Có hay không lợi ích nhóm khi để 'loạn giá” xét nghiệm?

Đề cập đến việc loạn giá xét nghiệm COVID-19, mỗi nơi một giá, gây bức xúc cho nhân dân, Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đặt câu hỏi liệu có lợi ích nhóm không và trách nhiệm của Bộ trưởng trong vấn đề này.

Bên cạnh đó, đại biểu tỉnh Đồng Tháp cũng muốn Bộ trưởng trả lời về tình trạng tiêu cực trong đội ngũ lãnh đạo bệnh viện. Ông hỏi liệu ngành y tế đã tính đến tách bạch giữa nhiệm vụ chuyên môn và nhiệm vụ quản trị của lãnh đạo các cơ sở y tế chưa.

"Vậy đã đến lúc tách bạch quản lý với chuyên môn riêng chưa? Bộ trưởng có suy nghĩ gì?", đại biểu Hòa chất vấn.

Cũng liên quan đến nhóm vấn đề giá kit xét nghiệm, Đại biểu Đặng Hồng Sỹ (Bình Thuận) nêu thực tế Việt Nam là 1 trong 4 nước đầu tiên phân lập được virus, năm 2020 sản xuất được kit xét nghiệm và có nước đặt mua, nhưng vừa qua chủ yếu nhập khẩu.

Việc chưa tự chủ được sinh phẩm cũng là nguyên nhân khiến giá xét nghiệm tăng. 

Ông cũng đặt vấn đề: "Giá xét nghiệm sáng nay mới có, vậy trách nhiệm quản lý giá cả của Bộ trưởng thế nào?".

Thiết bị y tế, sinh phẩm chẩn đoán không thuộc mặt hàng quản lý theo Luật giá

Trả lời câu hỏi “liệu có lợi ích nhóm trong vấn đề loạn giá xét nghiệm?” của đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long đã xin phép Quốc hội dành nhiều thời gian hơn để giải đáp.

Theo Bộ trưởng, hiện nay trang thiết bị y tế và sinh phẩm chẩn đoán không thuộc mặt hàng quản lý theo Luật giá. Giá cả của các mặt hàng này cũng khác nhau giữa các hãng, các nước. Giá sinh phẩm cũng khác nhau qua từng thời điểm, nếu cung ít - cầu nhiều thì giá thành cao hơn.

Lấy ví dụ về thời điểm đầu năm 2020, giá khẩu trang, găng tay, máy thở do khan hiếm đã bị đẩy lên cao, các quốc gia có tình trạng tranh mua trong thời điểm đầu.

Bộ trưởng Long cũng cho biết, thời gian qua do nhiều doanh nghiệp tham gia vào nên đã làm giảm giá những mặt hàng này.

"Mải mê chống dịch" nên không thực hiện đúng việc thu giá xét nghiệm

Về giải pháp của Bộ Y tế để quản lý vấn đề giá xét nghiệm, sinh phẩm, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết đã từng bước minh bạch hóa việc cung ứng trang thiết bị, vật tư y tế, yêu cầu các công ty công khai, niêm yết giá trên Cổng thông tin của Bộ Y tế.

Bộ cũng liên tục yêu cầu các doanh nghiệp tăng nguồn cung, hạ giá thành sản phẩm; tăng cường cấp phép để tạo cạnh tranh giữa các đơn vị. Đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép cho 131 sản phẩm sinh phẩm chẩn đoán, trong đó test nhanh là 60, PCR là 43, và kháng thể là 28.

Giải pháp tiếp theo là tăng cường vận động, hỗ trợ từ các nước với khoảng trên 50 triệu test. Giảm giá thành xét nghiệm bằng việc gộp mẫu với cả test nhanh (gộp 3-5) và test PCR (gộp 10-20).

“Điều này được cho phép về mặt chuyên môn và giảm giá thành”, ông Long nói. Đồng thời, ông khẳng định Bộ Y tế liên tục có điều chỉnh về việc xét nghiệm tùy từng thời điểm, mức độ dịch trên quan điểm hiệu quả, tiết kiệm.

Trả lời câu hỏi về việc chậm ban hành giá xét nghiệm mà Đại biểu Đặng Hồng Sỹ chất vấn, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thừa nhận do quá bận về công tác phòng, chống dịch nên đến tận tháng 9, khi Bộ chỉ đạo giá test chỉ được thu theo đúng giá đầu vào, thì các đơn vị nhận lỗi do mải mê quá nên không thực hiện được.

“Chúng tôi đã yêu cầu các địa phương nghiêm khắc nhắc nhở và chấn chỉnh việc thu thế này” - ông Long nói.

Bộ trưởng Long cũng khẳng định Bộ đã có văn bản và Thủ tướng đã liên tục nhắc nhở các địa phương phải thực hiện đúng quy định về pháp luật, đảm bảo không có lợi ích nhóm, không được tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Việc đấu thầu mua sắm trang thiết bị và sinh phẩm y tế vì thế đã được đưa vào chương trình thanh tra năm 2022.

“Buông lỏng giá xét nghiệm”

Trước câu trả lời của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long về các vấn đề liên quan đến giá xét nghiệm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đã tranh luận lại.

Theo Đại biểu Hòa, thời gian qua Bộ Y tế đã buông lỏng giá xét nghiệm, nên mỗi nơi một kiểu, mỗi địa phương có giá khác nhau. “Tôi cho rằng đây là một thiếu sót. Người dân trong thời gian qua rất phàn nàn chuyện này. Trong một quận thôi, giá xét nghiệm đã khác nhau rồi”- đại biểu Hòa nêu quan điểm.

Tiếp tục trả lời vấn đề đại biểu Hòa tranh luận, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long một lần nữa khẳng định, giá xét nghiệm COVID-19 không thuộc mặt hàng quản lý giá theo quy định của luật giá và có sự chênh lệch giữa các nơi.

“Đối với giá xét nghiệm, theo quy định của Bộ là thực thanh thực chi, mặt khác đối với các đơn vị tư nhân, chúng ta không áp dụng hình thức quản lý giá, do đơn vị tự chịu trách nhiệm, nhưng phải niêm yết, công khai. Chúng tôi xin được tiếp thu ý kiến của đại biểu, trên cơ sở cùng các đơn vị chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát đối với giá xét nghiệm của đơn vị tư nhân” - Bộ trưởng Long thông tin.

Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát. "Bộ Y tế đã nhận thấy trách nhiệm này và triển khai rất quyết liệt thời gian qua. Chúng tôi đã đưa mặt hàng sinh phẩm xét nghiệm vào mặt hàng được quản lý giá" - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói thêm và khẳng định: Chắc chắn thời gian tới đây, giá xét nghiệm sẽ được từng bước điều chỉnh theo hướng cố gắng hạ giá xét nghiệm, để thực thi các nhiệm vụ phòng chống dịch đảm bảo hiệu quả.