Hôm nay (15.4), Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 3.2.2020 của Chính phủ “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử” chính thức có hiệu lực.

Theo đó, Nghị định 15 gồm 124 điều, quy định rõ và rất chi tiết việc xử lý các thông tin sai lệch, giả mạo trên trên môi trường internet.

Đặc biệt tại khoản 1, Điều 101 quy định phạt từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi: 

Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân.

Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc.

Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn; Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc.

Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản ấn phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu; quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm.

Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền Quốc gia; Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

Ngoài ra tại điểm e, khoản 3, Điều 102 Nghị định cũng nêu rõ mức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi: 

Thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật.

Mức phạt nêu trên cũng được áp dụng với một số hành vi khác với tính chất tương tự như: Không bảo đảm bí mật thông tin của tổ chức, cá nhân thuê chỗ lưu trữ thông tin số trừ các trường hợp cung cấp theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật; thu giữ thư, điện báo, điện tín trái pháp luật…

Trao đổi với PV Báo Lao Động, luật sư Nguyễn Danh Huế, Chủ tịch HĐQT Công ty Luật Hừng Đông, cho biết: Về bản chất Nghị định số 15/2020/NĐ-CP là Nghị định thế cho nghị định cũ số 174 năm 2013 của Chính phủ. 

So với Nghị định cũ thì Nghị định mới quy định chi tiết, rõ ràng hơn và cũng dễ thực thi hơn.

"Có thể nói đây là nỗ lực của Chính phủ trong việc phòng, chống những thông tin giả, thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận mà hiện nay đang tràn ngập trên môi trường mạng xã hội. Từ đó mà môi trường mạng xã hội sẽ trở nên lành mạnh, trong sạch hơn. Nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật của mỗi người dân trong việc sử dụng mạng internet nói chug và mạng xã hội nói riêng", luật sư Huế nhận định. 

Về thông tin đang khiến dư luận xôn xao là "tự ý đăng ảnh người khác lên facebook sẽ bị phạt nặng, mức phạt từ 10 triệu tới 20 triệu đồng", vị luật sư cho hay, ý này được hiểu theo khoản 3 của Điều 102. Theo đó, hành vi đăng tải thông tin, hình ảnh của người khác lên mạng xã hội khi không có sự đồng ý của chính chủ sẽ bị phạt từ 10 triệu tới 20 triệu đồng.

Tuy nhiên theo lời luật sư Huế, cũng không hề mới so với các hệ thống pháp luật hiện tại của nước ta.

Luật sư Huế dẫn chứng: "Chúng ta có thể nhìn thấy rất rõ tại Khoản 1, Điều 21, Hiến pháp năm 2000 quy định mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư và bí mật cá nhân rồi bí mật gia đình, bảo vệ danh dự, uy tín của mình, thông tin về đời sống riêng tư. Ngoài ra điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định rõ về quyền của cá nhân đối với hình ảnh..."

Cũng theo luật sư Nguyễn Danh Huế, dựa theo nghị định kể trên, người nào thấy thông tin, hình ảnh của mình bị sử dụng trái phép trên môi trường internet thì có thể báo ngay cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Số tiền phạt xử sẽ được nộp vào kho bạc nhà nước.

Ngoài ra, người bị sử dụng thông tin, hình ảnh trái phép cũng có quyền yêu cầu chủ thể gỡ ảnh, xin lỗi hoặc bồi thường nếu chứng minh được thiệt hại. Khi đó, cơ quan giải quyết sẽ là tòa án.