Chiều 21.8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm lĩnh vực thứ hai gồm 6 lĩnh vực: Tư pháp; Nội vụ; An ninh, trật tự xã hội; Thanh tra; Tòa an; Kiểm sát.
Chất vấn Viện trưởng Viển Kiểm sát nhân dân tối cao (VKSND Tối cao), Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đề nghị Viện trưởng cho biết các giải pháp đã được triển khai và những chuyển biến trong việc tỉ lệ yêu cầu trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung sau khi thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội?
Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí khẳng định, việc trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tố tụng là một biện pháp được phép sử dụng để chống oan sai, bỏ lọt tội phạm; tuy nhiên, vấn đề là cần sử dụng đúng biện pháp này.
Theo lý giải của Viện trưởng VKSND Tối cao, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan tòa án hoặc kiểm sát phát sinh tình tiết mới làm thay đổi bản chất vụ việc thì vẫn phải trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung để không oan sai và không bỏ lọt tội phạm.
Ông Lê Minh Trí nói, về mặt khách quan, tội phạm ngày càng tinh vi, phức tạp, đặt ra thủ tục tố tụng không theo kịp tính chất phức tạp của nó như tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao…
Vì vậy, vị lãnh đạo này cho rằng, có những vấn đề chưa tiên liệu được, trong khi chúng ta gặp nhiều khó khăn, phức tạp mới về tội phạm, đồng thời phải đảm bảo quyền con người, không oan sai, không bỏ lọt tội phạm.
“Việc điều tra bổ sung là việc cần phải làm nhưng không được lạm dụng” - VKSND Tối cao Lê Minh Trí nêu.
Theo ông Lê Minh Trí, thời gian qua, Bộ luật Hình sự năm 2015, Bộ luật Tố tụng hình sự có phát sinh một số vướng mắc chưa được cơ quan có thẩm quyền giải thích, dẫn đến sự khác nhau về nhận thức áp dụng pháp luật của cơ quan tố tụng, đặc biệt của cơ quan điều tra, kiểm sát viên, của thẩm phán.
Ở cơ quan kiểm sát các cấp, có những tình huống vụ án phức tạp, đưa ra đánh giá, nhận xét vẫn còn ý kiến khác nhau. Rồi Hội đồng thẩm phán ở các cấp, kể cả Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao khi luận án cũng có những ý kiến khác nhau.
Viện trưởng VKSND Tối cao nói rằng việc trả hồ sơ điều tra bổ sung mà làm đúng pháp luật, không có gì phải băn khoăn.
Báo cáo thêm, ông Lê Minh Trí nói thời gian qua, từ người đứng đầu VKSND các cấp cho đến các kiểm sát viên đều hạn chế tối đa việc trả hồ sơ điều tra bổ sung, nhưng nếu không bảo đảm chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm thì vẫn phải trả. Đây là một biện pháp kỹ thuật với một số vụ án quá phức tạp.
"Ví dụ như vụ án SCB, Việt Á, đăng kiểm, nếu không trả hồ sơ điều tra bổ sung thì không làm được, kể cả đã khoanh, tách vụ án rồi, vẫn phải trả hồ sơ điều tra bổ sung, để có đủ thời gian chứng minh tội phạm" - ông Trí nói.