Tạo điều kiện cho Thanh tra huyện hoạt động

Chiều 26.5, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).

Về dự án này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, việc sửa đổi luật phải hướng đến mục tiêu góp phần nâng cao năng lực, hiệu quả của ngành Thanh tra và nhiệm vụ thanh tra.

Đồng thời xây dựng ngành Thanh tra trong sạch, vững mạnh đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, cũng như giảm bớt được sự trùng lắp, chồng chéo, tránh phiền hà cho đối tượng thanh tra.

Về hệ thống cơ quan thanh tra theo cấp hành chính, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trước đây khi có đề án nghiên cứu muốn cơ quan thanh tra tập trung lên trên, tập trung cho Trung ương và cho tỉnh, bỏ thanh tra cấp huyện. Tuy nhiên, đây chỉ là những định hướng, chưa phải văn bản pháp luật.

Qua phân tích đánh giá nhiều ý kiến trong các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến đại biểu Quốc hội nêu thì không những phải giữ thanh tra ba cấp (Trung ương, tỉnh, huyện) mà còn phải tập trung tăng cường năng lực cho cấp huyện.

Theo Chủ tịch Quốc hội, cấp huyện chính là cấp gần dân nhất, sát dân, cấp cơ sở nhiều việc. Cho nên không những giữ Thanh tra huyện mà phải tạo điều kiện cho cấp này hoạt động. Cả Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều thống nhất nội dung này.

Về hình thức thanh tra, Chủ tịch Quốc hội tán thành với việc bỏ thanh tra thường xuyên bởi khi bỏ hình thức thanh tra này tác động lớn theo hướng tốt, tích cực, để tập trung cho hình thức thanh tra theo kế hoạch và thanh tra đột xuất.

Về dự thảo luật quy định về thanh tra theo ngành, lĩnh vực (Thanh tra bộ, Thanh tra tổng cục, cục thuộc Bộ và Thanh tra sở), Chủ tịch Quốc hội tán thành với đề xuất của Chính phủ.

Tuy nhiên trong luật phải có quy định về tiêu chí, nguyên tắc với những định hướng. Trên cơ sở đó sẽ làm căn cứ để Chính phủ, các bộ, ngành có quyết định và rà soát xem có chồng chéo không. Cần quy định chặt chẽ vấn đề này.

Về hình thức thanh tra, Chủ tịch Quốc hội tán thành với việc bỏ thanh tra thường xuyên. Qua tổng kết và thực tiễn cho thấy, thanh tra thường xuyên chính là hoạt động kiểm tra của các cơ quan trong bộ máy nhà nước.

Cho ý kiến, đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) đồng tình với quan điểm giữ nguyên, duy trì cơ quan Thanh tra cấp huyện. Đây là cơ quan rất cần thiết, đảm bảo cho nguyên tắc có quản lý phải có thanh tra.

Theo ông Tân, những bất cập được nêu ra đối với Thanh tra huyện thì không phải do thể chế mà do quá trình tổ chức thực hiện chưa được quan tâm đúng mức. Thanh tra cấp huyện chưa có nguồn lực thỏa đáng để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Cần thống nhất việc thành lập thanh tra sở

Đại biểu Lê Thành Long - Bộ trưởng Bộ Tư pháp - cho biết, có ý kiến đề nghị có quy định độc lập với Thanh tra sở. Với các sở phục vụ công tác quản lý thì thanh tra chính là công cụ để thực hiện quản lý.

Do vậy, không thể vì tình hình thực tế của địa phương mà có chỗ thành lập, có nơi không thành lập. Còn trong trường hợp một số sở ngành thực sự không cần thanh tra thì cũng cần quy định rõ từ đầu.

Do vậy, ông Long đề nghị những sở nào thành lập thanh tra sở thì cần nêu đầy đủ trong dự thảo luật. Việc này sẽ tránh gây khó cho Chủ tịch UBND và gây ra sự không thống nhất và đồng bộ trong toàn quốc. Đặc biệt hiện nay đã giảm biên chế, nếu không có công cụ quản lý sẽ dẫn đến buông lỏng quản lý khi các vi phạm trong cuộc sống ngày một phức tạp.

Ông Long cũng nêu rõ dự thảo Luật quy định việc xử lý sai phạm trong quá trình thanh tra, như: Nếu phát hiện hành vi vi phạm thì Trưởng đoàn thanh tra, thành viên Đoàn thanh tra lập biên bản về hành vi vi phạm đó để làm cơ sở xử lý theo quy định của pháp luật.

Nếu phát hiện thấy dấu hiệu của việc tẩu tán, chuyển dịch, hủy hoại tài sản thì đề nghị cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập và cơ quan có thẩm quyền khác có biện pháp ngăn chặn kịp thời hành vi đó.