Sáng 17.3, tiếp tục phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 đối với dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thông tin, Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) với 6 chính sách.

Một, hoàn thiện quy định về nâng cao yêu cầu quản trị, điều hành, hạn chế lạm dụng quyền cổ đông lớn, quyền quản trị, điều hành để thao túng hoạt động của tổ chức tín dụng.

Hai, hoàn thiện quy định về hoạt động và bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, quỹ tín dụng nhân dân.

Ba, hoàn thiện quy định về dịch vụ ngân hàng qua phương tiện điện tử và số hóa dịch vụ ngân hàng, hỗ trợ, thúc đẩy, quản lý ngân hàng số tạo nền tảng cho việc ứng dụng các công nghệ chủ chốt của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Bốn, hoàn thiện các quy định nhằm tạo cơ sở thúc đẩy quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý tổ chức tín dụng yếu kém.

Năm là quy định về xử lý nợ xấu.

Sáu là quy định về xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu. 

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, việc sửa đổi quy định về giới hạn sở hữu cổ phần, sở hữu của cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn là hết sức cần thiết, đặc biệt nhằm khắc phục tình trạng thao túng, lạm dụng quyền của cổ đông lớn hoặc tình trạng “sân sau” của các tổ chức tín dụng.

Tuy nhiên, đề nghị đánh giá kỹ lưỡng, làm rõ nguyên nhân của tình trạng sở hữu chéo giữa các tổ chức tín dụng tiềm ẩn rủi ro cho hệ thống do quy định pháp luật bất cập hay do tổ chức thực hiện, từ đó có các đề xuất phù hợp (ví dụ, nếu chỉ giảm tỷ lệ sở hữu thì có giải quyết được triệt để tình trạng sở hữu chéo đang ngày càng tinh vi hay không ).

Về chính sách thứ tư, cơ quan thẩm tra đề nghị đề nghị đánh giá rõ các vướng mắc và nguyên nhân của tình trạng xử lý các ngân hàng mua bắt buộc rất chậm trong thời gian qua để đề xuất phù hợp, bảo đảm hiệu quả, khả thi. Đánh giá tổng thể hiệu quả của việc huy động các nguồn lực tham gia vào cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng.

Về việc sửa đổi Luật Các Tổ chức tín dụng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là nhiệm vụ rất quan trọng. Yêu cầu đặt ra đối với lần sửa đổi lần này phải quy định minh bạch và xử lý cơ bản được triệt để tình trạng sở hữu chéo, sở hữu chéo núp bóng, xử lý được nợ xấu và lãi dự thu được trích lập trên cơ sở các khoản nợ xấu… Chủ tịch Quốc hội lưu ý thực tế lãi dự thu của các khoản nợ xấu còn xấu hơn cả nợ xấu nên cần xử lý được vấn đề này. 

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, trong lần sửa đổi luật lần này cần quy định rõ nét những nội dung như fintech (công nghệ tài chính), ngân hàng số, cũng như vấn đề xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, thua lỗ, việc cho vay tái cấp vốn và cho vay đặc biệt rút kinh nghiệm từ vụ phá sản SVB của Mỹ. Từ đó sửa đổi Luật Tổ chức tín dụng này phải song hành với sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi.

Chủ tịch Quốc hội cũng đặt vấn đề quản lý nhà nước đối với các tổ chức tín dụng này, nhất là trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc quản lý tài chính đối với các tổ chức tín dụng cùng với đó là giám sát tài chính.

Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng kinh nghiệm của Trung Quốc mới đây khi kiện toàn Chính phủ đã thành lập cơ quan giám sát tài chính riêng trực thuộc Trung ương để giám sát toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Đây là một kinh nghiệm để nghiên cứu về lâu dài. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh luật này cần phải được nghiên cứu, đánh giá rất kỹ lưỡng để làm sao góp phần tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng trong giai đoạn hiện nay. Tăng cường độ an toàn của từng tổ chức cũng như toàn hệ thống rồi gia tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế nói chung của hệ thống tài chính ngân hàng nói riêng.