Nhiệm kỳ thành công
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, thứ nhất, quá trình tham gia HĐBA, đặc biệt là sự tham gia trực tiếp của Lãnh đạo Cấp cao Đảng và Nhà nước, Lãnh đạo Bộ Ngoại giao đã chuyển tải thông điệp mạnh mẽ về một đất nước Việt Nam đổi mới, chuyển mình, từ một nước nhận hỗ trợ trở thành một đối tác quan trọng, đóng góp tích cực tại LHQ và trong công việc chung của cộng đồng quốc tế. Việt Nam đã tham gia cơ chế đa phương có tầm quan trọng hàng đầu này với tâm thế mới, có năng lực, bản lĩnh và bản sắc riêng, có tầm nhìn chiến lược về thế giới và khu vực, có đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa.
Thứ hai, Việt Nam đã tham gia đóng góp thực chất, thiết thực vào công việc chung của HĐBA, thể hiện qua việc đã tham gia bàn thảo, tìm giải pháp cho tất cả các vấn đề trong chương trình nghị sự HĐBA ở tất cả các khu vực, từ các xung đột ở Châu Phi tới khủng hoảng nhân đạo ở Trung Đông, cũng như các vấn đề chủ đề quan trọng như chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, bảo vệ thường dân trong xung đột vũ trang, an ninh biển, biến đổi khí hậu, hay ứng phó với đại dịch COVID-19...
Xuyên suốt trong quá trình đó là hình ảnh Việt Nam với tinh thần độc lập, tự chủ, tích cực, trách nhiệm, kiên trì lập trường nhất quán tuân thủ Hiến chương LHQ và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, nhất là tôn trọng độc lập, chủ quyền, nguyên tắc không can thiệp công việc nội bộ, giải quyết hòa bình tranh chấp…, đồng thời có cách thức giải quyết có lý, có tình, đầy tinh thần trách nhiệm và giàu tính nhân văn, linh hoạt, cân bằng trong ứng xử, luôn nỗ lực tìm kiếm và tạo dựng đồng thuận, tạo không khí thuận lợi cho trao đổi tại HĐBA.
Thứ ba, Việt Nam đã tạo dấu ấn với cách tiếp cận tổng thể đối với các vấn đề hòa bình và an ninh quốc tế, cũng như tinh thần nhân văn, hướng tới người dân, xuất phát từ chính những kinh nghiệm của Việt Nam đã từng trải qua nhiều năm chiến tranh, xung đột. Điều đó được thể hiện qua những sự kiện và văn kiện chúng ta đề xuất với những chủ đề rất có ý nghĩa, xuất phát từ lợi ích của Việt Nam nhưng cũng rất phù hợp với quan tâm và lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.
Đơn cử như phiên thảo luận mở về Hiến chương LHQ tổ chức vào tháng 1.2020 nhân dịp kỷ niệm 75 năm thành lập LHQ có sự tham dự và phát biểu của 110 đại diện các nước, các tổ chức, một con số kỷ lục đối với một cuộc họp của HĐBA. Hay Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với người dân là một trong số hiếm hoi (chỉ khoảng 1%) các Nghị quyết được tất cả 15 nước thành viên HĐBA đồng bảo trợ.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh: "Cùng với các hoạt động đối ngoại quan trọng khác, việc đảm nhận trọng trách Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ đã góp phần củng cố cục diện đối ngoại ổn định, thuận lợi cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với nhiều đối tác quan trọng, nhất là các nước ủy viên HĐBA LHQ. Chúng ta cũng khẳng định vị thế và uy tín của Việt Nam với tư cách là bạn bè thủy chung, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, nhận được sự đồng tình và ủng hộ của tất cả các nước trong HĐBA LHQ và bạn bè quốc tế".
Nâng tầm đối ngoại đa phương
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, những thành công và dấu ấn của Việt Nam tại HĐBA góp phần quan trọng khẳng định chủ trương nâng tầm đối ngoại đa phương của Đảng và Nhà nước ta là hoàn toàn đúng đắn, củng cố nền tảng để chúng ta tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả chủ trương này trong giai đoạn mới.
Việc đảm nhận vai trò Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ trong hai năm qua cũng như cả chặng đường dài hơn, từ nghiên cứu, tham mưu, quyết định ứng cử đến vận động, chuẩn bị và tham gia HĐBA LHQ, đã để lại nhiều bài học, kinh nghiệm quý báu - theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn.
Một là, bài học về xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và đoàn kết, hợp tác quốc tế, giữa lợi ích quốc gia - dân tộc và nghĩa vụ, trách nhiệm quốc tế trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.
Hai là, bài học về phát huy truyền thống ngoại giao hòa hiếu, hào khí và giàu tính nhân văn của dân tộc và tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh. Chúng ta luôn kiên định nguyên tắc, mục tiêu chiến lược, nhưng mềm dẻo, linh hoạt, có lý, có tình trong sách lược, tuỳ từng vấn đề, thời điểm và đối tác với phương châm “dĩ bất biến ứng vạn biến", là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và có trách nhiệm với tất cả các nước trong cộng đồng quốc tế.
Ba là, bài học về kết hợp nhuần nhuyễn giữa thế và lực, giữa đa phương và song phương, giữa toàn cầu và khu vực, giữa ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa. Một điểm nổi bật trong nhiệm kỳ vừa qua là chúng ta đã phát huy rất tốt vai trò cầu nối trong một số vấn đề toàn cầu và khu vực, nhất là thúc đẩy hợp tác giữa LHQ và ASEAN khi Việt Nam đảm nhiệm Chủ tịch ASEAN 2020 và Chủ tịch HĐBA LHQ tháng 4.2021.
Bốn là, bài học về chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đối ngoại nói chung, đối ngoại đa phương nói riêng bởi cán bộ là cái gốc của mọi việc.