Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được hình thành từ việc kiện toàn 3 lực lượng sẵn có gồm: công an xã bán chuyên trách, bảo vệ dân phố và đội trưởng, đội phó dân phòng.
Trong thời gian tới, lực lượng này sẽ là “cánh tay nối dài” của công an xã trong bám sát địa bàn cơ sở, gần dân, hiểu dân, phối hợp, hỗ trợ đắc lực thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.
Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 6 thông qua vào ngày 28.11.2023, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2024.
Tại TPHCM, ngày 22.6, kỳ họp lần thứ 16 HĐND TPHCM khoá X đã thông qua Nghị quyết quy định tiêu chí thành lập Tổ bảo vệ an ninh, trật tự; tiêu chí về số lượng thành viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự; mức hỗ trợ, bồi dưỡng và mức chi đối với lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở tại TPHCM.
Trên địa bàn 312 phường, xã, thị trấn trên địa bàn TPHCM hiện tại có 4.861 khu phố, ấp. Theo quy định của nghị quyết, mỗi khu phố, ấp thành lập 1 Tổ bảo vệ an ninh, trật tự. Số lượng thành viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự được bố trí theo quy mô nhân khẩu của từng khu phố, ấp.
Khu phố, ấp có quy mô đến 2.700 nhân khẩu được bố trí 3 thành viên gồm: 1 tổ trưởng, 1 tổ phó và 1 tổ viên. Khu phố, ấp có trên 2.700 - 3.600 nhân khẩu được bố trí thêm 1 tổ viên và tăng thêm đủ 900 nhân khẩu thì bố trí tăng thêm 1 tổ viên.
Như vậy, trên địa bàn TPHCM thành lập 4.861 tổ bảo vệ an ninh, trật tự với tối đa 15.031 thành viên.
Mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng được quy định như sau: tổ trưởng là 6,5 triệu đồng/người/tháng; tổ phó là 6,3 triệu đồng/người/tháng; tổ viên là 6 triệu đồng/người/tháng.
Người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được hỗ trợ 100% số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trên mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng quy định.
Người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được hỗ trợ 100% tiền đóng bảo hiểm y tế hằng năm.
Khi làm nhiệm vụ từ 22 giờ ngày hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau được bồi dưỡng 60.000 đồng/người/đêm, không quá 10 đêm/người/tháng. Khi làm nhiệm vụ vào ngày nghỉ, ngày lễ được bồi dưỡng 600.000 đồng/người/ngày.
Người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở chưa tham gia bảo hiểm y tế mà bị ốm đau, bị tai nạn, bị thương khi thực hiện nhiệm vụ, thì được hưởng chi phí khám bệnh, chữa bệnh bằng mức hưởng bảo hiểm y tế cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và được hỗ trợ tiền ăn hằng ngày là 70.000 đồng/người/ngày trong thời gian điều trị nội trú đến khi ổn định sức khỏe ra viện.