Ba nước nhập khẩu vàng Nga nhiều nhất
Theo Reuters, các hồ sơ chứa thông tin chi tiết về gần một nghìn lô hàng vàng trong năm kể từ khi xung đột Ukraina bắt đầu cho thấy, quốc gia vùng Vịnh UAE đã nhập khẩu 75,7 tấn vàng của Nga, trị giá 4,3 tỉ USD - tăng từ mức chỉ 1,3 tấn trong năm 2021.
Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ là những điểm đến lớn tiếp theo, mỗi nước nhập khẩu khoảng 20 tấn trong khoảng thời gian từ ngày 24.2.2022 đến ngày 3.3.2023. Cộng với UAE, ba quốc gia này chiếm 99,8% lượng vàng xuất khẩu của Nga trong dữ liệu hải quan cho giai đoạn này.
Trong những ngày sau khi cuộc xung đột ở Ukraina bắt đầu, nhiều ngân hàng đa quốc gia, nhà cung cấp dịch vụ hậu cần và nhà tinh chế kim loại quý đã ngừng xử lý vàng của Nga, vốn thường được chuyển đến London, trung tâm lưu trữ và giao dịch vàng.
Hiệp hội Thị trường Vàng London đã cấm vàng sản xuất tại Nga từ ngày 7.3.2022 và đến cuối tháng 8, Anh, Liên minh châu Âu (EU), Thụy Sĩ, Mỹ, Canada và Nhật Bản đều cấm nhập khẩu vàng của Nga.
Tuy nhiên, hồ sơ xuất khẩu cho thấy, các nhà sản xuất vàng của Nga đã nhanh chóng tìm thấy thị trường mới ở các quốc gia chưa áp đặt lệnh trừng phạt đối với Mátxcơva, chẳng hạn như UAE, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc.
Louis Marechal - một chuyên gia tìm nguồn cung ứng vàng tại Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - cho biết có nguy cơ vàng của Nga có thể bị nấu chảy và đúc lại, sau đó tìm đường quay trở lại thị trường Mỹ và châu Âu với nguồn gốc bị che đậy.
Ủy ban Vàng của chính phủ UAE cho hay, nước này hoạt động với các quy trình rõ ràng và mạnh mẽ chống lại hàng hóa bất hợp pháp, rửa tiền và các thực thể bị trừng phạt.
"UAE sẽ tiếp tục giao dịch cởi mở và trung thực với các đối tác quốc tế của mình, tuân thủ tất cả các quy tắc quốc tế hiện hành do Liên Hợp Quốc đặt ra" - tuyên bố cho biết.
Mỹ đã cảnh báo các quốc gia, bao gồm UAE và Thổ Nhĩ Kỳ rằng, họ có thể mất khả năng tiếp cận thị trường G7 nếu làm ăn với các thực thể chịu lệnh trừng phạt của Washington.
Dữ liệu của Reuters xem xét cho thấy, không quốc gia nào trong số này vi phạm bất kì lệnh trừng phạt nào của Mỹ.
Theo dữ liệu hải quan, Nga xuất khẩu 116,3 tấn vàng từ ngày 24.2.2022 đến ngày 3.3.2023. Nhà tư vấn Metals Focus ước tính Nga đã sản xuất 325 tấn vàng trong năm 2022. Phần còn lại của số vàng có thể ở lại trong nước hoặc được xuất khẩu trong các giao dịch không có trong hồ sơ.
Hầu hết lô hàng vàng của Nga xuất cho Trung Quốc đại lục đều đến Hong Kong (Trung Quốc). Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, sự hợp tác của nước này với Nga "sẽ không bị gián đoạn hoặc ép buộc từ bất kỳ bên thứ ba nào".
Trong khi đó, UAE từ lâu đã có ngành công nghiệp vàng phát triển mạnh. Nước này nhập khẩu trung bình khoảng 750 tấn vàng nguyên chất mỗi năm từ năm 2016 đến năm 2021 - có nghĩa là các lô hàng trong hồ sơ của Nga sẽ chỉ chiếm khoảng 10% lượng nhập khẩu của nước này.
UAE là nhà xuất khẩu vàng thỏi và đồ trang sức lớn. Các công ty Nga đã bán vàng thỏi ở nước này với mức chiết khấu khoảng 1% so với giá chuẩn toàn cầu.
Theo nguồn tin của Reuters, phần lớn số vàng mà công ty của người này vận chuyển đến UAE được dành cho các nhà máy tinh chế vàng để nấu chảy và đúc lại.
Hồ sơ cho thấy, công ty xử lý vàng lớn nhất của Nga xuất khẩu sang UAE là Temis Luxury Middle East - công ty con thuộc công ty logistics Temis Luxury của Pháp - tham gia vận chuyển 15,6 tấn vàng trị giá 863 triệu USD từ tháng 4.2022 đến ngày tháng 3.2023.
Broca Houy - người đứng đầu bộ phận tuân thủ của Temis Luxury Group - cho hay, công ty "hoàn toàn tuân thủ luật pháp và quy định của UAE về kinh doanh giao nhận vận tải". Temis không mua vàng của Nga và chỉ chấp nhận các đơn đặt hàng vận chuyển từ các nhà điều hành không chịu lệnh trừng phạt của Mỹ.
Khi được hỏi về các lô hàng, Bộ Tài chính Pháp cho biết không bình luận về các trường hợp riêng lẻ, nhưng khẳng định tuân thủ các biện pháp trừng phạt.
Tan Albayrak - luật sư về trừng phạt tại Reed Smith ở London - nói rằng, các biện pháp trừng phạt của châu Âu thường không áp dụng cho các công ty con ở nước ngoài, vì vậy các công ty châu Âu có công ty con liên quan đến việc vận chuyển vàng của Nga đến UAE, Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Hong Kong không vi phạm bất kì luật nào.
Công ty xử lí vàng thỏi lớn thứ hai của Nga tại UAE là công ty hậu cần Transguard, một phần của Tập đoàn Emirates. Công ty vận chuyển 14,6 tấn vàng trị giá 820 triệu USD.
Emirates cũng khẳng định không mua bất kì loại vàng nào của Nga, hoạt động tuân thủ đầy đủ các luật hiện hành và hiện đã ngừng vận chuyển.
"Do những thay đổi về quy định gần đây, Transguard không còn cung cấp dịch vụ logistics liên quan đến các chuyến hàng vàng đến hoặc từ Nga nữa" - thông báo cho biết.
Tại Hong Kong, hầu hết các lô hàng vàng của Nga được xử lí bởi Vpower Finance Security Hong Kong Ltd, một công ty logistics của Trung Quốc. Công ty này nhập khẩu 20,5 tấn vàng trị giá 1,2 tỉ USD từ tháng 5.2022 đến tháng 3.2023.