri lên nắm quyền lãnh đạo al-Qaeda sau khi lực lượng SEAL của Hải quân Mỹ tiêu diệt bin Osama bin Laden năm 2011 trong một cuộc đột kích táo bạo vào nơi hắn ẩn náu.
Osama bin Laden, kẻ chủ mưu vụ tấn công ngày 11.9.2001 ở Mỹ, đã bị tiêu diệt tại thị trấn Abbottabad của Pakistan, cách thủ đô Islamabad chưa đầy 100km.
Al-Zawahri được đồn đại là ở các tỉnh Kunar và Badakhshan phía tây bắc Afghanistan trên biên giới với Pakistan.
Khu vực biên giới giữa Pakistan và Afghanistan được bao quanh bởi những dãy núi khắc nghiệt và đã từng là nơi trú ẩn cho một số nhóm chiến binh.
Amir Rana, Giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu hòa bình Pakistan nói rằng al-Zawahri cũng được đồn đại là đang ở thành phố cảng phía nam Karachi của Pakistan, nơi nhiều thủ lĩnh Taliban ở trong suốt cuộc chiến kéo dài 20 năm của Afghanistan.
“Ông ta thậm chí còn được đồn đại là đã chết ở Karachi” - Rana nói và cho biết thêm rằng dù thế nào thì đoạn video của al-Zawahri chắc chắn sẽ khiến chính quyền Taliban của Afghanistan đau đầu với cộng đồng quốc tế.
Taliban bị liên minh do Mỹ dẫn đầu lật đổ vào năm 2001 vì chứa chấp Osama bin Laden. Taliban giành lại quyền lực vào giữa tháng 8.2021, trong những tuần cuối cùng hỗn loạn khi Mỹ và NATO rút khỏi Afghanistan.
Taliban cho biết đang tuân thủ một thỏa thuận ký với Mỹ vào năm 2020 - trước khi lên nắm quyền - trong đó lực lượng này cam kết sẽ chống lại những kẻ khủng bố.
Và kể từ khi tiếp quản, Taliban đã nhiều lần nói rằng Afghanistan sẽ không được sử dụng làm bệ phóng cho các cuộc tấn công chống lại các quốc gia khác.