Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, ngày 23.5, đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2024.
Một trong những nội dung được đại biểu Quốc hội quan tâm là tình trạng già hóa dân số đang diễn ra rất nhanh và các chính sách để ứng phó với tình trạng này.
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (Đoàn TPHCM) dẫn ra hàng loạt con số cho thấy, có sự thay đổi về tỉ lệ sinh sản ở phụ nữ nước ta từ những năm 1960 đến nay.
Đại biểu đề nghị cần chuyển đổi nhận thức để đất nước đạt 2,1 cháu/phụ nữ và phải có một bộ phận sinh con thứ 3 thì mới đủ. Theo đó, Chính phủ cần có hướng dẫn mức sinh phù hợp cho các địa phương để đến giai đoạn 2035 - 2045, dân số vẫn bền vững.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TPHCM) nhìn nhận các báo cáo kinh tế, xã hội trình tại mỗi kỳ họp "gần gần giống nhau". Báo cáo có đưa ra giải pháp nhưng hầu hết "hô khẩu hiệu".
Trong khi có những vấn đề rất cụ thể, cần những chính sách cụ thể lại không được phân tích cụ thể. Lấy ngay vấn đề tỉ suất sinh mà đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nêu, bà Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, mỗi chính sách đều đúng trong một thời điểm, một giai đoạn.
Trước đây, việc hạn chế người dân sinh quá 2 người con là phù hợp. Tuy nhiên, hiện nay trước nguy cơ già hóa dân số, không có lao động thay thế, cần phải xem xét lại chính sách này.
Theo đại biểu, chúng ta cũng chỉ nói hiện tượng già hóa dân số nhưng chính sách lại không đưa ra rõ nét. Đơn giản trong những điều đảng viên không được làm có nêu không được vi phạm chính sách dân số. Là người đứng đầu cơ quan, có những trường hợp bà Lan phải đau lòng xem xét kỷ luật đảng viên sinh con thứ 3.
"Mà đâu phải đảng viên bị, nguyên chi bộ đó cũng bị xem xét thi đua. Bởi vậy, chúng ta phải có giải pháp thay đổi. Cái nào có lợi cho đất nước tại sao không thay đổi" - bà Phạm Khánh Phong Lan nêu.
Đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn TPHCM) cho hay, theo đánh giá, Việt Nam đang trong thời điểm già hóa dân số rất nhanh, chứ không phải nhanh nữa. Đây là điều đáng báo động.
Bà Trần Kim Yến cho rằng, một chính sách ban hành phải có thời gian lâu mới có hiệu quả. Chính vì vậy, ngay bây giờ phải có các chính sách tổng thể để người dân có thể suy nghĩ đến việc sinh đủ con.
Đại biểu Trần Kim Yến phân tích, mức thu nhập bình quân của công nhân, người lao động hiện nay ở mức 7 - 10 triệu đồng/tháng. Có những gia đình thu nhập của cha mẹ không đủ trang trải chi phí cơ bản nuôi một đứa trẻ ăn uống, học hành.
Đại biểu băn khoăn đây có phải nguyên nhân của hiện tượng sợ sinh không. Bây giờ có hiện tượng người trẻ không lập gia đình rất lớn, hoặc lập gia đình rồi không sinh con và thậm chí nuôi thú cưng để làm niềm vui trong cuộc sống. Do đó, nữ đại biểu đề nghị Chính phủ có báo cáo tổng thể cũng như xây dựng chính sách ngay bây giờ để ứng phó tình trạng già hóa dân số.