Tâm thế thận trọng

"Một loạt những bất ổn, cả cũ lẫn mới, làm phức tạp thêm nhiệm vụ của chúng tôi trong việc cân bằng rủi ro. Nếu làm chưa tới, có thể khiến lạm phát dai dẳng hơn với nền kinh tế. Nếu làm quá mức, có thể gây ra thiệt hại không cần thiết cho nền kinh tế. Với những điều không chắc chắn, nguy cơ rủi ro cũng như mức độ tiến triển của kế hoạch, Ủy ban Thị trường mở Liên bang đang tiến hành một cách cẩn thận. Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định về mức độ củng cố chính sách bổ sung. Thời gian duy trì chính sách sẽ dựa trên dữ liệu tổng, triển vọng sắp tới và sự cân bằng rủi ro" - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết.

Người đứng đầu FED khẳng định, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ kiên cường trong cuộc chiến chống lạm phát cao. Vị lãnh đạo thừa nhận, có nhiều yếu tố khiến chiến dịch chống lạm phát của FED thêm phần phức tạp.

Thông điệp này cũng được các quan chức khác của FED củng cố, kỳ vọng tạm dừng thắt chặt trong cuộc họp chính sách sắp tới.

FED có thể tăng thêm lãi suất, hoặc giữ lãi suất cao lâu hơn, nếu cơ quan này chưa nhận thấy thị trường việc làm hoặc tăng trưởng kinh tế Mỹ hạ nhiệt.

Song, các hộ gia đình và doanh nghiệp chưa phản ứng với chi phí vay cao theo những cách thông thường. Chính các quan chức FED cũng chưa đánh giá được thời điểm việc tăng lãi suất thực sự có tác động đến thị trường tài chính, doanh nghiệp và hộ gia đình ở Mỹ.

“Đó thực sự là vấn đề về nhu cầu mạnh mẽ hơn nhiều. Có thể có một số cách để nền kinh tế ít bị ảnh hưởng bởi lãi suất hơn. Thật khó để biết chính xác” - ông Powell nói.

Căng thẳng địa chính trị cũng đang tăng cao, tiềm ẩn những rủi ro đối với nền kinh tế thế giới. Năm ngoái, xung đột Ukraina đã làm rung chuyển thị trường năng lượng quốc tế, khiến lạm phát tăng vọt. Giờ đây, xung đột ở Trung Đông càng làm tăng thêm bất ổn.

Rõ ràng, cuộc suy thoái được nhiều người dự đoán một năm trước đã không thành hiện thực. Doanh số bán lẻ tại Mỹ trong tháng 9.2023 đã tăng 0,7% so với tháng trước, vượt xa kỳ vọng. Lạm phát đã hạ nhiệt so với mức đỉnh 9,1% của năm ngoái, xuống mức 3,7% vào tháng trước. Tỉ lệ này vẫn cao hơn mức mục tiêu 2% của FED, nhưng vẫn cho thấy mặt tích cực.

Bên cạnh đó, thị trường lao động đạt mức tăng lớn trong tháng 9 với 336.000 việc làm mới. Ông Powell đánh giá, yếu tố này đang dần hạ nhiệt để hướng đến bình ổn.

Bài toán cần lời giải

Câu hỏi được đặt ra hiện tại với FED, là cần phải làm gì để khiến nền kinh tế chậm lại. Lãi suất là một công cụ ảnh hưởng trực tiếp đến một số bộ phận của nền kinh tế hơn những bộ phận khác.

Trong cuộc thảo luận mới đây, Chủ tịch FED Richmond, Tom Barkin cho rằng, kiềm chế chi tiêu của người tiêu dùng là một điều khó khăn.

“Không còn nghi ngờ gì nữa, việc kiểm soát lạm phát sẽ khó hơn khi có một nhóm người tiêu dùng giàu có. Họ không chi tiêu trong thời kỳ COVID-19. Họ có thể thay đổi quan điểm về việc chi tiêu trong tương lai và giá trị vốn chủ sở hữu tăng tới 40%”.

Dữ liệu của ông Barkin đưa ra hiện chưa có ý nghĩa rõ ràng đối với chính sách tiền tệ của FED. Lãi suất chính sách cơ bản của FED, hay còn gọi là lãi suất quỹ liên bang, hiện nằm trong khoảng từ 5,25 đến 5,5%. Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang để ngỏ khả năng thực hiện một đợt tăng lãi suất nhỏ với 0,25% trước cuối năm nay, dựa trên những dữ liệu kinh tế hiện tại. Nhưng đến nay, vẫn chưa có căn cứ đủ lớn để thắt chặt thêm chính sách.

Một phần lý do khiến các quan chức FED có thể giữ lãi suất ổn định là do bất ổn trên thị trường tài chính. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ đã tăng vọt, đặc biệt là trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm. Một số quan chức Cục Dự trữ Liên bang ám chỉ, lợi suất cao hơn có thể đóng góp vào công cuộc chống lạm phát.

Lorie Logan, Chủ tịch FED Dallas, nêu quan điểm: “Nếu phí bảo hiểm kỳ hạn tăng, công việc hạ nhiệt nền kinh tế của chúng tôi sẽ được hỗ trợ”.