Kẽ hở dẫn tới tình trạng hồ sơ ảo, dìm giá trong đấu giá

Sáng 28.11, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Đóng góp ý kiến, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ tham gia đấu giá (15 ngày trước ngày đấu giá) cho đến hết thời hạn nộp tiền đặt trước (1 ngày trước đấu giá) là một khoảng thời gian tương đối dài.

Theo đại biểu, quy định trên có thể dẫn đến việc người tham gia đấu giá thông đồng, thỏa thuận với nhau. Khi nộp hồ sơ thì có thể rất đông người nộp, “tạo cơn sốt thị trường ảo”.

Đặc biệt, theo bà Hồ Thị Kim Ngân, việc quy định thời hạn nộp tiền  trước cuộc đấu giá 1 ngày làm việc là thời gian quá sát, gấp. Điều này sẽ gây khó khăn cho tổ chức đấu giá cũng như đơn vị có tài sản và các đơn vị liên quan trong việc chuẩn bị hồ sơ cho cuộc đấu giá đối với tài sản đông người đăng ký tham gia.

Để tránh việc mỗi trường hợp, mỗi loại tài sản lại quy định khác nhau, gây khó hiểu và khó áp dụng; đồng thời để hạn chế việc thông đồng, tình trạng “hồ sơ ảo”, bà Ngân đề nghị nghiên cứu, không chia quá nhiều trường hợp như dự thảo mà quy định theo hướng khác.

Cụ thể, tất cả các trường hợp đấu giá, không phụ thuộc loại tài sản, cứ nộp hồ sơ là nộp tiền đặt trước, trường hợp khi thẩm định, xét duyệt không đủ điều kiện thì sẽ được trả lại tiền đặt trước.

Bà Hồ Thị Kim Ngân đề nghị, thời hạn nộp hồ sơ và tiền đặt trước quy định khoảng thời gian hợp lý, thống nhất với nhau. Và cần thông báo cả người đủ và người không đủ điều kiện tham gia đấu giá, lý do không đủ điều kiện để những người đã nộp hồ sơ đều nắm được, đảm bảo công khai, khách quan.

Đại biểu Trần Văn Khải (Đoàn Hà Nam) cho biết, tình trạng người tham gia đấu giá không đủ năng lực tài chính đang phổ biến.

Trong Luật Đấu giá tài sản hiện hành, khoản 5 Điều 9 quy định các hành vi bị nghiêm cấm đối với người tham gia đấu giá tài sản không có quy định xác định nguồn lực tài chính của người tham gia đấu giá.

Việc này dẫn đến tình trạng lợi dụng đấu giá làm rối loạn thị trường đất đai, “đấu giá hộ” do không đủ nguồn lực tài chính, nhiều trường hợp "dựa hoàn toàn" vào ngân hàng bảo lãnh. Hay trường hợp bỏ cọc xảy ra không dễ thu tiền cọc. Hay trúng đấu giá xong triển khai dự án trì trệ…

"Đây là vấn đề rất nghiêm trọng đã xảy ra phổ biến, đặc biệt là đấu giá quyền sử dụng đất", đại biểu nhấn mạnh.

Trong thực tiễn đấu giá quyền sử dụng đất vừa qua, theo ông Trần Văn Khải, vướng mắc nhất hiện nay cũng là lỗ hổng pháp lý lớn nhất là xác định năng lực tài chính “vốn thực có” của người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.

Phạt 50% giá trị hợp đồng nếu bỏ cọc

Đại biểu Lê Tất Hiếu (Đoàn Vĩnh Phúc) cho rằng, nếu nâng tiền đặt trước lên quá 20% thì với nhiều tài sản giá trị lớn sẽ làm hạn chế người tham gia. Bởi trước khi nộp hồ sơ bản thân họ cũng chưa biết có trúng đấu giá hay không. Quy định như vậy sẽ không khả thi.

Đại biểu cũng thống nhất việc nên quy định chế tài phạt hợp đồng, nâng lên từ 30-50% với những người trúng đấu giá mà đơn phương hủy hợp đồng.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cho rằng, hiện nay, trong hoạt động đấu giá còn những bất cập, tiêu cực như: Tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, thông đồng, khống chế giá; còn tình trạng thông đồng giữa người có tài sản đấu giá và tổ chức bán đấu giá; quy định về áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến còn một số hạn chế, bất cập…

Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, không để sơ hở, bất cập để các đối tượng tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực đấu giá tài sản; tiếp tục nghiên cứu, quy định chặt chẽ về quyền và trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá tài sản, đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản.