Tiếp tục kỳ họp thứ 5, chiều 25.5, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Theo ông Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý quy định tại Điều 73 về tài sản góp vốn, tương tự như quy định về tài sản góp vốn tại Luật Doanh nghiệp năm 2020, đồng thời bổ sung một số quy định mang tính đặc thù đối với HTX, liên hiệp HTX.

Việc thành viên góp tài sản bằng quyền sử dụng đất thì thành viên phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho HTX, liên hiệp HTX theo quy định của pháp luật. Khi chấm dứt hợp đồng, thành viên có quyền rút vốn, tài sản góp vốn và HTX phải có kế hoạch cơ cấu lại, phương án sản xuất, kinh doanh thay thế.

Về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX, ông Thanh cho biết, nội dung này hiện có hai phương án.

Phương án 1 là ý kiến của Chính phủ, đề nghị quy định về chuyển nhượng phần vốn góp cả trong nội bộ thành viên hiện hữu của HTX, liên hiệp HTX và cho các cá nhân, tổ chức chưa phải là thành viên.

Việc này để bảo đảm quyền hợp pháp về tài sản được Hiến pháp quy định. Bảo đảm nguyên tắc mở về thành viên tham gia hoặc rút khỏi HTX, liên hiệp HTX. Bảo đảm sự ổn định cho hoạt động của HTX, liên hiệp HTX khi có thành viên muốn rút một phần hoặc toàn bộ phần vốn góp, nhất là đối với vốn góp bằng đất đai, tài sản lớn.

HTX không cần phải làm các thủ tục đánh giá lại vốn điều lệ, thông báo thay đổi vốn điều lệ, bảo đảm quyền lợi cho các chủ nợ như trường hợp không cho phép chuyển nhượng phần vốn góp. Tạo thuận lợi cho quá trình mở rộng, phát triển thành viên của các HTX, liên hiệp HTX khi không phải mất thêm nhiều thời gian, thủ tục để giải quyết cho thành viên rút vốn, chấm dứt tư cách thành viên, sau đó kết nạp cá nhân, tổ chức đủ điều kiện trở thành thành viên HTX, liên hiệp HTX.

Luật HTX quy định nguyên tắc đối nhân, mỗi thành viên HTX có một quyền biểu quyết không phụ thuộc vào phần vốn góp; đồng thời cũng giới hạn mức vốn góp tối đa của thành viên chính thức và thành viên liên kết góp vốn.

Vốn góp thành viên chính thức hoặc tổng vốn góp thành viên liên kết góp vốn không quá 30% vốn điều lệ đối với HTX, không quá 40% vốn điều lệ đối với liên hiệp HTX.

Phương án 2 là ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo đó đề nghị không quy định về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên HTX, liên hiệp HTX mà chỉ quy định về trả lại phần vốn góp khi chấm dứt tư cách thành viên, ra khỏi HTX, liên hiệp HTX theo quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ, tương tự như quy định tại Luật Hợp tác xã năm 2012.

Việc này nhằm phản ảnh đúng bản chất của HTX, liên hiệp HTX là đối nhân không phải đối vốn, là tương trợ lẫn nhau nhằm đáp ứng nhu cầu chung về kinh tế, văn hóa, xã hội, do đó không đặt ra vấn đề chuyển nhượng phần vốn góp, tránh hiện tượng mua, bán phần vốn góp tương tự như công ty cổ phần, công ty TNHH, “doanh nghiệp hóa HTX”, hạn chế tình trạng thâu tóm, chi phối của một số cá nhân, tổ chức.

Khi thành viên không còn nhu cầu là thành viên của HTX, liên hiệp HTX thì có thể xin ra khỏi HTX, liên hiệp HTX và chấm dứt tư cách thành viên theo quy định của Luật. Trong khi đó cá nhân, tổ chức khác có nhu cầu và đáp ứng đủ điều kiện thì trở thành thành viên HTX, liên hiệp HTX.

Thường vụ Quốc hội đề nghị ĐBQH cho ý kiến lựa chọn phương án về nội dung này để tiếp thu và hoàn thiện dự thảo luật.

Tiếp đó, Thường vụ Quốc hội tiếp thu và quy định HTX, liên hiệp HTX được thành lập doanh nghiệp, góp vốn, mua cổ phần tham gia doanh nghiệp nhằm mục tiêu hỗ trợ hoạt động, liên kết, tiêu thụ, sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX, liên hiệp HTX.

Doanh nghiệp được thành lập không được trở thành thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn của HTX, liên hiệp HTX; HTX, liên hiệp HTX không được góp vốn, mua cổ phần tham gia doanh nghiệp đang là thành viên chính thức hoặc thành viên liên kết góp vốn của HTX, liên hiệp HTX.