CNN dẫn phân tích của Chương trình giám sát Trái đất của Liên minh châu Âu (EU Copernicus) cho biết năm 2022 là năm nóng thứ 5 đối với Trái đất kể từ khi các hồ sơ bắt đầu được ghi nhận. Châu Âu ghi nhận mùa hè ấm nhất vào năm ngoái và năm nóng thứ hai nói chung, sau năm 2020.
Copernicus mô tả năm 2022 là “một năm khí hậu cực đoan” mang đến những đợt nắng nóng kỷ lục ở Châu Âu, lũ lụt chết người ở Pakistan, lũ lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Australia và khiến Biển Nam Cực đạt đến mức thấp nhất được ghi nhận.
Báo cáo cho biết nhiệt độ trung bình hàng năm trong năm 2022 cao hơn 1,2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, đánh dấu năm thứ 8 liên tiếp nhiệt độ cao hơn ít nhất 1 độ C trong giai đoạn tham chiếu từ năm 1850 đến 1900.
Theo Thỏa thuận Paris 2015, hầu hết các quốc gia đã đồng ý hạn chế sự nóng lên ở mức dưới 2 độ so với mức thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng tốt nhất là 1,5 độ.
Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên Hợp Quốc đã xác định mốc 1,5 độ là ngưỡng chính và cho biết việc vi phạm mốc này sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ xảy ra các sự kiện thời tiết cực đoan và những thay đổi không thể đảo ngược.
Nhiệt độ toàn cầu cao hơn ít nhất 1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp trong 8 năm liên tiếp
Vào năm 2022, hành tinh ấm hơn 1,2 độ C so với mức trung bình của những năm 1850-1900. Nhiệt độ đã tăng đều đặn kể từ những năm 1980 và sự nóng lên toàn cầu lần đầu tiên vượt quá 1 độ vào năm 2015.
Báo cáo của Copernicus cũng nhấn mạnh nồng độ CO2 và mêtan trong khí quyển đang tăng lên - đây là những khí nhà kính mạnh giữ nhiệt trong khí quyển và làm hành tinh nóng lên.
Trước khi con người bắt đầu đốt một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch, nồng độ CO2 trong khí quyển là khoảng 280 phần triệu. Theo Copernicus, nó đạt mức trung bình hàng năm là 417 phần triệu vào năm 2022, tăng 2,1 phần triệu so với năm 2021. Các ghi chép cho thấy nồng độ CO2 trong khí quyển không cao như vậy trong khoảng 2 triệu năm.
IPCC cho biết, thế giới cần cắt giảm gần một nửa lượng khí thải nhà kính vào năm 2030 và đạt mức 0 vào năm 2050 để có cơ hội giữ mức nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp.
Các nhà khoa học cho rằng mối liên hệ giữa nồng độ khí nhà kính và nhiệt độ gia tăng là không thể nhầm lẫn.
“Sự sụt giảm kỷ lục về nhiệt độ kết hợp với các đợt nắng nóng chưa từng có, hạn hán, mưa lớn và lũ lụt trên khắp hành tinh, cùng với sự nóng lên toàn cầu kéo dài trong thập kỷ qua, tất cả đều hoàn toàn phù hợp với một thế giới nóng lên nhanh chóng” - Richard Allan, giáo sư tại Đại học Reading, cho biết.
Theo các nhà khoa học, năm 2022 là một năm đặc biệt ấm áp bất chấp hiện tượng La Niña - hiện đã được quan sát thấy trong ba năm liên tiếp và thường dẫn đến nhiệt độ trung bình toàn cầu mát hơn.
Marybeth Arcodia, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học bang Colorado, nói, rất có khả năng La Niñas gần đây đã che đậy một số hiện tượng nóng lên do biến đổi khí hậu toàn cầu. Vì El Niño - giai đoạn ngược lại của La Niña - có xu hướng gây ra nhiệt độ cao hơn mức trung bình, nên “có khả năng là khi El Niño tiếp theo xảy ra, nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ cao hơn những gì đã thấy trong vài năm qua.
Nắng nóng khắc nghiệt ở Châu Âu
Văn phòng Khí tượng Vương quốc Anh cho biết, năm 2022 là năm nóng nhất được ghi nhận ở Vương quốc Anh, với nhiệt độ trung bình lần đầu tiên được ghi nhận trên 10 độ C. Biến đổi khí hậu do con người gây ra đã khiến nhiệt độ hàng năm phá kỷ lục có khả năng cao hơn khoảng 160 lần.
Cơ quan khí tượng quốc gia Pháp Météo-France cũng xác nhận, năm 2022 là năm nóng nhất ở lục địa Pháp kể từ năm 1900 và là năm thứ 8 trong số 10 năm nóng nhất được ghi nhận kể từ năm 2010.
Nhiệt độ cực cao mà Pháp trải qua vào năm 2022 là “dấu hiệu rõ ràng của biến đổi khí hậu” và nhiệt độ tương tự có thể trở thành tiêu chuẩn vào giữa thế kỷ.
Viện Khoa học Khí quyển và Khí hậu của Italia cho hay, năm 2022 là năm nóng nhất được ghi nhận đối với Italia, trong khi Cơ quan Khí tượng Quốc gia Đức cũng cho biết thông tin tương tự.