Không tiếp tục sử dụng sách giáo khoa lớp 1 sẽ lãng phí hơn 80 tỉ đồng

Chiều 31.10, Quốc hội tiếp tục thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung – Đoàn Vĩnh Phúc đề cập đến nội dung được nhiều cử tri quan tâm là lãng phí trong lĩnh vực giáo dục, lựa chọn sách giáo khoa.

Theo đại biểu, năm học 2020-2021, ngành giáo dục triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông ở lớp 1 với 5 bộ sách giáo khoa, trong đó có 4 bộ sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và 3 bộ sách "Cánh diều" là của 3 Nhà xuất bản khác.

Năm 2021, tiếp tục triển khai chương trình mới ở lớp 2, lớp 6 nhưng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chỉ còn phát hành 2 bộ sách giáo khoa là Bộ "Chân trời sáng tạo" và "Kết nối tri thức với cuộc sống".

Còn 2 bộ sách giáo khoa là "Cùng học để phát triển năng lực" và "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" thì đã biến mất với 1 năm tuổi thọ, gây rất nhiều bất ngờ cho giáo viên, học sinh nói riêng và xã hội nói chung.

Việc 2 bộ sách này bỗng dưng biến mất đã được Nhà xuất bản Giáo dục giải thích là muốn hợp nhất 4 bộ sách thành 2 bộ sách tốt hơn và tập trung nguồn lực tài chính đầu tư cho công tác biên soạn sách giáo khoa, phát triển sách giáo khoa, giấy đồng bộ với sách cũng như học liệu điện tử.

Tuy nhiên, nhìn vào thị phần của 4 bộ sách cho thấy, 2 bộ sách biến mất là Bộ "Cùng học để phát triển năng lực" chiếm 14% thị phần. Bộ "Vì sự phận bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" chỉ chiếm 8% thị phần. Một số người đã nhận định việc hai bộ sách này bỗng dưng biến mất là do thị phần thấp và đó là quy luật của kinh tế thị trường. Nhưng vấn đề đặt ra khi hai bộ sách giáo khoa lớp 1 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam bị biến mất là gì? 

Đại biểu Mai Dung nêu quan điểm, hai bộ sách này có tiếp tục được chọn trong các năm tiếp theo không? Khối 1 cả nước ước tính có khoảng 2.000.000 học sinh, như vậy là sẽ lãng phí khoảng gần 450.000 bộ sách lớp 1. Việc không tiếp tục sử dụng sẽ làm lãng phí khoảng hơn 80 tỉ đồng tiền sách giáo khoa.

Theo đại biểu, nhiều trường cùng lúc sử dụng các đầu sách trong những bộ sách khác nhau dẫn đến tình trạng phụ huynh khó khăn trong việc mua sách cho con thời điểm đầu năm học. Cả giáo viên nhà trường cũng bị động, quá tải trong việc phải đọc, lựa chọn quá nhiều bộ sách khác nhau.

Ngoài ra, còn phải kể đến giá sách giáo khoa đắt gấp nhiều lần so với sách giáo khoa hiện hành và mỗi trường lại chọn nhiều bộ sách khác nhau. Nếu có trường hợp học sinh chuyển trường thì lại phải mua bộ sách khác.

"Những gì hiện nay đang diễn ra đã gây rất nhiều lãng phí thì cần phải điều chỉnh ngay trước khi Quốc hội thực hiện giám sát để chống lãng phí nguồn lực của Nhà nước, tiền của, thời gian của người dân, của giáo viên" - đại biểu nói.

Tránh lãng phí nguồn nhân lực trong giáo dục

Đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung - Đoàn Hải Dương bày tỏ quan tâm đến tình trạng lãng phí trong lĩnh vực giáo dục.

Đại biểu cho rằng, chủ trương trao quyền tự chủ cho các trường đại học là hoàn toàn phù hợp với cơ cấu kinh tế và nhu cầu xã hội hiện nay. Việc mở thêm nhiều ngành đào tạo mới là một xu hướng tất yếu.

Đại biểu băn khoăn, liệu những ngành mới đó có được quản lý chặt chẽ trong khâu kiểm soát và thẩm định chất lượng chương trình đào tạo hay không; đơn vị đào tạo có đảm bảo đủ điều kiện cơ sở vật chất cũng như đội ngũ giảng viên có đủ trình độ và năng lực tương xứng để thực hiện hay không?

Để tránh được những thất thoát lãng phí về nguồn nhân lực, bên cạnh những biện pháp quản lý chặt chẽ từ các cơ quan quản lý nhà nước, các trường đại học, gia đình cần quan tâm đẩy mạnh công tác truyền thông định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Giúp cho các em hiểu và lựa chọn đúng các ngành nghề phù hợp với bản thân, phù hợp với nhu cầu xã hội.