Mở đầu chương trình, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Lê Quang Tùng khẳng định: Tư tưởng của Người trong Di chúc là định hướng cơ bản, quan trọng đối với công cuộc xây dựng CNXH ở Việt Nam cả hôm nay và mai sau, vì mục tiêu đem lại độc lập, tự do cho dân tộc, hạnh phúc cho nhân dân, bao quát toàn diện các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.
Nêu tham luận về chủ đề minh triết Hồ Chí Minh, GS-TS Hoàng Chí Bảo – Chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương chia sẻ: “Tìm hiểu minh triết Hồ Chí Minh trong Di chúc – bản văn 1.000 từ Người để lại cho đồng bào, đồng chí và bầu bạn quốc tế, chúng ta thêm một lần được thấu hiểu và thấu cảm về Người”.
Theo GS-TS Hoàng Chí Bảo, Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn viết Di chúc vào dịp sinh nhật để vui chứ không buồn. Sự sống – vốn mạnh hơn cái chết. Lấy sự sống để vượt lên cái chết, với Chủ tịch Hồ Chí Minh là một bản lĩnh văn hóa. Người thực sự là một hiện tượng văn hóa độc đáo. Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh mang tầm tư tưởng của một lãnh tụ kiệt xuất. Chỉ với 1.000 từ, Người đã làm một tổng kết lớn lý luận và thực tiễn về cách mạng Việt Nam, về sự nghiệp của Đảng, của dân tộc mà Người một đời gắn bó, dấn thân và dâng hiến.
Nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương cũng cho biết, trong Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đặt ra vấn đề dự báo trong tương lai. Với tất cả sự nhạy cảm và linh cảm, Người biết rằng, đổi mới là thường xuyên và lâu dài, là một cuộc chiến đấu khổng lồ, chống lại những cái cũ kỹ, hư hỏng, lỗi thời, hướng tới tiến bộ, phát triển tốt đẹp, vì thế phải dựa vào dân, tập hợp dân thành phong trào, lực lượng để dân thực hiện.
Bản Di chúc không chỉ thực hiện tư tưởng ở tầm cao thời đại mà còn kết tinh ở đạo đức trong sáng và cao thượng, ở phong cách giản dị, hài hòa, thấu lý, đạt tình, trọn vẹn tình nghĩa của một con người mang cốt cách “Chân – Thiện – Mỹ” mang tên Hồ Chí Minh.
Theo GS Bảo, trí tuệ và đạo đức trong cuộc đời Hồ Chí Minh, trong sự nghiệp Hồ Chí Minh “tận trung với nước, tận hiếu với dân”, sáng lập và rèn luyện Đảng thành một Đảng cách mạng chân chính, “Đảng là đạo đức, là văn minh” làm nên minh triết của Người. Người dặn trong Di chúc: “Trước hết nói về Đảng và đầu tiên là công việc với con người”.
Tại chương trình, nhà báo Hà Đăng, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa T.Ư, chia sẻ: Qua nhiều ý kiến báo cáo cũng như tham luận tại Hội thảo đã làm rõ nhiều nội dung trong Di chúc. Có những tham luận với góc nhìn tổng thể cũng có những báo cáo đề cập với một vấn đề cụ thể trong Di chúc và có liên hệ với tình hình thực tế.
Theo nhà báo Hà Đăng, qua bản Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng như những hội thảo khoa học ông càng thêm học tập được những điểm mới cũng như những giá trị lịch sử và giá trị định hướng. Theo ông, qua Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta càng thêm thấy rõ một con người thật mà có một cuộc đời huyền thoại.
Chương trình cũng đã nhận được gần 50 tham luận của các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học và các nhà lãnh đạo, quản lý, hoạt động thực tiễn thể hiện sự quan tâm, tập trung làm rõ nhiều nội dung liên quan tới bản Di chúc lịch sử.