Trước đó, cho ý kiến về việc giải quyết bồi thường khi nhà ở, công trình nằm ngoài phạm vi giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng do quá trình thi công, xây dựng các dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Thanh Hóa - Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, không sử dụng ngân sách Nhà nước để giải quyết bồi thường những thiệt hại này mà Chính phủ cần chỉ đạo rà soát kỹ nguyên nhân để xác định trách nhiệm bồi thường, bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật.
Chính phủ cho biết, ước tính có hơn 35 nghìn hộ dân bị ảnh hưởng do quá trình thi công, xây dựng các dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Thanh Hóa - Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên với dự kiến kinh phí đền bù nằm ngoài trách nhiệm bảo hiểm do chủ đầu tư mua là khoảng 167 tỉ đồng.
Do vậy, để có đầy đủ cơ sở pháp lý triển khai thực hiện, đảm bảo ổn định đời sống, sản xuất của người dân không bị ảnh hưởng, tránh việc khiếu kiện đông người kéo dài, Chính phủ kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận, cho phép Bộ Giao thông Vận tải được sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ của các dự án này để chi trả bồi thường thiệt hại.
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: Các hộ dân bị ảnh hưởng phần lớn các hộ nghèo, cận nghèo nên việc khẩn trương xem xét, tháo gỡ các vướng mắc để có phương án bồi thường là cần thiết. Tuy nhiên, cần được cân nhắc, xem xét, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm bồi thường và nguồn vốn để chi trả bồi thường.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất, việc đền bù do thi công dự án gây thiệt hại cho hơn 35 nghìn hộ dân cần được xử lý, giải quyết thấu đáo. Tuy nhiên, nội dung này Chính phủ trình không thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà thuộc trách nhiệm giải quyết của Chính phủ. Đây là trách nhiệm dân sự giữa nhà đầu tư, nhà thầu và người dân nên phải thực hiện theo Luật Dân sự, không thuộc phạm vi xử lý của Ngân sách Nhà nước.
Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cùng với sự giám sát của các đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân hướng dẫn, giải thích rõ cho người dân biết để tạo sự đồng thuận cao.