Luật đầu tiên quy định riêng về hoạt động giám sát của HĐND

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND là đạo luật đầu tiên quy định riêng về hoạt động giám sát của HĐND.

Luật đã có các quy định cơ bản về hoạt động của các chủ thể giám sát của HĐND, tạo cơ sở pháp lý khá đầy đủ và điều kiện thuận lợi để HĐND thực hiện hoạt động giám sát.

Tuy nhiên, hoạt động giám sát của HĐND ở các địa phương thời gian qua còn gặp nhiều khó khăn như: việc tham gia của các đại biểu còn hạn chế, chất lượng một số cuộc giám sát chưa cao; hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND còn ít hoặc chưa tổ chức được.

Bên cạnh đó, một số kiến nghị chưa sát, chưa đề ra được các giải pháp khắc phục triệt để; việc thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát của các cơ quan hữu quan hiệu quả chưa cao, chưa xác định rõ được trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát; trình tự, thủ tục thực hiện một số hoạt động còn chưa rõ ràng...

Để Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND phát huy hiệu quả cao hơn, tạo sự thuận lợi cho các cơ quan, cá nhân trong quá trình tiến hành các hoạt động giám sát, bảo đảm các hoạt động giám sát được thực hiện thống nhất, nâng cao tính chuyên nghiệp, theo Tổng Thư ký Quốc hội, việc ban hành Nghị quyết này là cần thiết.

Theo dự thảo Tờ trình, để giải quyết các bất cập về triển khai hoạt động giám sát chuyên đề của các Ban HĐND cấp xã, Ban soạn thảo dự kiến quy định theo hướng hoạt động giám sát chuyên đề của các Ban HĐND cấp xã được lồng ghép trong hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực HĐND cấp xã và dẫn chiếu đến khoản 4 Điều 16 của dự thảo Nghị quyết.

Về vấn đề này, Tổng Thư ký Quốc hội nhận thấy, khoản 4 Điều 16 của dự thảo Nghị quyết chỉ quy định về trách nhiệm chuẩn bị của các Ban HĐND đối với hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND mà không quy định về việc triển khai hoạt động giám sát của các Ban của HĐND. Quy định như vậy là chưa thể hiện được nội dung như Tờ trình đã nêu.

Cũng theo Tổng Thư ký Quốc hội, do dự thảo Nghị quyết chưa thể hiện nội dung này nên không rõ việc “lồng ghép” sẽ được hướng dẫn thực hiện như thế nào.

Trường hợp “lồng ghép” mà làm mất đi nhiệm vụ, quyền hạn giám sát chuyên đề độc lập của các Ban HĐND cấp xã là chưa thực sự phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 76 và Điều 80 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Không nên vì ở nhiều nơi các Ban của HĐND cấp xã không thực hiện được hoạt động giám sát chuyên đề mà làm mất đi thẩm quyền giám sát chuyên đề độc lập của tất cả các Ban HĐND cấp xã.

"Tờ trình đã xác định bất cập của việc khó khăn, lúng túng trong việc triển khai hoạt động giám sát chuyên đề của các Ban HĐND cấp xã là do số lượng thành viên tham gia Ban HĐND cấp xã ít, HĐND cấp xã không có công chức chuyên trách giúp việc thì cần có biện pháp hoặc hướng dẫn phù hợp mà không nên hướng dẫn thực hiện khác Luật", ông Cường nhấn mạnh. 

Là cẩm nang hướng dẫn cho hoạt động giám sát

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, đến nay điều kiện để ban hành Nghị quyết đã chín muồi. Trên cơ sở các ý kiến thảo luận hôm nay, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ban Công tác đại biểu phối hợp với Ủy ban Pháp luật hoàn thiện dự thảo Nghị quyết đồng bộ với hệ thống pháp luật để sớm trình ký ban hành.

“Nghị quyết được ban hành sẽ là cuốn cẩm nang hướng dẫn cho hoạt động giám sát của HĐND”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, dự thảo Nghị quyết cũng còn một số nội dung cần lưu ý điều chỉnh để tới đây hướng dẫn chính xác, đầy đủ, bài bản hơn hoạt động giám sát của HĐND, từ đó nâng cao hiệu quả, hiệu lực giám sát.

Ngay sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thống nhất ban hành Nghị quyết.