Áp lực về tiến độ khi dùng vốn của nhà nước là không nhỏ

Mở đầu phần phát biểu của mình, Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) bày tỏ sự đồng ý chuyển đổi sang đầu tư công đối với 3 dự án thành phần gồm Mỹ Hảo - Phan Thiết, Mai Sơn - Quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây.

Tổng mức đầu tư điều chỉnh là 100.816 tỉ đồng, trong đó cần bổ sung là 23.461 tỉ đồng. Lý do, qua Tờ trình của Chính phủ cho thấy nếu đầu tư công. Một là đẩy nhanh được tiến độ. Hai là đem lại hiệu quả về kinh tế - xã hội. Ba là có hiệu quả về đầu tư.

Tuy nhiên, ông Trí nêu băn khoăn, sẽ khó cho Chính phủ để đảm bảo có đủ vốn cho sự điều chỉnh này là 23.461 nghìn tỉ đồng này. Đặc biệt, khi đất nước vừa mới tạm ổn với đại dịch COVID-19, vấn đề giải phóng mặt bằng mới được 73%, phần còn lại chắc cũng không dễ, dự kiến dự án sẽ hoàn thành trong năm 2023.

“Như vậy, áp lực về tiến độ khi dùng vốn của nhà nước là không nhỏ. Có thể có được không một phương án tốt và hiệu quả để thu hồi vốn nhà nước khi đầu tư cho dự án này, góp phần giúp giảm áp lực rất lớn về nhu cầu vốn cho việc phát triển các công trình hạ tầng khác trong cả nước” – ông Trí nói và đề nghị Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, địa phương và các cơ quan có liên quan lưu ý giải quyết những băn khoăn đó để dự án hoàn thành kịp tiến độ.

Ông Trí cũng đề nghị rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực tế triển khai một số dự án. Ông cho rằng, Bộ Giao thông vận tải cần rút kinh nghiệm trong việc trình dự án, cần phải xem xét thấu đáo các khía cạnh có liên quan, nhất là về tài chính, về tính hiệu quả của dự án.

“Tôi thấy tờ trình lần này viết rất hay, rất thuyết phục, nhất là phần khó khăn, vướng mắc, về huy động vốn tín dụng và phần nói về giải quyết mục tiêu kép. Nghiên cứu đến đây tôi cứ nghĩ tại sao trước đây không nêu ra thật rõ cho Quốc hội biết những ý hay, ý tốt này để Quốc hội quyết định cho đúng, tránh việc Quốc hội đã bấm nút thông qua chưa lâu thì nay lại phải điều chỉnh” – ông Trí nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, việc xây dựng bộ hồ sơ để gọi thầu nhưng chỉ gọi được các nhà thầu có năng lực tài chính yếu, thậm chí là không có nhà thầu nào tham gia cũng nên được xem xét, cần được rút kinh nghiệm để rồi đây không lặp lại tình trạng đó cho những dự án quan trọng khác. Hơn thế nữa, cần xem lại chính sách thu hút đầu tư theo phương thức PPP của chúng ta.

Cần rút ra nhiều bài học kinh nghiệm trong việc thu hút đầu tư PPP

Theo ông Trí, một bài học quý nữa là cần xây dựng cho được phương án, cách thức, biện pháp thật tốt và minh bạch để thu hồi vốn, nhất là vốn của nhà nước để dự án thực sự phát huy hiệu quả về kinh tế - xã hội, để bảo đảm và tăng thêm được vốn cho nhà nước nhằm đầu tư cho những dự án hạ tầng khác.

“Xin đừng để xảy ra những khiếm khuyết như những dự án BOT giao thông trong những năm trước đây đã làm. Xin đừng để đến khi đường đã làm xong, xe cộ lưu thông mới hối hả thúc giục các nhà đầu tư phải lắp đặt trạm thu phí không dừng đã trầy trật hơn 2 năm nay mà vẫn chưa hoàn thiện” – ông Trí nhấn mạnh.

Cùng nêu ý kiến về việc này, Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Bạc Liêu) bày tỏ sự đồng tình của mình về việc chuyển 3 đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây từ đầu tư theo mô hình PPP sang sử dụng ngân sách nhà nước với rất nhiều lý do khách quan, chủ quan.

Tuy nhiên, ông Hạ cũng đề nghị Chính phủ cần phải rà soát lại toàn bộ hệ thống chính sách hành lang pháp lý cho lĩnh vực đầu tư PPP, làm sao thu hút được nhiều nhà đầu tư, nhiều nguồn lực của xã hội trong nước và quốc tế nhất để phát triển đất nước. Theo đại biểu, đó là một việc cần thiết trong thời gian tới.