Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 3, ngày 22.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến về Kế hoạch giám sát chi tiết và Đề cương báo cáo giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021". Đây là một trong hai chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm 2022.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - ngân sách, Phó trưởng Đoàn giám sát Nguyễn Phú Cường cho biết, đối tượng giám sát của chuyên đề này là Chính phủ, các bộ, ngành, các cơ quan quản lý, sử dụng vốn nhà nước, tài sản nhà nước; Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Kiểm toán nhà nước; các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị, xã hội; Doanh nghiệp nhà nước; HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Theo ông Nguyễn Phú Cường, phạm vi giám sát là tình hình thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong khu vực công từ 1.1.2016 đến 31.12.2021 và thời kỳ trước, sau có liên quan.

Nội dung giám sát tập trung 5 lĩnh vực, gồm: Quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước; Quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác; Quản lý tài sản nhà nước; Quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động; Quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên.

Ông Cường cũng nêu rõ mục đích của cuộc giám sát. Trong đó có việc nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành của các cấp, các ngành, bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Làm rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, cá nhân vi phạm; kiến nghị hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm. 

Tham gia thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, chống lãng phí là lĩnh vực rất lớn, quốc gia nào cũng chú ý đến vấn đề này. Với nước ta điều kiện còn nhiều khó khăn mà không tiết kiệm thì rất có lỗi với dân, nhiều khi lãng phí lớn hơn cả hậu quả của tham nhũng.

Theo Chủ tịch Quốc hội, phạm vi giám sát của chuyên đề rất rộng, song cần đặc biệt lưu ý về giám sát nguồn lực là tài nguyên đất đai. Cần chỉ rõ cả nước có bao nhiêu đất đã giao chưa thu tiền sử dụng đất, bao nhiêu đất giao rồi mà sử dụng không đúng mục đích, địa chỉ ở đâu, trách nhiệm thế nào, trả lời thằng vào những câu hỏi đó. Ngoài ra, một lĩnh vực nữa còn lãng phí lớn là quản lý sử dụng đất nông, lâm trường.

"Vấn đề này tôi có số liệu đầy đủ lắm, sau này kết quả giám sát mà làm khác đi là tôi chất vấn đấy", Chủ tịch Quốc hội nói.

Với đất nông nghiệp, Chủ tịch Quốc hội lưu ý phải trả lời cho được diện tích đất nông nghiệp đang bỏ hoang hoá là bao nhiêu. Tấc đất tấc vàng, phải yêu cầu từng địa phương báo cáo và kiểm tra chéo số liệu.

Về lĩnh vực ngân sách, theo Chủ tịch Quốc hội nên tập trung vào giám sát đầu tư công, nhất là các khoản chi gián tiếp, đi công tác nước ngoài, lễ hội.

Về đầu tư, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các đoàn giám sát soát kỹ các dự án treo, số lượng bao nhiêu, nằm ở những đâu, thực hiện tiếp theo thế nào, qua đó tạo ra áp lực giảm bớt lãng phí trong lĩnh vực này.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, giám sát không được né trách nhiệm, sau giám sát mà các đoàn giám sát không chỉ rõ được trách nhiệm những nơi để xảy ra lãng phí thì Quốc hội sẽ quy trách nhiệm các đoàn giám sát.