Bảo hiểm xã hội là trụ cột lớn về an sinh

Cuối giờ chiều nay (22.10), tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp 2, Quốc hội thảo luận ở tổ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội năm 2020;

Thảo luận tại tổ, đại biểu Nguyễn Văn Hùng (đoàn Kon Tum) - Bộ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cho rằng, qua các đợt dịch bệnh vừa qua cũng bộc lộ nhiều vấn đề về bảo hiểm ví dụ như số dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là rất lớn.

Vừa qua, sau khi xin ý kiến của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động từ nguồn quỹ này.

Cũng theo đại biểu Hùng, theo thông tin từ Ủy ban xã hội của Quốc hội, có loại quỹ hình thành 6 năm nay mà vẫn không chi được như Quỹ đào tạo cho người lao động. Vậy số tiền đó ở đâu, nằm đóng khung như vậy mà không đầu tư phát triển sinh lãi thì đó là một sự lãng phí. Do đó, đại biểu cho rằng cần xem xét những góc độ này để có những điều chỉnh hợp lý.

Thảo luận tại tổ, đại biểu Đinh Ngọc Quý (đoàn Gia Lai) nhấn mạnh cần phải nhìn nhận rằng BHXH và BHYT là những trụ cột lớn về an sinh, bảo đảm đời sống lâu dài khi NLĐ về già. Đối tượng càng được mở rộng thì việc đạt được các mục tiêu an sinh càng cao.

Đại biểu đoàn Gia Lai cũng cho biết, trong các chế độ BHXH có 2 nhóm. Nhóm dài hạn và nhóm có tính chất ngắn hạn đó là bảo hiểm thất nghiệp, ốm đau, thai sản… Riêng nhóm Bảo hiểm thất nghiệp có nhóm kết dư khá lớn.

Chính vì vậy vừa qua, Quốc hội đã thông qua cho phép Chính phủ ban hành Nghị quyết về hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động từ quỹ kết dư với tổng số tiền lên tới 38.000 tỉ đồng. Mức hỗ trợ người lao động từ 1,8 triệu đồng tới 3,3 triệu đồng. Tất cả những người nào tham gia bảo hiểm thất nghiệp là được hưởng. 

Rút ngắn thời gian đóng BHXH để nhiều người có lương hưu

Cho ý kiến về quỹ bảo hiểm xã hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh yêu cầu quan nhất hiện nay là khẩn trương xây dựng, trình Quốc hội ban hành Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, kèm theo đó là Luật Việc làm. Nếu sửa được sớm sẽ quản lý tốt hơn những người được hưởng bảo hiểm xã hội một lần. 

Theo Chủ tịch Quốc hội, hiện nay chúng ta đang quy định 20 năm đóng BHXH mới được hưởng chế độ hưu trí.  Do vậy, Nghị quyết 28 đã nêu rõ hướng cần rút ngắn thời gian này lại. Lộ trình có thể rút xuống còn 15 năm và tiến tới 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho NLĐ được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu NLĐ tham gia đóng BHXH mà chỉ chờ 10 năm hoặc 15 năm đã được rút hưởng thì người ta theo đuổi để người ta hưởng lương hưu về già. Đây là một nhu cầu chính đáng, thực tế khách quan của NLĐ. Quy định rút ngắn thời gian và các điều kiện để được hưởng BHXH thì nhiều NLĐ sẽ tham gia, ở lại trong hệ thống nhiều hơn. 

“Cần thay đổi để người lao động tham gia, ở lại trong hệ thống bảo hiểm xã hội được nhiều hơn, tránh phát triển mới được 10 phần nhưng số rút ra lại 7-8 phần. Như vậy số lượng người tham gia BHXH không đáng kể” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Về các bảo hiểm ngắn hạn, Chủ tịch Quốc hội cho biết số kết dư khá lớn. Vừa qua số kết dư Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp từ 2020 chuyển sang trên 90.000 tỉ nên Chính Phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã bàn dành 1/3 số đó chi hỗ trợ cho người lao động trong dịp này với 6 mức.

Trong đó mức thấp nhất là 1,8 triệu, mức cao là hơn 3 triệu được chi cho khoảng 13 triệu lao động; ngoài ra cũng giảm đóng cho doanh nghiệp 8.000 tỉ. Đây là những hỗ trợ rất thiết thực và trực tiếp cho các doanh nghiệp. 

Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát lại mức đóng, phạm vi chi trả đối với các quỹ ngắn hạn. Nếu kết dư nhiều thì có thể nhận thấy mức đóng còn cao, hoặc mức đóng phù hợp nhưng mức chi chưa tương xứng, đầy đủ. Mặc dù luật quy định các quỹ này có kết dư để phát triển dài hạn để đảm bảo tính an toàn.