Tiếp tục kỳ họp thứ 5, chiều 25.5, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trình bày tờ trình về dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).

Ông Đặng Quốc Khánh cho biết, luật này quy định về quản lý, bảo vệ khai thác, sử dụng tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra thuộc lãnh thổ của Việt Nam. Nước dưới đất và nước biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam và nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.

Luật bổ sung quy định về các loại hình hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về tài nguyên nước; trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý, vận hành; quản lý thông tin dữ liệu tài nguyên nước theo hướng công khai; quy định trách nhiệm của các Bộ, cơ quan ngang bộ, tổ chức, cá nhân trong việc cập nhật thông tin, số liệu vào hệ thống (Điều 8, Điều 9).

Đồng thời sửa đổi, bổ sung Điều 10 về các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó sửa đổi, bổ sung hành vi cấm lấp sông, suối, kênh, rạch; xả nước thải vào nguồn nước dưới đất; khai thác trái phép cát, sỏi và các loại khoáng sản khác trên sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa; xây dựng hồ chứa, đập, công trình khai thác nước trái quy hoạch về tài nguyên nước, quy hoạch tỉnh.

Sửa đổi, bổ sung nội dung về lấy ý kiến của cộng đồng dân cư và tổ chức, cá nhân liên quan trong khai thác, sử dụng tài nguyên nước (chuyển nội dung của Điều 6) và ghép với nội dung về đăng ký, cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước (ghép với Điều 44) vì nội dung này chỉ liên quan đến cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

Sửa đổi, bổ sung Điều 53 về hồ chứa và khai thác, sử dụng nước hồ chứa, đập dâng theo hướng quy định quản lý khai thác, sử dụng đối với các hồ chứa trên sông suối và hồ chứa không trên sông, suối, trong đó quy định việc chấp thuận sử dụng mặt nước hồ chứa; an toàn đập, hồ chứa nước; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và cơ quan liên quan trong việc tổ chức thực hiện.

Bổ sung Điều 65 quy định về thuế, phí về tài nguyên nước. Sửa đổi, bổ sung Điều 66 quy định về tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo hướng quy định các đối tượng phải nộp tiền cấp quyền khai thác nước (trong đó bổ sung mới quy định thu tiền cấp quyền đối với mục đích sinh hoạt, nông nghiệp và có lộ trình); quy định cụ thể các trường hợp khai thác tài nguyên nước phải nộp tiền, được miễn, giảm tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.

Các trường hợp bao gồm: khai thác, sử dụng nước biển; khai thác, sử dụng nước thuộc trường hợp phải đăng ký; khai thác, sử dụng nước quy định tại khoản 2 Điều 44 của Luật này.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, Ủy ban thống nhất với việc bổ sung quy định liên quan đến cơ chế tài chính nhằm làm rõ giá trị kinh tế của tài nguyên nước trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo theo nguyên tắc kinh tế thị trường.

Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu bổ sung công cụ kinh tế, cơ chế tài chính liên quan đến phân bổ nguồn thu cho các đối tượng thụ hưởng từ hoạt động bảo vệ nguồn sinh thủy. Cần đối chiếu, rà soát quy định giá tính thuế tài nguyên nước theo quy định của pháp luật về thuế, giá và phải căn cứ vào các yếu tố như: mục đích sử dụng, mức độ khan hiếm của tài nguyên nước, điều kiện khai thác và đặc điểm kinh tế - xã hội của khu vực, lưu vực sông.

Về tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước (Điều 66), ông Huy đề nghị làm rõ đối tượng phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước quy định tại khoản 1, khoản 2.

Đồng thời làm rõ việc bổ sung quy định thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vì hiện nay lĩnh vực này do các doanh nghiệp nhà nước thực hiện và thủy lợi phí vẫn đang được Nhà nước hỗ trợ; quy định cụ thể nguyên tắc thu, cách tính thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.