Phòng chống tiêu cực, tham nhũng trong đấu thầu

Tiếp tục phiên họp chuyên đề pháp luật, chiều 20.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ các nhóm, các quy định sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu thầu; phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu.

Theo ông Dũng, nhóm chính sách này bao gồm bổ sung quy định về các trường hợp người có thẩm quyền được phép đình chỉ, không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu, quyết định vô hiệu đối với các quyết định của chủ đầu tư, bên mời thầu trong trường hợp phát hiện có sai phạm trong hoạt động tổ chức lựa chọn nhà thầu nhằm nâng cao giá trị, hiệu lực pháp lý của việc xử lý vi phạm trong đấu thầu (Điều 16). 

Hoàn thiện quy định về các hành vi bị cấm để xác định đầy đủ các hành vi vi phạm trong đấu thầu đã xảy ra trong thực tế, đồng thời quy định cụ thể phạm vi cấm tham gia hoạt động đấu thầu đối với nhà thầu, nhà đầu tư có hành vi vi phạm cho phù hợp với thẩm quyền quản lý của từng người có thẩm quyền (Điều 14).

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh, thực tiễn thi hành Luật Đấu thầu trong thời gian qua đã bộc lộ nhiều hạn chế, khó khăn, vướng mắc.

Có thể kể đến như: Quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu còn phức tạp, thời gian lựa chọn nhà thầu kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện đầu tư, mua sắm công; Quy định về kiểm tra, giám sát, chế tài xử lý vi phạm chưa đầy đủ, chưa ngăn chặn được tình trạng gian lận, tiêu cực, tham nhũng trong đấu thầu diễn biến phức tạp; Một số quy định chưa bảo đảm thống nhất với các luật hiện hành khác như Luật Đất đai, Luật Lao động, Luật nhà ở, Luật Đầu tư công…

Xã hội rất quan tâm việc đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đặt câu hỏi cho cơ quan soạn thảo về việc phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu. Các quy định được sửa đổi thế nào để đáp ứng được việc chống tiêu cực trong đấu thầu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc sửa luật sẽ có cơ sở pháp lý, khắc phục những tồn tại hạn chế trong quá trình tổ chức đấu thầu. Đồng thời, hạn chế những tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong đấu thầu. Tuy nhiên, trong thời gian qua, xã hội rất quan tâm việc đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế rất cần nhưng thực hiện rất khó khăn.

Ông Thanh đề nghị báo cáo làm rõ trong quá trình tổ chức thực hiện đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế trong thời gian qua có những vấn đề vướng mắc gì lại thực hiện khó. "Thủ tướng đã chỉ đạo rất quyết liệt nhưng thuốc, vật tư y tế vẫn khan hiếm. Do vậy trong sửa luật phải khắc phục được vấn đề này" - ông Thanh nói.

Góp ý liên quan đến quy trình thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, theo ông Thanh, thời gian qua, chúng ta thiên về chọn giá rẻ nhưng không chọn được nhà đầu tư tốt. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho hay, đang có rất nhiều công trình phải xử lý khi giá thầu thì rất rẻ nhưng sau quá trình điều chỉnh lên, điều chỉnh xuống, kéo dài thời gian rất lãng phí.

Còn Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cũng nêu rõ, khác với những hàng hóa khác, thuốc và trang thiết bị y tế khó có thể dự trù chính xác nhu cầu sử dụng vì phụ thuộc tình hình hiện tại, dịch bệnh.

Việc tổ chức đấu thầu theo các quy định của luật sẽ mất rất nhiều thời gian, có thể xảy ra việc thiếu thuốc, trang thiết bị y tế, ảnh hưởng đến bệnh nhân. Do vậy, điều này cần được tính trong dự thảo luật.

Về các quy định liên quan đến thẩm định giá cũng cần tiếp tục được nghiên cứu quy trình để có thể kiểm soát được kết quả thẩm định giá.