Nông thôn đang thiếu thiết chế văn hóa

Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (gồm xây dựng nông thôn mới; giảm nghèo và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bằng dân tộc thiểu số) diễn ra chiều 30.10, Bộ trưởng Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) Nguyễn Văn Hùng nhìn nhận: Nếu không có các chương trình về xây dựng nông thôn mới, về giảm nghèo bền vững thì làm sao chúng ta tiếp cận và hoàn thành được mục tiêu thiên niên kỷ theo cam kết với Liên Hợp Quốc? Làm sao chúng ta có được những miền quê đáng sống và để rồi mọi người dân đi xa cũng muốn về? Làm sao chúng ta thấy được đời sống của nhân dân đang cải thiện?

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn. Nếu tiếp cận ở góc độ văn hoá, chúng ta nhìn thấy tốc độ đô thị hoá nhanh ở nông thôn làm nhiều người cảm thấy hồn quê của người Việt bắt đầu bị đánh mất, hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình, hình của luỹ tre xanh đã không còn nữa, thay vào đó là bê tông hoá.

Trong khi đó theo quy định hiện hành, chúng ta phải đảm bảo các thiết chế văn hóa cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã, thôn. Ở cấp tỉnh phải đảm bảo 3 thiết chế văn hoá là trung tâm nghệ thuật, bảo tàng và thể thao.

Nhưng rõ ràng đến giờ này, qua báo cáo của các tỉnh, thành phố, mới 80% các tỉnh có được các thiết chế cơ bản này, cấp huyện chỉ được 70%, cấp xã chỉ được 60 - 70%, còn cấp thôn bản chỉ đạt 30 - 40 %.

Làm ở đâu và làm như thế nào?

Ủng hộ việc nên tiếp tục đầu tư cho nông thôn, tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, vấn đề là chúng ta chọn địa điểm ở đâu, làm như thế nào, để đi vào hoạt động. Về việc này, Bộ đã có hướng dẫn cụ thể, còn vận hành như thế nào thì phải ở địa phương và đơn vị.

“Tại sao Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh thu hút khách tốt nhất nhưng Bảo tàng nơi khác lại không làm được điều này? Phải chăng là cách lựa chọn địa điểm, không gian trưng bày” - Bộ trưởng đặt vấn đề.

Khi phát triển văn hóa trở thành nhiệm vụ thường trực của mỗi người dân thì chắc chắn sẽ khắc phục được xuống cấp đạo đức

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có Dự án 06 về Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. Thực hiện dự án này, thời gian qua chúng ta đã làm được rất nhiều việc.

“Chúng ta đã có Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam với 22 đại diện cộng đồng các dân tộc đang sinh sống, thu hút được đông đảo sự quan tâm của du khách từ trong và ngoài nước. Ngoài ra các địa bàn khác, với tư cách là chủ thể, cộng đồng các dân tộc cũng đang có nhiều cách làm phù hợp, sáng tạo và hiệu quả như Chương trình đã đề cập” - Bộ trưởng nêu dẫn chứng.

Ông Hùng cũng chia sẻ thêm, ở cấp quốc gia, chúng ta đang tập trung bảo tồn, duy trì các lễ hội, kỳ liên hoan dân ca, dân vũ thông qua việc tổ chức định kỳ tại nhiều địa phương.

“Các lễ hội, kỳ liên hoan chúng ta đã tổ chức thường xuyên, qua đó góp phần quảng bá, bảo tồn văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc. Sắp tới chúng ta sẽ tiếp tục tổ chức Lai Châu, Tây Nguyên” - Bộ trưởng thông tin.