Sẽ khảo sát nhu cầu đi lại
Sáng 14.7, Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải (Viện Chiến lược) trình bày với Sở GTVT TPHCM Đề án tăng cường vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) kết hợp kiểm soát sử dụng xe cá nhân.
Theo báo cáo của Viện Chiến lược, hiện xe cá nhân như ô tô và xe máy tăng với tốc độ nhanh, hạ tầng không đáp ứng kịp mà VTHKCC kém phát triển, chưa có loại hình vận tải như BRT, Metro. Tình hình ùn tắc giao thông diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội, các hoạt động giao thông gây ô nhiễm môi trường. Do đó, tăng cường VTHKCC kết hợp kiểm soát phương tiện cá nhân là xu hướng tất yếu.
Viện Chiến lược đề xuất, cùng với phát triển VTHKCC thì cần có các biện pháp tài chính, hành chính, kỹ thuật để kiểm soát tiến tới hạn chế dần xe cá nhân và sẽ thực hiện theo phân kỳ.
Cụ thể, giai đoạn 2017 – 2020, ưu tiên các giải pháp cụ thể, khả thi và phù hợp với điều kiện giao thông TPHCM như: Tăng phí trông giữ xe, hạn chế đỗ xe máy trong khu vực trung tâm, mở rộng không gian đi bộ; kết hợp đẩy mạnh phát triển xe buýt, nâng cao chất lượng phương tiện, khuyến khích người dân sử dụng xe buýt, thu phí xe cơ giới vào khu vực trung tâm…
Giai đoạn 2017 – 2030, tập trung phát triển các tuyến đường sắt theo quy hoạch, các tuyến BRT,… kết hợp các biện pháp giới hạn đăng ký mới đối với phương tiện xe cá nhân. Đặc biệt, phân vùng, hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với hạ tầng và năng lực phục vụ của VTHKCC, dự kiến ngưng hoạt động xe máy vào năm 2030 (hoặc sau 2030) tại một số khu vực trung tâm và khu vực có tình trạng UTGT xảy ra nghiêm trọng.
Sở GTVT TP phối hợp với Viện chiến lược, các phường, xã, dự kiến từ tháng 7.2017 sẽ phát 30.000 phiếu khảo sát các hộ gia đình nhằm thu thập thông tin kinh tế - xã hội, thói quen đi lại và quan điểm các chính sách, giải pháp trong quản lý giao thông nhằm phục vụ xây dựng đề án.
| Khi nào chứng minh được có đủ phương tiện giao thông công cộng cho người dân đi lại thì TPHCM mới tính đến việc cấm xe máy. |
Chưa tính cấm xe máy
Sau khi nghe Viện chiến lược trình bày đề án, nhiều chuyên gia đã thống nhất cao việc phát triển hệ thống VTHKCC, trước mắt là xe buýt và dần dần hạn chế tiến tới cấm xe máy ở TPHCM.
Theo TS Lương Hoài Nam, hiện nay, người dân quan tâm đến việc năm 2030 dừng hoạt động xe máy thì đi bằng gì. Vì vậy, TPHCM phải xác định xe buýt là loại hình chiến lược và chủ lực từ nay đến 2030. Thay thế xe máy bằng phương tiện giao thông an toàn và tiện nghi thì chỉ có xe buýt thôi. “Kế hoạch phát triển xe buýt cần làm rõ xe buýt sẽ phát triển như thế nào, chiến lược đầu tư ra sao. Nếu phát triển giao thông công cộng bằng xe buýt thất bại thì đề án trên cũng thất bại” – TS Lương Hoài Nam nói.
Về xe máy, TS Lương Hoài Nam cho rằng, cần có lộ trình hạn chế xe máy và tạo sự đồng thuận, cố gắng đến năm 2030 cùng với Hà Nội dừng hoạt động xe máy. Tuy nhiên, ông Lương Hoài Nam nhấn mạnh, hạn chế và tiến tới cấm xe máy không phải mục tiêu của TPHCM. Mà mục tiêu là mang lại cho người dân TPHCM một hệ thống giao thông công cộng hiện đại, an toàn, văn minh và rẻ hơn xe máy cá nhân. Nhưng nếu không có lộ trình tiến tới loại bỏ xe máy thì xe buýt không có mặt đường để chạy và xe buýt không có người mua vé. Theo ông Nam đó là điều kiện cần và TPHCM phải coi xe buýt là chiến lược chủ lực, khi đó mới tạo điều kiện và môi trường cho xe buýt phát triển.
“Chúng ta cứ đi vào vòng luẩn quẩn bao giờ đủ giao thông công cộng thì hãy nói chuyện hạn chế và dừng hẳn xe máy. Tôi trả lời luôn là không bao giờ. Bởi có người mua vé, người đầu tư xe buýt đâu mà giao thông công cộng phát triển” – ông Nam thẳng thắn nói.
Ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở GTVT TPHCM, khẳng định, đến năm 2030, TPHCM chưa cấm xe gắn máy. Thời gian này TPHCM sẽ nghiên cứu cũng như thực hiện các biện pháp như trên để kiểm soát việc sử dụng loại phương tiện này cùng các phương tiện giao thông cá nhân khác. “Chỉ khi nào chứng minh được có đủ phương tiện giao thông công cộng cho người dân đi lại thì TPHCM mới tính đến việc cấm xe máy” – ông Cường cho biết.