Tình trạng “giấy phép con, cháu” còn khá nhiều

Đánh giá của Ủy ban Kinh tế cho thấy, các trụ cột tăng trưởng kinh tế chưa bền vững. Mô hình tăng trưởng chưa chuyển đổi rõ nét, tăng trưởng chủ yếu dựa vào khai thác dầu khí, than, kiều hối và đóng góp của đầu tư nước ngoài, xuất khẩu từ đầu tư nước ngoài vẫn chiếm 72% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, môi trường kinh doanh có nhiều cải thiện nhưng vẫn còn rào cản, tình trạng “giấy phép con, cháu” còn khá nhiều; số doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng, số doanh nghiệp làm ăn hiệu quả còn thấp. Tính kết nối giữa doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp trong nước chưa hiệu quả, việc thu hút doanh nghiệp lớn cũng chưa đem lại nhiều hiệu ứng lan tỏa.

“Có ý kiến cho rằng, báo cáo của Chính phủ chưa nêu một cách toàn diện nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, nhất là trách nhiệm người đứng đầu và cơ quan chịu trách nhiệm. Cần báo cáo cụ thể hơn việc triển khai các luật như Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Thống kê, Luật Dược. Do đó cần phân tích rõ vấn đề chất lượng y tế giữa các vùng miền, tình trạng thuốc giả; kết quả thực hiện tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế; việc phát triển kinh tế biển gắn với quốc phòng, an ninh; kết quả xử lý các vi phạm pháp luật như phá rừng, khai thác khoáng sản, xả thải trái phép gây ô nhiễm; thiệt hại do thiên tai gây ra trong năm 2017 và biện pháp ổn định đời sống nhân dân, hạn chế tác động xấu đến kinh tế - xã hội địa phương” - ông Thanh nêu rõ.

Áp lực lạm phát còn tiềm ẩn

Đáng chú ý, dẫu kinh tế quý I/2018 với sự bứt phá về GDP tăng 7,38% đem lại kỳ vọng lớn, nhưng theo Ủy ban Kinh tế cũng tạo áp lực không nhỏ về tăng trưởng GDP trong 3 quý còn lại của năm nếu tăng trưởng vẫn định hình như các năm trước, quý sau cao hơn quý trước. Áp lực lạm phát năm 2018 còn tiềm ẩn. Chưa có sự gắn kết thường xuyên giữa hoạt động sản xuất nông nghiệp với nhu cầu thị trường, vẫn phải “giải cứu” nông sản; công tác dự báo, thống kê chưa đáp ứng yêu cầu chủ động, từ xa, mang tầm chiến lược.

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, hiện đầu tư cho nông nghiệp vẫn đang còn khó khăn cho nên đang tháo gỡ khó khăn để nâng cao chuỗi giá trị, đặc biệt sắp tới đây, ngày 26.5, sẽ họp chuyên đề về tích tụ ruộng đất tháo gỡ khó khăn để các vùng phát triển không có sự chênh lệch. Năng suất lao động dù đã cố gắn nhưng vẫn khó khăn cho nên đang tìm cách tháo gỡ trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, GDP quý I/2018 tăng 7,38% nhưng cũng tạo áp lực không nhỏ về tăng trưởng GDP trong những tháng còn lại. Bên cạnh đó, các trụ cột kinh tế phát triển chưa bền vững. Mô hình tăng trưởng chưa chuyển biến rõ rệt. Các nhà đầu tư FDI đến đây làm ăn là tốt đóng góp cho sự tăng trưởng của đất nước, vấn đề là làm sao cho doanh nghiệp trong nước mạnh lên, có sự đóng góp tham gia nhiều hơn vào chuỗi giá trị vào tăng trưởng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng, dù kinh tế tăng trưởng khá nhưng tính bền vững chưa cao, kim ngạch xuất nhập khẩu vẫn phụ thuộc vào FDI cho nên cần quan tâm vai trò của DNNN thể hiện vai trò kinh tế quốc doanh, đóng góp cho Nhà nước nhưng đã có sự hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ thế nào? Theo ông Tỵ, cải cách thủ tục hành chính thời gian qua có nơi giảm 50% các loại giấy tờ nhưng vừa qua việc cắt giảm đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp chưa? Tiếp cận ưu đãi cho doanh nghiệp thế nào cần lưu ý.

Xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu cơ quan khi để xảy ra các sự việc

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị làm rõ, tại sao cách đây 1 năm Thủ tướng đã ban hành lệnh cấm cửa rừng, nhưng đến nay tình trạng phá rừng vẫn diễn ra trầm trọng ở một số địa phương cho nên cần làm rõ trách nhiệm? Trong 4 tháng đầu năm xảy ra 1.400 vụ cháy nổ là rất nghiêm trọng, lo nhất là cư dân ở khu chung cư, vậy Chính phủ cần có giải pháp đảm bảo an toàn cháy nổ, nhất là cháy nổ tại chung cư. An toàn vệ sinh thực phẩm cần phải xử lý nghiêm như vụ cà phê pin, thuốc ung thư giả bằng bột than tre. Đáng chú ý là tội phạm công nghệ cao xảy ra ngay chính trong cơ quan chức năng chống tội phạm công nghệ cao. Các vụ án đang làm nhưng lý do vì sao tội phạm nằm ngay trong cơ quan chống công nghệ cao? Vậy trách nhiệm, xử lý thế nào?

“Chúng ta cứ chạy theo vụ việc mới kiểm tra chấn chỉnh. Như xảy ra cháy chung cư mới đi kiểm tra, ngộ độc rượu mới đi kiểm tra, trong khi quản lý nhà nước có đầy đủ hệ thống tới tận “chân rết”. Do đó cơ quan quản lý nhà nước phải làm đúng thẩm quyền chức năng, xác định rõ trách nhiệm thẩm quyền người đứng đầu cơ quan đó khi để xảy ra các sự việc” - bà Nga cho hay.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu, cần chú ý đến công tác phòng chống cháy nổ từ Nam ra Bắc, hàng giả, thuốc giả, rủi ro lạm phát vì sắp tới sẽ tăng giá thuốc, dịch vụ y tế, giáo dục sẽ khiến chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng giá, ảnh hưởng đến lạm phát. Cho nên thời gian tới Chính phủ cần lưu ý đến những vấn đề này.