Tokyo khó "níu chân" cư dân

Số lượng người dân cư trú tại thủ đô Tokyo, Nhật Bản gia tăng ở mức chóng mặt khi ảnh hưởng của dịch COVID-19 dần lắng xuống. Tuy nhiên, theo Nikkei, do chi phí nhà ở tại Tokyo tăng cao nên các gia đình có con nhỏ hầu hết đều hướng tới quyết định rời thủ đô và sinh sống tại 3 tỉnh lân cận: Kanagawa, Saitama và Chiba.

Năm 2022, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho biết số người chuyển đến Tokyo, Kanagawa, Saitama và Chiba nhiều hơn số người rời đi là 99.519, tăng 17.820 người so với năm 2021.

Dòng người “đổ xô” vào khu vực đô thị Tokyo là một xu hướng dài hạn, mặc dù tốc độ đã chậm lại sau thời kỳ tăng trưởng sau chiến tranh và những năm đầu của hiện tượng “bong bóng kinh tế”. Ngược lại, dòng người di cư cũng đang diễn ra ở khu vực Osaka và Nagoya, chưa kể đến các khu vực ngoài đô thị.

Tuy nhiên, thủ đô Tokyo đã không thành công trong việc thu hút tất cả các thế hệ. Trong khi thành phố này thu hút 90.000 người trong độ tuổi từ 15 đến 29 vào năm 2022, Tokyo đã không thể “níu chân” 52.000 người từ các nhóm tuổi khác. Đặc biệt, khoảng 21.000 người trong độ tuổi 30 và 40 đã rời thủ đô, cùng với 11.000 trẻ em dưới 14 tuổi… Đây là minh chứng rõ nhất của việc các gia đình có con nhỏ muốn rời khỏi Tokyo.

Điều đáng chú ý nhất là những gia đình quyết định rời khỏi Tokyo sẽ đến các vùng lân cận - khoảng 24.800 người vào năm 2022. Điểm đến phổ biến nhất là tỉnh Saitama, với khoảng 12.458 người chuyển đến sinh sống.

Yosuke Sunahara - giáo sư chuyên về nhà ở và bất động sản tại Đại học Kobe - cho hay: “Người dân đang rời khỏi Tokyo và chuyển đến 3 vùng lân cận khi chi phí nhà ở tiếp tục tăng mạnh tại thủ đô”.

Những ngôi nhà dành cho một gia đình mới cưới ở thủ đô có giá cao hơn từ 20% đến 50% so với 3 tỉnh còn lại. Giá thuê chung cư cao hơn từ 50% đến 100%, trong khi giá đất ở các khu nhà ở đắt gấp 2 đến 5 lần.

Giáo sư Sunahara nói: “Mọi người gần như không có lựa chọn nào khác khi di chuyển đến Tokyo, mặc dù họ muốn tránh chi phí nhà ở cao, nhưng điều này khá ‘cân não’ vì không dễ dàng gì để tìm được một công việc hấp dẫn bên ngoài thủ đô”.

Điểm đến thay thế

Tỉnh Kanagawa, Saitama và Chiba là điểm đến thu hút nhiều gia đình đang nuôi con nhỏ “như một sự mở rộng ‘cộng đồng phòng ngủ’ (cộng đồng người không có công ty, văn phòng cụ thể, ngủ nghỉ gần thành phố nơi họ làm việc) ở Tokyo hơn là việc di dời các nhân viên và công ty của họ” - Giáo sư Sunahara nói.

3 tỉnh này đang đẩy mạnh xây dựng những ngôi nhà mới để thu hút cư dân từ các vùng khác của Nhật Bản. Số lượng nhà ở mới bắt đầu tại các tỉnh này đã tăng từ 4% lên 6% vào năm 2022 so với năm 2021, trong khi mức trung bình toàn quốc là 0,4%. 

Ông Sunahara cảnh báo, bất chấp sự gia tăng dân số, 3 tỉnh này sớm muộn gì cũng sẽ dư thừa nhà ở. “Không gì có thể đảm bảo rằng số phận của ‘thị trấn mới’ sẽ luôn trong trạng thái tiến triển tốt” – giáo sư nói, đề cập đến sự gia tăng nhanh chóng của các khu phức hợp nhà ở trong thời kỳ tăng trưởng cao vào những năm 1960 và 1970, hiện phải đối mặt với tình trạng ít dân số và quá nhiều phòng trống.

Vùng đô thị Tokyo, giống như các vùng nông thôn, cần xem xét lại những phương thức thu hút các dân cư mới. Satoshi Nojiri - CEO công ty trách nhiệm hữu hạn FinWell Research ở Tokyo - cho biết: “Có những giới hạn được áp đặt đối với các biện pháp thu hút riêng thế hệ trẻ. Cần phải xem xét cả việc thu hút những người đã nghỉ hưu trong độ tuổi 60 trở lên”.

Quận Nagano và Ibaraki đang cố gắng thu hút cả các gia đình trẻ và người cao tuổi - đây là một trong những khu vực hiếm hoi bên ngoài khu vực Tokyo có nhiều người chuyển đến sinh sống. Do có hệ thống giao thông vận tải tốt và chi phí nhà ở thấp, nhiều người trong độ tuổi 60 thường chọn 2 tỉnh này hơn là bộ ba tỉnh đông đúc Kanagawa, Saitama và Chiba.

Vì những người cao tuổi sở hữu khối tài sản tương đối lớn nên việc thu hút họ có thể là bước đệm để thúc đẩy việc chi tiêu tại địa phương cũng như tạo việc làm, từ đó có thể thu hút những nhân tài trẻ tuổi. Trong thời kỳ dân số giảm, việc sử dụng hiệu quả những ngôi nhà hiện có, thay vì xây dựng những ngôi nhà mới, sẽ là chìa khóa để thu hút những cư dân mới.