Tại phiên thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022 và năm 2023 diễn ra ngày 1.6 của kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đã có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục.
Đại biểu Quốc hội có ý kiến: "Về những sai phạm ở Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (doanh nghiệp trực thuộc Bộ GDĐT), phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản là Bộ GDĐT".
Trong văn bản trả lời ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, trong năm 2021 và năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban kiểm tra Trung ương, Đảng ủy khối Cơ quan Trung ương đã phối hợp với Bộ GDĐT kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với NXB Giáo dục Việt Nam và đã có kết luận về những sai phạm của NXB trong giai đoạn trước đó.
Một số đơn vị và một số cá nhân của NXB Giáo dục Việt Nam đã bị xử lý kỷ luật. Hiện nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu câu hỏi về việc NXB Giáo dục Việt Nam phải sửa chữa 110.000 cuốn sách và in lại 38.000 cuốn sách giáo khoa môn khoa học tự nhiên lớp 6 của bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, trong khi theo phản ánh của giáo viên nhiều trường, sách chưa được thay bằng sách mới.
Trong văn bản trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, việc chỉnh sửa sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên lớp 6 (Kết nối tri thức với cuộc sống) của NXB Giáo dục Việt Nam đã được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT.
Khi phát hiện có một số nội dung cần chỉnh sửa ở 3 trang (157, 160, 189), NXB Giáo dục Việt Nam đã có báo cáo để xin ý kiến Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa thông qua (biên bản gửi kèm).
NXB Giáo dục Việt Nam đã báo cáo Bộ GDĐT về việc đã thu hồi để sửa chữa hơn 110.000 cuốn sách, hủy sửa in lại 38.000 cuốn (gửi kèm Báo cáo số 1867/BC-NXBGDVN ngày 6.8.2021).
Việc thu hồi để thay 3 trang sách giáo khoa có nội dung chỉnh sửa được thực hiện khi sách còn đang trong quá trình lưu kho và vận chuyển, chưa được phát hành rộng rãi đến học sinh, giáo viên; việc hủy sửa in lại được thực hiện ngay trong quá trình in ấn chưa đóng quyển bằng cách hủy các bản in có chứa các trang phải chỉnh sửa để in lại và đóng quyển. Vì vậy, theo Bộ trưởng Bộ GDĐT, không có việc phải đổi sách giáo khoa cho giáo viên, học sinh đã mua sách.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cho biết, trong bản thuyết minh báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Phương Nam, là một trong những công ty con của NXB Giáo dục Việt Nam, chỉ chưa đầy 2 năm, công ty này đã chi gần 100 tỉ đồng để phát triển thị trường và tập huấn, vậy không rõ Bộ GDĐT đã thanh tra nội dung này chưa?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết công ty Cổ phần đầu tư Phương Nam có 43% vốn điều lệ do NXB Giáo dục Việt Nam góp vốn.
Kết quả về doanh thu, lợi nhuận đều đã được kiểm toán và được thông qua tại Đại hội cổ đông. Các số liệu đều công khai qua báo cáo tài chính. Theo báo cáo của NXB Giáo dục Việt Nam, chi phí bán hàng của công ty gồm: lương nhân viên, chi phí thuê kho tàng, văn phòng, khấu hao tài sản cố định, chi phí phát triển thị trường, dịch vụ mua ngoài, chi phí khác.
Trong đó, chi phí phát triển thị trường (liên quan đến thù lao báo cáo viên, chi phí tổ chức giới thiệu và tập huấn sách giáo khoa, chi phí tặng sách, phí phát hành khen thưởng sách tham khảo cho các đại lý, công ty sách...) năm 2020 là 29,7 tỉ đồng và năm 2021 là 24,2 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 4,9% và 3,5% so với doanh thu.
Trong thời gian từ năm 2019 tới năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra trung ương, Ủy ban kiểm tra của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra NXB Giáo dục Việt Nam.
Hiện nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đang tiếp tục điều tra các hoạt động của NXB Giáo dục Việt Nam. Bộ GDĐT đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng để thanh tra, kiểm tra, điều tra theo đúng quy định của pháp luật đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của NXB Giáo dục Việt Nam.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về 79% sách giáo khoa mà Nhà xuất bản báo cáo với Phó Thủ tướng đã được in trước khi đấu thầu, Bộ GDĐT phủ nhận.
Bộ trưởng Bộ GDĐT cho biết, số lượng in 79% trong báo cáo của Bộ GDĐT là số liệu Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng để lựa chọn nhà thầu, không phải con số đã in trước khi đấu thầu.
Về việc thiếu minh bạch trong lựa chọn sách giáo khoa, Bộ GDĐT cho biết, đã tổ chức 8 đoàn thanh tra về việc lựa chọn sách giáo khoa ở một số địa phương.