Ngày 19.3, theo tìm hiểu của PV Lao Động, Bộ Tư pháp đang dự thảo Tờ trình của Chính phủ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm giao một số Phòng Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp (LLTP).
Theo Bộ Tư pháp, sau hơn 13 năm thi hành, Luật LLTP đã thực sự đi vào cuộc sống, cơ bản đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và nhu cầu cấp Phiếu LLTP ngày càng tăng của công dân, bảo đảm phù hợp với tiến trình cải cách tư pháp, xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại và hội nhập quốc tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác LLTP cũng đã bộc lộ một số khó khăn, hạn chế nhất định, đặc biệt là trong hoạt động cấp Phiếu LLTP.
Tại một số địa phương trong một số thời điểm có tình trạng người dân phải xếp hàng chờ đợi nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP, gây ùn ứ, ách tắc trong việc tiếp nhận hồ sơ, gây bức xúc trong dư luận xã hội; việc cấp Phiếu LLTP qua hình thức trực tuyến chưa được thực hiện hiệu quả, đa số trường hợp người dân vẫn phải đến trực tiếp hoặc thực hiện qua dịch vụ bưu chính, …
Thực tiễn triển khai Luật LLTP và các văn bản hướng dẫn thi hành cho thấy, công tác xác minh thông tin LLTP trước ngày 1.7.2010 tại các cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát, Thi hành án… thường gặp nhiều khó khăn.
Từ năm 2021 đến năm 2023, cả nước cấp hơn 2,6 triệu Phiếu LLTP, trong đó tỷ lệ trễ hạn khoảng 2,1% (tương đương khoảng 54.000 trường hợp).
Trong đó, khoảng hơn 90% trường hợp trễ hạn do chậm nhận được đầy đủ thông tin LLTP hoặc một số cơ quan không trả lời đề nghị tra cứu xác minh của cơ quan cấp Phiếu LLTP.
Nguyên nhân chủ yếu là các thông tin này đã quá lâu, nhiều địa phương thực hiện sáp nhập địa giới hành chính, chuyển trụ sở nên nhiều cơ quan, đơn vị không lưu trữ được đầy đủ các thông tin này.
Thực tế này gây nên nhiều khó khăn, vướng mắc cho các Sở Tư pháp, dẫn đến tình trạng chậm thời hạn cấp Phiếu LLTP, có trường hợp kéo dài hằng tháng, gây bức xúc cho người dân.
Bộ Tư pháp thông tin, theo thống kê, hiện nay Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An là ba địa phương có số lượng yêu cầu cấp Phiếu LLTP lớn nhất cả nước.
Từ năm 2021 đến năm 2023, thành phố Hà Nội cấp khoảng 240.300 Phiếu LLTP, Thành phố Hồ Chí Minh cấp khoảng 308.000 Phiếu LLTP, tỉnh Nghệ An cấp khoảng 185.000 Phiếu LLTP, chiếm khoảng 28% tổng số Phiếu LLTP được cấp trên toàn quốc.
Trong bối cảnh nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất của Sở Tư pháp còn hạn chế, việc tiếp nhận một số lượng lớn hồ sơ đã gây tình trạng quá tải cho bộ phận làm công tác LLTP tại các địa phương này. Có thời điểm người dân phải xếp hàng từ rất sớm để nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP, gây bức xúc trong dư luận. Tỷ lệ trễ hạn của Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 2%, tỉnh Nghệ An khoảng 7%.
Bộ Tư pháp cho rằng, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác cấp Phiếu LLTP thời gian qua, đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau như: tập trung nguồn lực, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền, ứng dụng công nghệ số,...
Trong đó việc thí điểm giao một số Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện cấp Phiếu LLTP là một giải pháp cần thiết, phù hợp với tinh thần tăng cường phân cấp cho địa phương trong giải quyết thủ tục hành chính; tăng tính chủ động của chính quyền địa phương trong quản lý nhà nước và giải quyết thủ tục hành chính...