Thông tin với báo chí chiều 7.6, ông Trần Văn Nam, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương xác nhận đã gửi đơn lên Hội đồng Bầu cử quốc gia xin thôi không làm đại biểu Quốc hội khóa XV (nhiệm kỳ 2021-2026) do sức khỏe không đảm bảo.
Ông Trần Văn Nam cho biết, trong thời gian gần đây, do sức khỏe không tốt nên ông gửi đơn xin thôi không làm đại biểu Quốc hội khóa XV để tập trung làm nhiệm vụ khác tại địa phương.
Nói về vấn đề này, luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) cho biết, theo thông báo mới nhất, dự kiến đến ngày 10.6, Hội đồng Bầu cử quốc gia mới chính thức công bố danh sách đại biểu Quốc hội XV vừa trúng cử. Nếu trong trường hợp ông Nam đã trúng cử, Hội đồng Bầu cử quốc gia không có thẩm quyền quyết định cho ông Trần Văn Nam thôi đại biểu Quốc hội XV.
Theo luật sư Bình, Hội đồng Bầu cử quốc gia được giao thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn xác nhận và công bố kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV trong cả nước; xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV. Trình Quốc hội khóa XV báo cáo tổng kết cuộc bầu cử trong cả nước và kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội được bầu.
Giả sử trong trường hợp ông Nam không trúng cử thì đương nhiên không áp dụng quy định trên. Còn trong trường hợp đã trúng cử, nếu đại biểu Quốc hội đã không phù hợp với tiêu chuẩn hoặc không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân thì theo Điều 7 Hiến pháp năm 2013 và Điều 40 Luật Tổ chức Quốc hội 2014, đại biểu Quốc hội sẽ bị cử tri hoặc Quốc hội bãi nhiệm. Cụ thể quy định pháp luật như sau:
Điều 40. Việc bãi nhiệm đại biểu Quốc hội
1. Đại biểu Quốc hội không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân thì bị Quốc hội hoặc cử tri bãi nhiệm.
2. Trong trường hợp Quốc hội bãi nhiệm đại biểu Quốc hội thì việc bãi nhiệm phải được ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành.
3. Trong trường hợp cử tri bãi nhiệm đại biểu Quốc hội thì việc bãi nhiệm được tiến hành theo trình tự do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định.
Trình tự bãi nhiệm đại biểu Quốc hội được quy định tại Điều 41 Nội quy kỳ họp Quốc hội ban hành kèm theo Nghị quyết 102/2015/QH13 cụ thể như sau:
1. Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội bãi nhiệm Đại biểu Quốc hội.
2. Quốc hội thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội; Chủ tịch Quốc hội có thể họp với các Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội để trao đổi về các vấn đề có liên quan.
3. Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội kết quả thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội và giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội.
4. Trước khi Quốc hội thảo luận, đại biểu Quốc hội bị đề nghị bãi nhiệm có quyền phát biểu ý kiến tại phiên họp toàn thể, trừ trường hợp bị tạm giam theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền và các trường hợp khác do Quốc hội quyết định theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
5. Quốc hội thành lập Ban Kiểm phiếu.
6. Quốc hội bãi nhiệm đại biểu Quốc hội bằng hình thức bỏ phiếu kín.
7. Ban Kiểm phiếu công bố kết quả kiểm phiếu, biểu quyết.
8. Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua nghị quyết bãi nhiệm đại biểu Quốc hội.
Cùng nói về vấn đề này, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, theo Điều 15 Luật Bầu cử Quốc hội và HĐND quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Bầu cử quốc gia trong việc tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội, không có quy định nào về việc cho thôi, hay chấp nhận cho rút không làm đại biểu Quốc hội với người đã trúng cử.
Theo ông Lực, sau khi có kết quả bầu cử từ các địa phương, Hội đồng Bầu cử quốc gia chỉ có thẩm quyền xác nhận tư cách của người trúng cử để báo cáo Quốc hội khóa mới, chứ không có thẩm quyền cho thôi hay cho rút.
Việc cho thôi hay cho rút không làm đại biểu Quốc hội, theo quy định hiện hành tại Luật Tổ chức Quốc hội, phải do Quốc hội quyết định. Nếu không phải thời gian diễn ra kỳ họp thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quyết định và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.