Không để thực hiện dân chủ tại doanh nghiệp mang tính hình thức

Chiều 31.5, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận ở tổ về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Đại biểu Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách nêu ý kiến về việc thực hiện dân chủ tại doanh nghiệp.

Theo bà Chinh, việc thực hiện dân chủ cơ sở tại các cơ quan Nhà nước, các cấp chính quyền đã được làm nhiều năm và được tổng kết đầy đủ. Lần này, điểm mới trong dự thảo là quy định một chương riêng về thực hành dân chủ ở doanh nghiệp.

Đại biểu cho rằng nguyên tắc trong hoạt động quản lý hành chính khác với nguyên tắc trong quản trị doanh nghiệp. Chính vì vậy, quy định nội dung những việc người lao động được công khai, được tham gia, được quyết định, kiểm tra và giám sát lại chưa phản ánh đúng với quản trị doanh nghiệp hiện tại.

Trong nguyên tắc quản trị doanh nghiệp thể hiện rõ tính mệnh lệnh, hoạch định chiến lược cũng như nguyên tắc về kỷ luật, nguyên tắc về thù lao… 

Một trong những nguyên tắc Ủy ban Pháp luật thẩm tra là phải đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau thông qua hợp đồng lao động, hợp đồng thuê mượn nhân công, khoán việc.

Bà Chinh nêu ra những việc rất khó triển khai trong thực tiễn như người lao động được bàn, được tham gia, được biết, công khai minh bạch về thang lương, bảng lương. Trong khi đó mỗi loại hình doanh nghiệp lại có hình thức, nguyên tắc quản trị khác nhau.

Do vậy, nếu chỉ áp dụng chung quy định về thực hiện dân chủ ở cơ sở với doanh nghiệp trong một chương sẽ không đầy đủ, khó thực hiện. Nếu chỉ quy định sẽ dẫn tới tính hình thức khi triển khai thực hiện. Cần tính toán, cân nhắc và quy định cụ thể phạm vi điều chỉnh đối với việc thực hiện dân chủ cơ sở ở doanh nghiệp.

Dự thảo Luật có các điểm mới như bổ sung nội dung người lao động được quyết định mức đóng các loại quỹ xã hội, quỹ từ thiện tại doanh nghiệp. Đại biểu cho rằng đây là những nội dung có thể thực hiện được tại các doanh nghiệp.

Cùng quan điểm, đại biểu Lê Trường Lưu (Đoàn Thừa Thiên Huế) đặt câu hỏi có thực hiện được dân chủ cơ sở tại doanh nghiệp. Rất ít, thậm chí gần như không có doanh nghiệp nào công khai kết quả sản xuất kinh doanh, vấn đề lương thưởng. Nếu đưa vào luật thì sau này cơ chế kiểm tra giám sát sẽ thực hiện ra sao?

Đại biểu Lưu đề nghị nghiên cứu riêng một chương và cần cụ thể hơn, hạn chế những nội dung không cần thiết và mang tính hình thức.

Nhiều hội nghị cán bộ, công nhân viên chức còn mang tính hình thức

Đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) nhất trí với các báo cáo được trình bày tại Quốc hội lần này, song cần có thêm ý kiến để dự thảo luận được đi vào cuộc sống. Trong đó, việc thực hành dân chủ ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng, bởi đây là nơi đưa các chính sách pháp luật đi vào cuộc sống.

“Thực tế hiện nay, nhiều cơ quan thực hiện hội nghị cán bộ, công nhân viên chức còn mang tính hình thức. Hoặc nhiều cơ quan ban hành quy chế chi tiêu nội bộ nhưng thực tế việc triển khai chưa thực sự hiệu quả. Đây là những vấn đề đáng quan tâm khi thực hiện quy chế dân chủ cơ sở sở các đơn vị, doanh nghiệp hiện nay” – đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Nguyễn Phi Thường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, cần quy định rõ vai trò cũng như trách nhiệm của MTTQ cũng như các tổ chức chính trị - xã hội, công đoàn trong việc thực hiện dân chủ cơ sở. Bởi đây là lực lượng nòng cốt để nhân dân thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Đồng thời, đại biểu cũng kiến nghị sổ sung thêm điều khoản quy định rõ trách nhiệm giải trình, tiếp thu của người sử dụng lao động với các kiến nghị của người lao động. Đồng thời kiểm điểm trách nhiệm cũng như đánh giá mức độ hoàn thành trách nhiệm của người đứng đầu để hạn chế tình trạng dân chủ hình thức.