Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich hôm 19.2, Tổng thống Zelensky chỉ ra rằng vào năm 1994, Ukraina đã tham gia Bản ghi nhớ Budapest và từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy sự đảm bảo an ninh, nhưng động thái này có thể bị đảo ngược nếu bị nước láng giềng Nga đe dọa.
“Ngày nay chúng tôi không có vũ khí và an ninh. Chúng tôi đã mất một phần lãnh thổ của mình, phần lãnh thổ lớn hơn về diện tích so với Thụy Sĩ, Hà Lan, Bỉ. Và, quan trọng nhất, chúng tôi đã mất hàng triệu công dân của mình. Tất cả những điều này là mất mát” - RT dẫn lời ông Zelensky nói.
Tổng thống Zelensky cũng nói rằng Ukraina đã cố gắng bắt đầu tham vấn với các quốc gia bảo lãnh của Bản ghi nhớ Budapest ba lần để xem xét lại các điều khoản, nhưng không thành công.
"Hôm nay Ukraina sẽ làm điều đó lần thứ tư" - ông Zelensky nói và nhấn mạnh rằng ông đã ra lệnh cho Ngoại trưởng Dmitry Kuleba yêu cầu tham vấn nhưng đó sẽ là nỗ lực cuối cùng từ phía Ukraina.
“Nếu tham vấn không diễn ra hoặc không có quyết định cụ thể liên quan đến đảm bảo an ninh cho nhà nước của chúng tôi, Ukraina sẽ có mọi quyền để tin rằng Biên bản ghi nhớ Budapest không có hiệu lực và tất cả các quyết định của thoả thuận năm 1994 phải đặt vào vòng nghi vấn” - ông Zelensky nói.
Nhà lãnh đạo Ukraina nhấn mạnh, “sự lên án tập thể” của các đồng minh phương Tây cho đến nay vẫn chưa biến thành “các hành động tập thể”.
Bản ghi nhớ Budapest được Ukraina, Anh, Nga và Mỹ ký ngày 5.12.1994. Theo đó, Ukraina cam kết về việc loại bỏ tất cả vũ khí hạt nhân khỏi lãnh thổ của mình trong khung thời gian quy định. Đổi lại, Nga, Mỹ và Anh cam kết tôn trọng chủ quyền, biên giới hiện có và độc lập của Ukraina theo Đạo luật cuối cùng của OSCE; không sử dụng bất kỳ vũ khí nào chống lại độc lập chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina, trừ khi vì mục đích tự vệ và trong các trường hợp khác theo Hiến chương Liên Hợp Quốc; và một số cam kết khác. giữa năm 1994 và 1996, Ukraina đã từ bỏ kho dự trữ vũ khí hạt nhân lớn thứ ba thế giới vào thời điểm đó.
Trả lời các câu hỏi sau bài phát biểu, Tổng thống Zelensky nói rằng ông không đồng ý với "một nhà lãnh đạo của một quốc gia lớn" về các biện pháp trừng phạt tiềm năng chống lại Nga. Ông giải thích sự bất bình của mình với nhận xét của người đồng cấp bằng cách nói: “Chúng tôi không cần các biện pháp trừng phạt khi chúng tôi đã bị bắn, khi biên giới biến mất. Các biện pháp trừng phạt có lợi gì cho chúng tôi sau đó?”
Trong vài tháng qua, các nước phương Tây đã liên tục cáo buộc Nga có kế hoạch xâm lược Ukraina - điều mà Mátxcơva kiên quyết phủ nhận. Ngày 18.2, chính quyền của hai khu vực ly khai ở miền Đông Ukraina cáo buộc Kiev đã lên kế hoạch tấn công quân sự vào lãnh thổ của họ. Các quan chức Ukraina cũng đã bác bỏ những cáo buộc này.
Tổng thống Zelensky khẳng định rằng các thỏa thuận Minsk, vốn sẵn sàng đóng vai trò như lộ trình cho một tiến trình hòa bình, đã được "soạn thảo kém" và không mang lại lợi ích cho Ukraina. Thay vào đó, ông Zelensky muốn có một thỏa thuận mới, được ký bởi "các cường quốc", bao gồm cả Nga và Mỹ, trong đó có một số điều khoản về đảm bảo an ninh cho Ukraina.