Thu nhập không bảo đảm dẫn đến tham nhũng vặt hay gây sách nhiễu

Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV đó chính là cải cách tiền lương từ 1.7.2024. Nhiều ý kiến nhận định, cải cách tiền lương là một điểm nhấn và một dấu ấn trong kỳ họp Quốc hội lần này. Điều này vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính thời sự.

Trao đổi bên hành lang Quốc hội ngày 31.10, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Tạo - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng - cho biết, Nghị quyết Trung ương 8 đã quyết định chủ trương về cải cách tiền lương từ ngày 1.7.2024 là điều mong mỏi nhất đối với đội ngũ công chức, viên chức.

Ông Tạo nhận định, từ kinh nghiệm trước đây có thể thấy, những tiêu cực xã hội có nguyên nhân rất lớn là thu nhập không bảo đảm dẫn đến những hành vi không chuẩn mực như tham nhũng vặt hay gây sách nhiễu để đạt được mục đích gì đó. Khi tiến hành xử lý kỷ luật đã phát hiện một nguyên nhân lớn và hết sức quan trọng, đó là liên quan đến thu nhập.

“Một sinh viên ra trường với thời gian học tập 6-7 năm của ngành y hay hơn 4 năm với một cử nhân các ngành bình thường ra, nhưng lương chỉ 3 - 3,5 triệu đồng. Lương như vậy thì làm sao để sống tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM” - đại biểu Nguyễn Tạo nói và cho hay, đây là một trăn trở và cải cách tiền lương lần này sẽ xác định đề án vị trí việc làm.

“Tuyển vào công việc gì, vị trí nào thì được hưởng lương mức nào. Đặc biệt, lương chính, lương cứng sẽ phải đảm bảo được 70% và 30% là chi cho những nhiệm vụ khác.

Lương, mức độ thưởng, mức độ phân công công việc đảm bảo công bằng. Trong đó, có 10% chi thưởng để ai làm tốt sẽ được thưởng. Từ đó tạo ra sự công bằng trong thu nhập của những lao động cùng nhóm” - ông Tạo nói.

Theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo, cải cách tiền lương sẽ là một luồng chính sách tạo dựng sự an tâm rất lớn cho các cán bộ, công chức hiện nay.

Qua báo cáo của Chính phủ cho hay, hiện nay, chúng ta đã có nguồn lực chuẩn bị cho cải cách tiền lương, khoảng 560.000 tỉ đồng cho lộ trình từ nay đến năm 2026. Theo đó, khi áp dụng cải cách tiền lương từ ngày 1.7.2024, chúng ta đã có nguồn lực và sự chuẩn bị để triển khai đồng bộ. Từ đó, tạo một hiệu ứng lớn cho xã hội.

Cũng theo ông Tạo, cùng với cải cách tiền lương, bộ máy Nhà nước sẽ tính đến việc tinh giản biên chế sao cho gọn nhẹ và phát huy từng cá nhân một. Từ đó, bảo đảm vị trí việc làm, đúng người đúng việc, đúng hưởng thụ. Để thực hiện phải có sự chuẩn bị kỹ, phải tiến hành rà soát lại lực lượng lao động, để sắp xếp lại vị trí việc làm, ai ở vị trí nào sẽ được hưởng mức lương đó.

“Điều này tạo một sân chơi rất công bằng. Từ đó, sẽ thu hút được một lực lượng lao động có trí tuệ và lực lượng lao động trẻ sẽ tham gia vào guồng máy của các đơn vị công lập, cũng như các đơn vị quản lý Nhà nước hiện này” - ông Tạo nêu.

Cách tính lương mới không theo thang bảng lương cũ

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương - đánh giá, nội dung cải cách tiền lương nhận được sự quan tâm rất lớn của các ĐBQH, đông đảo cử tri và nhân dân.

Đặc biệt, với bộ phận cán bộ, công chức viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước thì đây là nội dung được kỳ vọng rất lớn. Bởi vì, theo đánh giá với cách tính lương hiện nay thì tiền lương của những đối tượng này đang rất ít ỏi, lạc hậu so với mặt bằng giá cả và cuộc sống nói chung.

Nữ đại biểu đoàn Hải Dương cho hay, cải cách tiền lương không đơn thuần là tăng lương, mà đây là cách tính lương mới không theo thang bảng lương cũ. Tiền lương sẽ không được xếp theo thang bảng lương cũ và tăng dần theo thời gian cán bộ, công chức viên chức làm việc. Điều quan trọng là lương được xếp theo yêu cầu công việc.

“Nghĩa là với một vị trí việc làm nhất định, tiền lương sẽ được ấn định là bao nhiêu và không phụ thuộc vào việc cán bộ, công chức viên chức đó đã có bao nhiêu năm kinh nghiệm, bao nhiêu năm công tác” - đại biểu Nga nói.