Chunlan Cup, một giải đấu cờ vây quốc tế với số tiền thưởng 200.000 USD cho người thắng cuộc đã gây tranh cãi sau trận bán kết bởi kết quả bị đảo lộn. Theo đó, không ít người bất ngờ khi Li Xuanhao - tuyển thủ tương đối mới của Trung Quốc đã đánh bại đương kim vô địch thế giới Shin Jin-seo Hàn Quốc.
Ngay sau khi kết quả được công bố, đồng đội của Li đã cáo buộc anh ta gian lận bằng cách nhờ sự hỗ trợ của AI - công cụ thường được sử dụng trong quá trình luyện tập nhưng bị cấm khi thi đấu.
Mặc dù Hiệp hội Cờ vây Trung Quốc tuyên bố không tìm thấy bằng chứng gian lận, nhưng vụ bê bối đã đặt ra câu hỏi về tương lai của môn thể thao 2.500 năm tuổi. Nhiều người chơi yêu cầu các biện pháp mới ngăn chặn gian lận do AI hỗ trợ, họ nói rằng đó là mối đe dọa đang hiện hữu đối với cờ vây.
“AI đã phá hủy tất cả trật tự hiện có của cộng đồng cờ vây. Các chuyên gia từng xây dựng và cống hiến cho bộ môn 2.500 tuổi đang phải chấp nhận một bộ máy có chuyên môn và vượt qua cả người chơi kì cựu. Vậy chúng ta nên giải quyết nó như thế nào?” - Jiuheng He, một người chơi cờ vây đam mê nghiên cứu về AI tại Đại học Cornell chia sẻ.
Các bậc thầy cờ vây tại châu Á thường được tôn kính giống như một vị thần khi họ sở hữu mọi kiến thức về môn cờ truyền thống của Trung Quốc. Những người chơi kì cựu nổi tiếng đến mức có thể xuất bản những cuốn sách đưa ra những triết lý, chiêm nghiệm về cuộc sống.
Tuy nhiên, AI siêu phàm của các ông lớn công nghệ xuất hiện đã đảo lộn tất cả. Năm 2016, Alpha Go - một chương trình máy tính được phát triển bởi Google DeepMind - đã đánh bại nhà vô địch cờ vây thế giới 18 lần Lee Se-dol của Hàn Quốc. 3 năm sau đó, Lee đã tuyên bố giải nghệ với lý do AI đã quá thông minh.
“Con người đã chơi cờ vây hàng nghìn năm và không ngừng cải thiện để phát triển nó. Tuy nhiên, AI chỉ cần 1 năm để chứng minh rằng trí tuệ nhân tạo hoàn toàn có thể vượt xa các tuyển thủ kì cựu” - Ao Lixian, giảng viên tại Trường Cao đẳng Cờ vây tại Hong Kong (Trung Quốc) chia sẻ.
Tại Trường Cao đẳng Cờ vây Hong Kong, Ao Lixian sẽ dạy trẻ em chơi cờ vây bằng AI. Cô giáo Ao cho biết đây là phần thiết yếu mà hầu hết tuyển thủ đều phải học. Ở góc màn hình, AI sẽ đánh giá nước đi của tuyển thủ cờ vây, nếu tốt sẽ hiện màu xanh lá, còn màu đỏ là nước đi không khả quan.
Trong khi đào tạo tuyển thủ cờ vây bằng AI đã trở nên phổ biến thì sự cạnh tranh trong các giải đấu lại là vấn đề hoàn toàn khác. Shin Jin-seo - nhà vô địch thế giới người Hàn Quốc - cho biết: “Gian lận là một vấn đề lớn, đã có ít nhất hai vụ bê bối cờ vây được biết đến với sự hỗ trợ của AI chỉ riêng ở Hàn Quốc kể từ năm 2016”.
Toà án Hàn Quốc từng kết án 1 năm tù đối với tuyển thủ sử dụng AI để gian lận trong một cuộc thi cờ vây năm 2020. Người chơi đã lén đưa máy ảnh, tai nghe vào trận đấu và nhận các bước di chuyển do AI tính toán từ một đồng phạm bên ngoài.
Cũng trong năm 2020, Hiệp hội Cờ vây Hàn Quốc đã điều tra một trong những kỳ thủ chuyên nghiệp sau khi các cáo buộc xuất hiện trên mạng. Hiệp hội hứa sẽ ngăn chặn hành vi gian lận do AI hỗ trợ trong tương lai sau khi người chơi thừa nhận hành vi sai trái.