Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7, báo chí có đặt câu hỏi về tình trạng chậm hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT). Đây một trong những lý do doanh nghiệp phản ánh là khó khăn trong chứng minh được nguồn gốc hàng hóa.
“Hiện số tiền mà doanh nghiệp chưa được hoàn thuế là bao nhiêu? trách nhiệm chậm hoàn thuế thuộc về cơ quan nào”, báo chí đặt câu hỏi.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, trong hoàn thuế VAT hiện có 2 cách làm là kiểm tra trước, hoàn thuế sau và hoàn trước, kiểm tra sau. Trong hai trường hợp này đều có quy định ngày hoàn thành, tính từ thời điểm doanh nghiệp trình đầy đủ hồ sơ theo quy định của pháp luật.
“Đối với hoàn trước, kiểm tra sau, thời điểm hoàn thuế là sau 6 ngày, đối với kiểm tra trước, hoàn sau là 40 ngày. Đây là quy định của pháp luật, để hoàn thuế”, ông Chi cho biết.
Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, năm 2022, cơ quan thuế đã hoàn trên 150.000 tỉ đồng với trên 20.774 quyết định hoàn thuế. 7 tháng đầu năm 2023, cơ quan thuế cả nước hoàn hơn 70.356 tỉ đồng, với 9.800 quyết định hoàn thuế.
Trong các trường hợp hoàn thuế, theo phân loại có đến gần 80% thuộc về nhóm hoàn trước, kiểm tra sau, còn lại 20% thuộc kiểm trước, hoàn sau.
“Việc chậm hoàn thuế, trách nhiệm thuộc về ai? Việc xác định trách nhiệm chậm về cơ quan thuế, hay người dân, doanh nghiệp, phải xem xét trường hợp và hồ sơ cụ thể, từ đó mới xác định được do đâu. Nhưng đứng về cơ quan quản lý thì phải xem xét, giám sát và có cải tiến để không ai có thể nói chậm nữa”, ông Chi cho biết.
Theo ông Chi, trước hết cần rà soát quy định pháp luật, quy trình cách thức triển khai, xem có gì để cải tiến, rút ngắn được lại, vừa đảm bảo yêu cầu nhanh, chính xác, phòng ngừa rủi ro, chống gian lận.
Về giải pháp cụ thể, ngành thuế sẽ ưu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quản lý thuế, đang xây dựng dữ liệu lớn về doanh nghiệp, chủ động sàng lọc các doanh nghiệp rủi ro trước, tức là các doanh nghiệp phải kiểm trước hoàn sau.
“Có doanh nghiệp chỉ kinh doanh yến sào, nhưng xuất hóa đơn với doanh thu trên 30.000 tỉ đồng. Chúng tôi phải kiểm tra vì có phân tích, dữ liệu rồi. Rõ ràng hợp pháp, hợp lý thì họ được hoàn thuế rất nhanh”, ông Chi nêu ví dụ.
Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng khẳng định sẽ nâng cao kỷ cương, xử nghiêm các trường hợp gây khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời cũng kiên quyết xử nghiêm các gian lận hoàn thuế.
Trong thông tin mới phát đi cách đây ít ngày, Bộ Tài chính cho biết đã chỉ đạo quyết liệt Cơ quan thuế các cấp trong việc giải quyết hoàn thuế VAT. Trong đó, yêu cầu Cục trưởng Cục Thuế tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm toàn diện về công tác quản lý hoàn thuế VAT trên địa bàn, không để tồn đọng kéo dài, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp.
Về phía doanh nghiệp, Bộ Tài chính yêu cầu cần nâng cao ý thức chấp hành nghiêm chỉnh các chính sách pháp luật về thuế, hóa đơn, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Nói không với các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn không hợp pháp trong trong việc đề nghị hoàn thuế VAT.