Ngày 25.6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Công chứng (sửa đổi).

Phát biểu ý kiến, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Hằng Nga (đoàn Trà Vinh) nêu rõ, việc bắt buộc công chứng điều lệ doanh nghiệp, hồ sơ thành lập doanh nghiệp, thỏa thuận góp vốn trong việc thành lập doanh nghiệp... là cần thiết.

Việc này nhằm đảm bảo pháp lý cho các giao dịch quan trọng đối với kinh tế, góp phần đảm bảo an ninh trật tự và an ninh kinh tế.

Đồng thời, tránh tình trạng giả mạo chữ ký trong hồ sơ, tài liệu thành lập doanh nghiệp. Từ đó, hạn chế khai khống vốn điều lệ, hợp thức hóa các hành vi rửa tiền, mua bán hóa đơn thông qua thành lập khống doanh nghiệp, lạm quyền của người đại diện.

Cùng với đó, hạn chế tình trạng thành lập hàng loạt "công ty ma" làm ăn phi pháp. Trong đó, có những "công ty ma" khi cơ quan chức năng phát hiện, có hành vi buôn lậu, mua bán hóa đơn giá trị gia tăng, rồi giám đốc là xe ôm, bán bún bò.

Đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) đề nghị, ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung các trường hợp phải công chứng trong hoạt động của doanh nghiệp.

Đại biểu cho biết, doanh nghiệp có vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, các giao dịch dân sự, thỏa thuận hình thành nên doanh nghiệp hay việc mua bán, sáp nhập lại chưa được quy định phải công chứng.

Đại biểu dẫn thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều trường hợp thành lập, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đã diễn ra.

Vụ án Vạn Thịnh Phát với hàng loạt hành vi làm giả hồ sơ doanh nghiệp, lập hồ sơ vay vốn khống, thuê người đứng tên cổ phần là một trong những điển hình về tình trạng giả mạo chữ ký trong điều lệ doanh nghiệp, biên bản của HĐQT, hội đồng thành viên và các văn bản nội bộ doanh nghiệp.

Việc này đã và đang diễn ra, dẫn đến các vụ án liên quan, để lại hậu quả rất lớn trong thời gian qua.

Cũng theo đại biểu, các quy định hiện hành không có quy định bắt buộc công chứng hồ sơ thành lập doanh nghiệp.

Tuy nhiên, lợi dụng các thủ tục thông thoáng về thành lập doanh nghiệp nên nhiều trường hợp thành lập doanh nghiệp, sáp nhập, mua bán nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, mua bán hóa đơn.

Vì vậy, cần có cơ chế bảo đảm tính xác thực, hợp pháp của hồ sơ thành lập doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định về các trường hợp thành lập doanh nghiệp, điều lệ doanh nghiệp, các biên bản họp HĐQT, đại hội cổ đông, hội đồng thành viên trong doanh nghiệp bắt buộc phải công chứng trong dự thảo luật.

Theo đại biểu, quy định này sẽ mang lại nhiều lợi ích, trong đó khắc phục tình trạng giả chữ ký, giảm tiêu cực.

Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn Vĩnh Phúc), đề nghị xem xét quy định trong dự luật theo hướng công chứng được kết nối cơ sở dữ liệu dân cư ở các trường hợp sinh trắc học không ảnh hưởng đến vấn đề an ninh như nhận diện khuôn mặt, vân tay, sau này là mống mắt.

Từ đó có thể phục vụ cho việc xác định chủ thể tham gia giao dịch công chứng. Theo đại biểu, khi sử dụng dữ liệu này phải trả tiền từ lượt khai thác theo quy định do Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Công an quy định.

Quy định như vậy thuận lợi, chính xác, an toàn cho hoạt động công chứng, đồng thời không lãng phí tài sản xã hội khi các tổ chức, cá nhân phải tự trang bị cho mình.

Cũng trao đổi về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) đề nghị, bổ sung việc liên thông, chia sẻ cơ sở dữ liệu và quyền khai thác cơ sở dữ liệu vào dự thảo luật theo hướng cho phép các tổ chức hành nghề công chứng được quyền kết nối, chia sẻ và khai thác cơ sở dữ liệu, thông tin sinh trắc học như ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt.

Điều này giúp hỗ trợ việc xác thực cá nhân một cách chính xác, chống lại hành vi mạo danh trong hoạt động công chứng nhưng không ảnh hưởng đến vấn đề an ninh quốc gia.