Ra đời hơn 10 năm, song Luật Cạnh tranh (được Quốc hội thông qua năm 2004), được đánh giá là chưa phát huy hiệu quả trong việc giám sát, quản lý các hoạt động cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình về dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi). Việc trình Quốc hội sửa Luật lần này nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Cạnh tranh 2004.

Ngoài ra, việc sửa đổi lần này sẽ khắc phục hạn chế trong việc thiếu cơ sở để kiểm soát các hành vi được thực hiện bên ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có tác động hoặc khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh tới môi trường cạnh tranh tại Việt Nam.

Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi) nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung Luật Cạnh tranh năm 2004 nhằm tăng cường hiệu quả thực thi, đáp ứng các yêu cầu và đòi hỏi của thực tiễn trong tình hình mới. Việc sửa đổi được xác định là sửa đổi một cách cơ bản và toàn diện.

Những nội dung sửa đổi, bổ sung gồm: Dự thảo Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với “hành vi hạn chế cạnh tranh, tập trung kinh tế gây tác động, hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh đến thị trường Việt Nam”.

Đối tượng áp dụng cũng được mở rộng. Ngoài tổ chức, cá nhân kinh doanh và hiệp hội ngành nghề, còn có “cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có liên quan”, bao gồm cả các cơ quan nhà nước, cá nhân có thẩm quyền ban hành quyết định hành chính”.

Dự thảo luật còn có quy định cấm đối với hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường được điều chỉnh theo hướng nhấn mạnh vào hậu quả, tác động hạn chế cạnh tranh.

Ngoài ra, Dự thảo sẽ bổ sung một số nội dung liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Theo đó, bãi bỏ quy định về hành vi “bán hàng đa cấp bất chính” và “phân biệt đối xử của hiệp hội”, do các hành vi này không phản ánh đúng bản chất của hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Dự thảo Luật bổ sung thêm hành vi “lôi kéo khách hàng bất chính”. Chính phủ cho rằng hành vi “lôi kéo khách hàng bất chính” có xu hướng xảy ra ngày càng phổ biến, và là hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Thứ tư, dự thảo Luật đã lược giản hoá trình tự, thủ tục điều tra, xử lý vụ việc cạnh tranh không lành mạnh, theo đó bãi bỏ thủ tục điều tra sơ bộ và rút ngắn thời hạn điều tra chính thức đối với vụ việc cạnh tranh không lành mạnh từ 90 ngày xuống còn 60 ngày kể từ ngày ban hành quyết định điều tra.