Chiều 23.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đến hết ngày 31.12.2022.

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ đề nghị giảm từ 50 - 70% mức thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu hiện hành.

Cụ thể, xăng (trừ etanol) giảm xuống mức thuế 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazút, dầu nhờn, mỡ nhờn giảm xuống mức thuế 1.000 đồng/lít (giảm 50% so với các mức thuế hiện hành); dầu hỏa giảm xuống mức thuế 300 đồng/lít (giảm 70% so với mức thuế hiện hành).

Nhiên liệu bay giữ nguyên mức hiện hành là 1.500 đồng/lít.

Thời gian giảm thuế bảo vệ môi trường cho xăng dầu từ 1.4.2022 đến hết 31.12.2022.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban này thống nhất với các mức giảm thuế theo đề xuất tại tờ trình của Chính phủ về việc giảm thuế.

Ông Nguyễn Phú Cường phân tích, trên thực tế, vừa qua, giá dầu thô trên thị trường thế giới đã biến động khó lường. Tại thời điểm Chính phủ dự thảo tờ trình, giá dầu có lúc đã lên tới mức 130 USD/thùng. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, giá dầu thô đã giảm xuống quanh mức 100 - 110 USD/thùng.

Từ đó, ông Cường đề nghị Chính phủ giải trình rõ các căn cứ để xác định và đề xuất mức giảm đều 50% đối với tất cả các mặt hàng xăng, dầu và bổ sung số liệu so sánh giá xăng, dầu với các nước trong khu vực để tránh buôn lậu, chuyển xăng, dầu ra bên ngoài.

Cũng theo ông Cường, một số ý kiến cho rằng, mức độ điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường cần được tính đến diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới trong những ngày gần đây và không nên giảm đều cho tất cả các mặt hàng (trừ dầu hỏa) ở mức 50%.

Đồng tình với ý kiến này, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ giảm đối với mặt hàng xăng xuống mức 2.500 đồng/lít, tương đương giảm gần 38% so với mức hiện hành; các mặt hàng dầu (dầu diesel, dầu mazút, dầu nhờn, mỡ nhờn) giảm 50%; dầu hỏa giảm 70% so với mức hiện hành.

Ông Nguyễn Phú Cường cũng cho hay, có ý kiến cho rằng, giá dầu thô biến động lớn, khó lường, có thể xây dựng phương án giảm thuế bảo vệ môi trường theo mức giá dầu thô để bảo đảm mục tiêu bảo vệ môi trường, cân đối ngân sách nhà nước.

Cụ thể như, giá dầu thô dưới 80 USD/thùng giữ mức thuế như quy định hiện hành; giá dầu thô từ 80 - 130 USD/thùng có thể giảm 1.000 đồng/lít đối với xăng, các mặt hàng khác giảm tương ứng (giảm 25% so với hiện hành); giá dầu thô từ 130 USD/thùng trở lên thì giảm 1.500 - 2.000 đồng/lít (tương đương giảm 38 - 50% so với hiện hành).

Về vấn đề loại thuế được lựa chọn giảm, ông Cường cho hay, đa số ý kiến cho rằng, trong điều kiện và thực tế của Việt Nam hiện nay, việc sử dụng thuế bảo vệ môi trường để điều tiết giá xăng dầu là biện pháp chính sách phù hợp.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho hay, một số ý kiến cho rằng, đa số các quốc gia thực hiện giảm thuế thông qua chính sách giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (với vai trò là thuế gián thu để hạn chế tiêu dùng, được sử dụng như công cụ điều tiết tiêu dùng và qua đó là cả sản xuất).

"Vì vậy, đề nghị Chính phủ cung cấp thêm thông tin, làm rõ hơn về kinh nghiệm của các nước trong việc giảm thuế bảo vệ môi trường", ông Cường nói.

Ông Cường cũng cho biết, nhiều ý kiến đánh giá, thuế nhập khẩu cũng là một công cụ chính sách phù hợp, có thể được sử dụng để linh hoạt điều chỉnh giá bán xăng, dầu trong nước.

Tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua nghị quyết.