Đây là lần đầu tiên cả nước triển khai tổng kết, đánh giá về hợp tác xã trong lĩnh vực phi nông nghiệp sau khi có Nghị quyết 13, là bước quan trọng tiến tới tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết của Trung ương trong phát triển kinh tế tập thể nói chung.

Với kết quả hoạt động hiện nay của kinh tế tập thể, Phó Thủ tướng nhận định: “Hợp tác xã (HTX) đã thoát khỏi tình trạng yếu kém và chất lượng, số lượng được nâng lên”. Nguyên nhân là do sự quan tâm, vào cuộc của cấp uỷ, chính quyền các địa phương trên cả nước trong quyết liệt cụ thể hoá, triển khai Nghị quyết của Trung ương.

Tuy nhiên, dựa vào thực tiễn của đất nước và bài học của các quốc gia trên thế giới, kinh tế tập thể ở Việt Nam vẫn chưa tương xứng với vị thế và vai trò vốn có đối với nền kinh tế quốc dân. Số lượng HTX nhiều nhưng đa phần manh mún, nhỏ lẻ, chưa đúng với xu hướng ở các nước khác và tinh thần chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “HTX là hợp sức hợp vốn”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ bày tỏ vẫn còn những nhận thức khác nhau về HTX khi có nơi coi HTX là doanh nghiệp, có nơi coi là tổ chức kinh tế-xã hội. Cho rằng đó là sự lúng túng về địa vị pháp lý của HTX, Phó Thủ tướng nhấn mạnh HTX hoạt động theo Luật HTX (ngoại trừ yếu tố tiếp cận tín dụng bình đẳng như doanh nghiệp theo Nghị quyết 13).

Để tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 13, Phó Thủ tướng giao các bộ, ngành, địa phương và Liên minh HTX Việt Nam nghiên cứu chỉnh sửa Luật HTX năm 2013 theo hướng tăng cường trách nhiệm của các thành viên trong HTX về phát triển tài sản không chia, phát triển thành viên…

Các bộ, ngành tiếp tục đánh giá các chính sách đất đai, tín dụng, cơ sở hạ tầng, tiếp cận thị trường, ứng dụng khoa học công nghệ… để thực hiện hiệu lực, hiệu quả hơn trong thực tiễn, tạo ra sức bật mới cho các HTX và các thành viên.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, địa phương kiện toàn, tổ chức lại bộ máy quản lý Nhà nước đối với kinh tế tập thể, HTX, tạo sự thống nhất từ Trung ương đến địa phương nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán trong quản lý Nhà nước…

Đối với các địa phương, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách đặc thù phát triển HTX phi nông nghiệp mà địa phương có tiềm năng, lợi thế; ưu tiên thực hiện hiệu quả một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho HTX lĩnh vực phi nông nghiệp phát triển.