"Tiền trao cháo múc, chủ đầu tư nộp ngân sách mới giao đất"

Chiều 19.6, thảo luận tại tổ về Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, dự luật chưa quy định năng lực tài chính của chủ đầu tư.

Ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định chủ đầu tư phải đảm bảo đủ năng lực tài chính mới được cấp phép các dự án đầu tư, kinh doanh bất động sản. Có như vậy dự án mới triển khai đúng tiến độ và quy định.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, hiện nay có tình trạng không cấp được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hàng trăm nghìn người dân không được cấp vì các chủ đầu tư nợ tiền nộp ngân sách nhà nước. Quy định của luật là giao đất cho doanh nghiệp, sau đó mới xác định tiền sử dụng đất, nếu doanh nghiệp không nộp thì mới phạt chậm nộp, nhưng tiền phạt thấp hơn lãi ngân hàng.

Chính vì thế, doanh nghiệp sau khi bán nhà, ứng tiền trước của dân, lấy tiền hình thành trong tương lai đi đầu tư dự án khác, không có tiền nộp ngân sách. Người dân không được nhận giấy chứng nhận, chính quyền phải đối diện với sự bất ổn do người dân khiếu nại.

“Tranh chấp giữa doanh nghiệp và người dân là dân sự, đưa ra tòa. Nếu có dấu hiệu lừa đảo thì chỉ bắt chủ đầu tư đi tù, nhưng hàng nghìn người dân không được cấp chứng nhận thì ai giải quyết? Chủ đầu tư chưa nộp vào ngân sách thì chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, người dân mãi mãi phải đi kiện, chính quyền phải giải quyết bất ổn này, mất lòng tin”, ông Phớc nhấn mạnh.

Từ đó, ông đề nghị, quy định trong luật chủ đầu tư nào nộp tiền vào ngân sách, thực hiện nghĩa vụ tài chính mới được giao đất. “Ông cha ta nói, tiền trao cháo múc, tiền chưa trao mà cháo đã múc thì hôm sau lại phải đi đòi nợ”, Bộ trưởng Phớc nói.

Nhà nước duyệt giá nhà ở xã hội để ngăn trục lợi

Cho ý kiến thêm về Luật Nhà ở sửa đổi, Bộ trưởng Tài chính cho rằng, về cơ chế ưu đãi cải tạo sử dụng nhà chung cư tại Điều 66, nhà chung cũ được quy định miễn tiền thuê đất và tiền sử dụng đất, tức là cả khu vực. Song theo ông, chỉ nên miễn tiền sử dụng đất đối với dự án xây dựng nhà chung cư cũ, còn các công trình khác không được miễn.

Đặc biệt, về nhà ở xã hội, nhiều ý kiến cho rằng, dự án do nhà nước xây dựng cần phải được duyệt giá, nhưng do doanh nghiệp bỏ tiền ra thì không. Tuy nhiên, ông cho rằng, đối với nhà ở xã hội dù là nhà nước bỏ vốn hay không bỏ vốn đều phải duyệt giá.

Bởi với nhà ở xã hội, nhà nước không thu tiền sử dụng đất. Nhà nước phải duyệt đối tượng, có nghĩa là những người yếu thế này phải được mua nhà với giá rẻ. Vậy nhà nước bỏ tiền ra làm đương nhiên Nhà nước phải duyệt giá. Nhưng dự án do doanh nghiệp bỏ tiền ra xây dựng, nhà nước vẫn phải duyệt giá bởi chỉ hình thành thêm tài sản trên đất, còn đất thì được nhà nước miễn.

“Ví dụ khi anh xây 1m2 nhà ở xã hội hết 10 triệu, thì cho bán khoảng 15 - 17 triệu/m2, như vậy càng tiết kiệm anh càng có lợi, chứ không phải chủ doanh nghiệp được quyết định bán, hóa ra ăn tiền chênh lệch. Phải bảo vệ quyền lợi người mua nhà, không trục lợi nhà ở xã hội, nên nhà nước phải duyệt giá”, ông Phớc nêu.

Cần phân biệt rõ hành vi trao đổi, mua bán 

Cho ý kiến tại tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phiên chuyên đề cho ý kiến về luật này ngày 12.4 và đã ra thông báo kết luận.

“Dự thảo trình Quốc hội lần này chưa thể hiện hết các yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội”, ông Định nói.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, khái niệm “kinh doanh” phải được sử dụng thống nhất trong toàn bộ hệ thống pháp luật, nhưng dự thảo luật dùng không đúng. Cần phân biệt rõ hành vi trao đổi, mua bán theo pháp luật dân sự với hoạt động mua bán bất động sản chuyên nghiệp, do chủ thể kinh doanh thực hiện.

Tổ chức, cá nhân có quyền mua bán bất động sản, nhưng để trở thành chủ thể kinh doanh thì phải lập doanh nghiệp, đáp ứng những điều kiện nhất định, được pháp luật công nhận thì mới được. Tương tự, với đối tượng kinh doanh, không phải bất động sản nào được đem mua bán cũng là đối tượng của luật này.

“Cái nhà đang ở được một cá nhân bán đi, một doanh nghiệp giải thể, phá sản, bán trụ sở đi thì những bất động sản này không phải đối tượng của luật này”, ông Định nói và cho biết, chính vì đã có sự nhầm lẫn về khái niệm và khoanh định không đúng phạm vi, đối tượng, nên dự án luật nhìn chung còn rất nhiều điều phải chỉnh lý.