Tại kỳ họp trước khi thảo luận về dự án Luật Nhà ở sửa đổi, nhiều đại biểu ủng hộ đề xuất giao Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam tham gia đầu tư, phát triển NƠXH cho công nhân, lao động (CNLĐ). Dưới góc độ là ĐBQH cũng là một cán bộ trong hệ thống công đoàn, bà có quan điểm như thế nào về vấn đề này?
- Tôi hoàn toàn thống nhất với quan điểm để Tổng LĐLĐ Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng NƠXH, điều này được quy định tại khoản 3 Điều 77 dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) lần này.
Tôi cho rằng, việc giao Tổng LĐLĐ Việt Nam tham gia đầu tư xây dựng NƠXH cho người lao động thuê từ nguồn kinh phí công đoàn sẽ có nhiều thuận lợi bởi tổ chức công đoàn là đơn vị trực tiếp, thường xuyên nắm bắt nhu cầu và điều kiện sống của người lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Tổng LĐLĐ Việt Nam trực tiếp làm chủ đầu tư hoặc chủ trì, phối hợp với doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp hoặc doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản để đầu tư xây dựng các thiết chế công đoàn, trong đó có NƠXH sẽ tạo điều kiện cho người lao động có cơ hội được thuê nhà ở với giá cả hợp lý, phù hợp với khả năng tài chính của CNLĐ.
Đây là chủ trương rất đúng đắn bởi hiện nay, nhiều CNLĐ phải thuê trọ ngoài nhà dân, chật chội, thiếu thốn, điều kiện sống và sinh hoạt không đảm bảo.
Do vậy, tôi mong muốn việc giao Tổng LĐLĐ Việt Nam tham gia đầu tư xây dựng NƠXH cho người lao động thuê được cụ thể hoá và đồng bộ trong Luật Nhà ở, Luật Đầu tư và Luật Kinh doanh bất động sản.
Theo bà, việc Tổng LĐLĐ Việt Nam tham gia đầu tư, xây dựng NƠXH cho CNLĐ sẽ mang lại những lợi ích thiết thực gì cho đoàn viên công đoàn?
- Nhìn tổng thể, không thể phủ nhận sự đóng góp của các chuỗi nhà trọ từ trước đến nay vì đã cung cấp một lượng lớn nhà ở cho người lao động thuê trọ tại các khu công nghiệp.
Tuy nhiên, để có một nơi ở khang trang, đảm bảo các điều kiện sống tối thiểu nhưng vẫn đáp ứng khả năng tài chính của công nhân thì tổ chức Công đoàn tham gia việc này là rất phù hợp.
Bởi vai trò của công đoàn bao gồm cả chăm lo về vật chất và tinh thần, trong đó, vấn đề nhà ở có ổn định thì tinh thần của CNLĐ mới ổn định để yên tâm làm việc. Chính điều này sẽ góp phần giữ chân người lao động là đoàn viên công đoàn, nâng cao tính ổn định, hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Đây cũng là một chủ trương hết sức nhân văn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ nói chung và Tổng LĐLĐ Việt Nam nói riêng trong việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của CNLĐ.
Thưa bà, hiện nay đề án xây dựng 1 triệu căn NƠXH khó đạt được mục tiêu vào năm 2025. Để kết quả phát triển NƠXH cho người lao động không "cách xa" mục tiêu, cần có những giải pháp cụ thể, rõ ràng như thế nào?
- Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn NƠXH khó về đích vào năm 2025 vì những thủ tục pháp lý liên quan đến quá trình giải phóng mặt bằng, phê duyệt dự án và cấp phép xây dựng còn phức tạp. Điều này kéo dài thời gian chủ đầu tư hoàn thành thủ tục pháp lý lên tới hằng năm, làm chậm lại mục tiêu phát triển. Do vậy, luật đang được chỉnh sửa để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc.
Việc xây 1 triệu căn NƠXH còn gặp vướng mắc do chưa định giá được giá trị căn hộ để người lao động tiếp cận. Vị trí của những căn hộ xây dựng cũng không thuận lợi với chỗ ở hiện tại và nơi làm việc của người lao động.
Do vậy để hoàn thành mục tiêu xây dựng 1 triệu NƠXH cần phải có quy hoạch cụ thể, có kế hoạch, quyết tâm triển khai trên cơ sở khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng tại các địa phương.
Đồng thời đảm bảo tách bạch trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh theo đuổi lợi nhuận với trách nhiệm xã hội phải thực hiện trong dự án NƠXH để hoạt động kinh doanh được vận hành theo cơ chế thị trường.
Khi Nhà nước chủ động được trong việc tạo lập NƠXH sẽ là cơ sở để tăng nguồn cung nhà ở cho thuê; giải quyết tốt bài toán về chỗ ở cho người có thu nhập thấp bởi thực tế đến nay, không phải ai thu nhập thấp cũng đủ các điều kiện mua NƠXH.
Tôi cũng cho rằng, hiện nay việc xây dựng NƠXH cho người lao động thuê là hình thức hợp lý nhất vì thị trường lao động có thể có những dịch chuyển, biến động tùy theo từng thời điểm. Do vậy, hình thức hỗ trợ cho người lao động thuê nhà ở với giá hợp lý là điều rất cần thiết.
Xin cảm ơn ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân!