Đề nghị dùng 5.570 tỉ vốn dự phòng đầu tư công cho đường Hồ Chí Minh

Tiếp tục phiên họp thứ 9, chiều 10.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 ngày 29.11.2013 về điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh.

Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Duy Lâm cho biết, đường Hồ Chí Minh là dự án quan trọng quốc được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư theo Nghị quyết số 38/2004/QH11 năm 2004. Dự án có điểm đầu tại Pác Bó (Cao Bằng), điểm cuối tại Đất Mũi (Cà Mau), dài 3.183 km, tuyến chính dài 2.499 km, nhánh phía tây dài 684 km; đi qua 28 tỉnh, thành phố.

Kết quả thực hiện, đối với phân kỳ đầu tư đến năm 2020, dự án chưa đạt yêu cầu nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với quy mô 2 làn xe. Theo Báo cáo của Chính phủ, đến hết năm 2020 còn 7 đoạn với tổng chiều dài khoảng 279 km chưa triển khai, trong đó mới cân đối bố trí vốn cho 3 đoạn với tổng chiều dài 108 km, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025.

Đối với phân kỳ đầu tư sau năm 2020, đến năm 2021, dự án đã được triển khai hoàn thành khoảng 2.362 km/2.744 km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang thực hiện 211 km; chưa bố trí vốn để triển khai thực hiện 171 km. Dự án được triển khai rất chậm so với yêu cầu đặt ra. Trong 5 năm (2017-2021), chỉ triển khai được khoảng 8% tổng khối lượng.

Về nguồn vốn thực hiện dự án, theo báo cáo của Chính phủ, tổng nhu cầu vốn đầu tư để nối thông toàn tuyến (giai đoạn quy mô 2 làn xe) là 99.170 tỉ đồng. Đến năm 2020, nhu cầu vốn để nối thông toàn tuyến là 88.400 tỉ đồng, đã huy động được 62.316 tỉ đồng.

Đối với giai đoạn 2021-2025, đã bố trí 11.791 tỉ đồng vốn ngân sách nhà nước (ngân sách trung ương, trái phiếu Chính phủ, ODA). Còn lại 3 đoạn với tổng chiều dài 171 km, tổng mức đầu tư là 10.770 tỉ đồng chưa được bố trí nguồn vốn.

Để đến năm 2025 hoàn thành đầu tư các đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận nhằm nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép sớm sử dụng nguồn vốn dự phòng chung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025  để đầu tư 2 dự án này (83,5 km/tổng mức đầu tư 5.570 tỉ đồng).

Đã chậm 2 năm so với yêu cầu hoàn thành

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy nêu rõ, tính đến thời điểm hiện tại, để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh còn lại 171 km của 3 đoạn: Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn; Đoan Hùng - Chợ Bến và  Rạch Sỏi - Bến Nhất - Gò Quao - Vĩnh Thuận, chưa bố trí vốn (tổng mức đầu tư khoảng 10.770 tỉ đồng) để triển khai thực hiện.

Ông Lê Quang Huy lưu ý, cho đến nay, tiến độ triển khai dự án đã chậm gần 2 năm so với yêu cầu hoàn thành các dự án thành phần và nối thông toàn tuyến với quy mô 2 làn xe theo quy định tại khoản 4 Điều 2 của Nghị quyết và chưa rõ thời gian kết thúc.

Giải trình, làm rõ thêm một số vấn đề, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể khẳng định, Chính phủ hết sức quan tâm tới tuyến đường Hồ Chí Minh. Bộ đã xác định 2 tuyến đường quan trọng nhất đất nước gồm tuyến Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh với ý nghĩa rất lớn về kinh tế - xã hội và quốc phòng an ninh. Những tuyến đường này không chỉ là đầu tư, đơn vị còn bố trí nguồn kinh phí để duy tu sửa chữa để đảm bảo tốt nhất, làm sao cho đường mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh phải là con đường tốt nhất.

Tuy nhiên, ông Thể cho biết tiến độ tuyến đường Hồ Chí Minh thực hiện chậm, nguyên nhân chính trong đó vẫn là nguồn vốn. Trong đó, trước năm 2016, chúng ta đã thực hiện rất tốt nhưng sau đó do khủng hoảng kinh tế, chúng ta ban hành nghị quyết để kiềm chế lạm phát. Do đó, một số dự án phải dừng lại, đầu tư ít hơn vì kinh tế khó khăn chung của đất nước khiến các dự án giao thông bị ảnh hưởng.