Trao đổi với Lao Động về hợp tác Việt Nam - Nhật Bản nhân chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Phu nhân từ ngày 27-30.11.2023 theo lời mời của Nhà nước Nhật Bản, ông Kubo Yoshitomo - Phó Trưởng Đại diện phụ trách truyền thông, Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) - khẳng định, JICA cam kết đồng hành, thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản.
Thưa ông, ông kỳ vọng gì về chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng lần này?
- Chuyến thăm lần này của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là chuyến thăm đầu tiên đến Nhật Bản của ông trên cương vị mới. Tôi tin rằng chuyến thăm là một dấu mốc quan trọng tiếp theo trong năm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.
Các chuyến thăm và làm việc của lãnh đạo hai nước trong thời gian qua là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đang ở giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất trong lịch sử với độ tin tưởng cao giữa hai nước.
Trên tinh thần đó, chuyến thăm Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng chắc chắn sẽ giúp nâng cao mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Là nhà tài trợ vốn ODA lớn nhất cho Việt Nam, JICA sẵn sàng đóng góp vào mối quan hệ hữu nghị và sự phát triển của hai nước thông qua các hoạt động của mình dựa trên cam kết giữa các nhà lãnh đạo và hai Chính phủ.
Nguồn vốn ODA Nhật Bản tài trợ cho Việt Nam đã được sử dụng như thế nào để tăng cường hợp tác kinh tế giữa hai nước, thưa ông?
- Hợp tác kinh tế đã tăng đều kể từ khi Nhật Bản bắt đầu cung cấp ODA cho Việt Nam vào năm 1954, với tổng số vốn ODA lũy kế hơn 3 nghìn tỉ Yên (tương đương khoảng 600 nghìn tỉ đồng). Tổng vốn ODA Nhật Bản dành cho Việt Nam chiếm hơn 30% tổng vốn ODA cam kết của cộng đồng quốc tế, và Nhật Bản trở thành nước tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam trong số các nước thành viên Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).
Cho đến nay, ODA của Nhật Bản tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như giao thông, năng lượng và cơ sở hạ tầng đô thị… Trong đó, có thể kể đến những hợp tác tiêu biểu với những con số ấn tượng như đầu tư xây dựng 3.300km đường bộ, tương đương 70% đường hai làn tiêu chuẩn cao tại Việt Nam; xây dựng các nhà máy điện với tổng công suất 4.500 MW, tương đương 10% sản lượng điện quốc gia; sản xuất 100% vaccine sởi - rubella trong kế hoạch tiêm chủng mở rộng.
Bên cạnh đó, hợp tác giữa hai bên có thể được nhìn thấy qua những công trình mang tính biểu tượng tại Hà Nội như Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, cầu Nhật Tân và tại TP Hồ Chí Minh như nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, tuyến đường sắt đô thị Metro số 1. Nguồn vốn ODA của Nhật Bản còn hỗ trợ trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, như dự án trường Đại học Việt Nhật triển khai từ năm 2016, hay những hỗ trợ ban hành Luật Dân sự.
Định hướng ưu tiên hợp tác của JICA tại Việt Nam trong thời gian tới là gì thưa ông?
- Trong thời gian tới, JICA sẽ tập trung hợp tác với Việt Nam, đặc biệt trên 4 lĩnh vực ưu tiên. Thứ nhất là hợp tác trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng chất lượng cao, đóng góp vào công cuộc phát triển kinh tế của Việt Nam.
Thứ hai là hợp tác trong phát triển nguồn nhân lực. Bên cạnh Dự án trường Đại học Việt Nhật (VJU), Nhật Bản đã và đang tiếp tục hỗ trợ trường Đại học Cần Thơ hơn 50 năm, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam.
Thứ ba là hợp tác trong lĩnh vực y tế. JICA sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam cải tiến kỹ thuật phục hồi chức năng, chăm sóc điều dưỡng để đối phó với tình trạng già hóa dân số đang trở thành một vấn đề mới tại Việt Nam.
Thứ tư là hợp tác đối phó với biến đổi khí hậu. Tiếp theo dự án phát triển điện gió tại tỉnh Quảng Trị, JICA đang xem xét các khoản tín dụng mới cho vay nhằm hỗ trợ Việt Nam phát triển sản xuất điện mặt trời và điện gió tiếp theo.
Ngoài ra, JICA sẽ hỗ trợ Việt Nam thực hiện các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu nhằm thực hiện mục tiêu của Chính phủ Việt Nam về trung hòa carbon vào năm 2050.
Xin trân trọng cảm ơn ông!