Chính phủ đã báo cáo việc triển khai thực hiện Nghị quyết về việc tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã.
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà ký báo cáo, gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tổng hợp từ phương án tổng thể của 53 tỉnh, thành có thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã, giai đoạn 2023 - 2025 có 49 ĐVHC cấp huyện thực hiện sắp xếp.
Sau sắp xếp, dự kiến giảm 13 ĐVHC cấp huyện. Số đơn vị thuộc diện phải sắp xếp nhưng địa phương đề nghị không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù là 21 đơn vị.
Với cấp xã, tổng số ĐVHC thực hiện sắp xếp là 1.247 gồm: 745 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp, 111 đơn vị khuyến khích và 391 đơn vị liền kề.
Sau sắp xếp dự kiến giảm 624 đơn vị; số đơn vị thuộc diện phải sắp xếp nhưng địa phương đề nghị không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù là 508 đơn vị.
Chính phủ cũng nêu lên một số khó khăn, vướng mắc như số lượng ĐVHC cấp huyện, cấp xã địa phương đề xuất không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù là khá lớn
Chính phủ cũng nêu khó khăn trong sắp xếp tổ chức bộ máy, giải quyết chế độ, chính sách cho đối tượng cán bộ, công chức, người lao động dôi dư do sắp xếp ĐVHC.
"Số lượng ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp nhiều lại tiến hành đồng thời với việc thực hiện chỉ đạo của Đảng và quy định của pháp luật về tinh giản biên chế dẫn đến số lượng cán bộ, công chức, người lao động dự kiến dôi dư do sắp xếp ĐVHC giai đoạn 2023 - 2025 là rất lớn", theo nhận định của Chính phủ.
Trong khi, số lượng dôi dư từ giai đoạn 2019-2021 ở một số địa phương đến nay vẫn chưa giải quyết xong nên công tác sắp xếp tổ chức bộ máy của địa phương càng thêm gánh nặng.
Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở các địa phương đa số đều có tuổi đời còn trẻ và có nguyện vọng cống hiến lâu dài; biên chế cán bộ, công chức cấp xã lại bị cắt giảm theo quy định chung nên các địa phương gặp khó khăn trong việc xác định phương án sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức.
Về kinh phí thực hiện, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định: "Ngân sách Trung ương hỗ trợ một lần cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhận bổ sung cân đối ngân sách với định mức 20 tỉ đồng cho mỗi ĐVHC cấp huyện giảm và 500 triệu đồng cho mỗi ĐVHC cấp xã giảm để hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ bản phục vụ việc sắp xếp ĐVHC".
Theo Chính phủ, quá trình triển khai thực hiện gặp khó khăn, vướng mắc do chưa thống nhất cách hiểu về nguồn kinh phí hỗ trợ là chi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công hay chi thường xuyên theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.
Vì vậy, việc bố trí kinh phí hỗ trợ của ngân sách Trung ương cho địa phương chưa kịp thời, đáp ứng yêu cầu của công tác sắp xếp ĐVHC.
Do đó, Chính phủ kiến nghị cho gia hạn thời gian bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức và giải quyết chế độ, chính sách dôi dư do sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 đến ngày 31.12.2025.