Vụ lúa hè thu 2016, chương trình này được Cty CP Phân bón Bình Điền phối hợp với TTKN quốc gia, TTKN 13 tỉnh, thành vùng ĐBSCL triển khai thực hiện nhằm cung cấp cho nông dân các giải pháp kỹ thuật mới, phù hợp để tiết kiệm tối đa chi phí đầu tư không cần thiết; đồng thời nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo, tăng thu nhập. Vụ hè thu 2016, năng suất lúa tươi bình quân ở 13 mô hình (MH) áp dụng chương trình này khoảng 6,8 tấn/ha, cao hơn lúa đối chứng khoảng 500kg/ha; MH tại Kiên Giang, Vĩnh Long năng suất tăng gần 1 tấn/ha.
“Trong quá trình thực hiện MH, các chuyên gia khuyến cáo nông dân giảm lượng giống gieo sạ đầu vụ (chủ yếu sạ 80kg/ha). Biện pháp kỹ thuật này nếu áp dụng tốt và nhân rộng được, toàn vùng ĐBSCL với hơn 4 triệu hecta đất lúa sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí canh tác. Các nhà khoa học cũng khuyến cáo nông dân giảm lượng phân bón, chỉ sử dụng liều lượng phù hợp, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Việc sử dụng phân bón hợp lý - nhất là phân đạm - góp phần giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường, góp phần giảm tác hại do biến đổi khí hậu” - ông Nguyễn Văn Khởi - Quyền Giám đốc TTKN quốc gia - nói.
Ông Lê Quốc Phong - Tổng Giám đốc Cty CP Phân bón Bình Điền - cho biết, năng suất lúa tươi bình quân trong MH ở 13 địa phương vùng ĐBSCL áp dụng chương trình tăng khoảng 11,4% (tương đương 680kg/ha). Ruộng đối chứng năng suất trung bình 5,97 tấn/ha, trong khi đó ruộng MH đạt 6,65 tấn/ha... Chi phí đầu tư giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giảm khá nhiều so với sản xuất theo tập quán của nông dân. Giá thành sản xuất lúa trong MH bình quân khoảng 2.600 đồng/kg, giảm khoảng 20% so với ruộng đối chứng. Năng suất ở tất cả các MH đều tăng vượt trội. MH ở các địa phương ven biển (Kiên Giang, Cà Mau, Bến Tre, Tiền Giang, Bạc Liêu) lợi nhuận rất tốt; trong đó ở Tiền Giang và Cà Mau lợi nhuận tăng hơn 11 triệu/ha so với ruộng đối chứng.
Theo PGS.TS Mai Thành Phụng - nguyên Trưởng Bộ phận thường trực khu vực Nam Bộ, TTKN quốc gia - sau 2 năm triển khai chương trình đã thực hiện được 195 MH ở 13 tỉnh, thành trong vùng với tổng diện tích 97,5ha. Tuy nhiên, quá trình thực hiện còn gặp không ít khó khăn: Thời tiết, khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, không theo quy luật như trước đây; tình hình sâu bệnh hại khó phòng trị hơn; nông dân chưa thật tự tin việc ứng dụng các giải pháp kỹ thuật hiệu quả vào sản xuất...
Các nhà khoa học đề nghị nên tổng hợp và biên soạn Cẩm nang “Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu”. Với đối tượng là nông dân, cán bộ ngành NNPTNT ở các địa phương, cẩm nang cần biên soạn dễ hiểu, có tính xác thực theo từng vùng miền, mùa vụ. Những nông dân đã tham gia chương trình sẽ trở thành các “chuyên gia” chia sẻ và hướng dẫn nông dân áp dụng chương trình để thúc đẩy sản xuất lúa phát triển bền vững...