Tồn tại các cổ đông lớn, đứng danh hoặc không đứng danh hội đồng quản trị

Theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng điều chỉnh giảm tỉ lệ sở hữu của các cá nhân, tổ chức, tăng tính đại chúng của các tổ chức tín dụng, mở rộng thêm các diện đối tượng liên quan là cần thiết.

Điều này giúp cơ cấu cổ đông của ngân hàng có độ phân tán hơn, lành mạnh hơn, tránh quyền lực, quyền tự quyết quá lớn tập trung vào một người nào đó. Từ đó hạn chế hành vi điều hành hoạt động của tổ chức theo hướng phục vụ cho các công ty sân sau, lợi ích của các cổ đông lớn; ngược lại làm tổn hại đến lợi ích của ngân hàng nói chung và các cổ đông còn lại nói riêng.

Tuy nhiên, ông cho rằng, trên thực tế vẫn tồn tại các cổ đông lớn, đứng danh hoặc không đứng danh hội đồng quản trị và ban điều hành, nắm cổ phần chi phối và điều hành hoạt động của ngân hàng.

Trung tướng Nguyễn Hải Trung cho hay, các giải pháp nêu trong dự thảo chỉ là giải pháp kỹ thuật, hạn chế các cổ đông lớn, nhưng để giải quyết triệt để cần nghiên cứu bổ sung hai vấn đề.

Thứ nhất, bổ sung thêm các quy định, tăng cường vai trò của Ngân hàng Nhà nước, hạn chế hành vi lạm quyền của các cổ đông lớn, quyền quản trị, điều hành để thao túng hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Thứ hai, cần nghiên cứu, bổ sung các giải pháp để quản lý, kiểm soát việc lách luật, sử dụng nhiều cá nhân, pháp nhân khác đứng tên cổ phần tại nhóm cổ đông lớn điều hành hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền rất phức tạp

Trung tướng Nguyễn Hải Trung cũng nêu thực trạng việc cung cấp thông tin cho các cơ quan chuyên trách phòng chống tội phạm. Ông cho rằng, dự thảo luật quy định cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng ở nước ngoài cung cấp thông tin khách hàng. Song việc cung cấp thông tin, tài liệu chưa đáp ứng yêu cầu về mặt thời gian, nhất là trong công tác phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, lừa đảo trên không gian mạng.

"Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng để lừa đảo tài sản, đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền rất phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng. Khi xảy ra, lực lượng công an phải nhanh chóng triển khai, truy xét dòng tiền và phong toả tài sản.

Tuy nhiên, với các quy định của pháp luật hiện hành không đáp ứng được yêu cầu ngăn chặn kịp thời việc chuyển tiền của các đối tượng. Sau khi lừa được tiền, các đối tượng chuyển rất nhanh, nên số tiền thu hồi được rất ít so với số tiền của người dân bị lừa" - ông Trung nói.

Để nâng cao công tác phòng chống tội phạm, Giám đốc Công an Thành phố Hà Nội cho rằng, cần thiết phải ban hành quy định rút ngắn về thời gian cung cấp thông tin, tài khoản khách hàng để phục vụ công tác đấu tranh, phòng chống, xử lý tội phạm; có thể giao Chính phủ nghiên cứu quy định chi tiết về nội dung này sau khi luật được ban hành.

Đồng thời, cần phải rà soát, luật hóa các quy định tính chính danh của tài khoản tại các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; hoàn thiện đồng bộ các văn bản hướng dẫn, đảm bảo hiệu lực thi hành tại các văn bản quy phạm pháp luật phải liên thông với nhau, hỗ trợ việc xác định tính chính danh.

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cũng cho hay, từ sự kiện của các ngân hàng ở Việt Nam hay trên thế giới vừa qua, cần thiết kế thêm các quy định đề phòng rủi ro mang tính chất hệ thống, để khi xảy ra sự cố thì hệ thống có thể chống đỡ hiệu quả. 

Bên cạnh đó, cũng quan tâm đến việc xử lý sở hữu chéo liên quan đến các tổ chức tín dụng. Đại biểu cho rằng, vấn đề đặt ra không phải là hạn chế, mà cần chấm dứt tình trạng sở hữu chéo trong hệ thống tín dụng. Đây là vấn đề rất khó khăn, những quy định trong Điều 55, Điều 127 trong dự thảo chưa đủ mạnh để chấm dứt tình trạng sở hữu chéo. 

Nhấn mạnh việc chấm dứt sở hữu chéo liên quan đến việc công khai, minh bạch, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sai phạm, đại biểu cho rằng, cần xem xét, thiết kế lại mô hình cơ quan giám sát, kiểm tra tài chính liên quan đến ngân hàng, để giải quyết hiệu quả hơn nữa vấn đề này.