Giá khí đốt tương lai chuẩn đã tăng 52% kể từ đầu tháng 6 lên mức 35 euro (38 USD) mỗi megawatt giờ, theo dữ liệu từ Dịch vụ Tình báo Hàng hóa Độc lập (ICIS).
Các nhà phân tích nói với CNN, giá đảo chiều chủ yếu do hoạt động bảo trì lâu hơn dự kiến tại các nhà máy khí đốt quan trọng ở Na Uy.
Bill Weatherburn - nhà kinh tế hàng hóa tại Capital Economics - cho biết, đợt tăng giá gần đây cho thấy mức độ nhạy cảm của thị trường châu Âu đối với sự gián đoạn.
Giá khí đốt của châu Âu vẫn thấp hơn nhiều so với mức mùa hè năm ngoái, khi lục địa này rơi vào tình trạng bế tắc về năng lượng với Nga. Nhưng sự tăng giá nhanh chóng trong tháng 6 cho thấy khu vực này vẫn dễ bị tổn thương trước bất kì sự gián đoạn nguồn cung nào sau sự sụt giảm nhập khẩu từ Nga.
Nhà điều hành mạng lưới khí đốt của Na Uy, Gassco, cho hay, một trong các nhà máy khí đốt sẽ đóng cửa đến ngày 15.7 thay vì ngày 21.6 như kế hoạch. Hai nhà máy khí đốt khác sẽ vẫn ngừng hoạt động vô thời hạn, do các vấn đề về quy trình.
Năm ngoái, Na Uy đã thay thế Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt lớn nhất trong Liên minh châu Âu (EU), với hơn 24% thị trường, trong khi Nga chiếm 15%.
Châu Âu có thể sắp mất thêm một nguồn khí đốt khác. Giá khí đốt tăng vọt vào ngày 15.6 sau thông tin Hà Lan có kế hoạch đóng cửa vĩnh viễn mỏ khí đốt Groningen vào tháng 10, thay vì một năm sau đó.
Giá khí đốt tương lai đạt mức cao nhất trong ngày 15.6 ở mức gần 50 euro (55 USD) mỗi megawatt giờ trước khi giảm trở lại, cao gấp đôi mức đầu tháng.
Người phát ngôn của chính phủ Hà Lan cho biết, vẫn chưa đưa ra quyết định về thời điểm đóng cửa Groningnen.
Từng là nhà cung cấp khí đốt chính cho châu Âu, Hà Lan đã giảm sản xuất tại mỏ trên đất liền trong thập kỉ qua vì nguy cơ động đất. Mỏ này là một trong những mỏ lớn nhất trên thế giới nhưng hiện chỉ chiếm một phần nhỏ trong nguồn cung cấp khí đốt của châu Âu. Tuy nhiên, thông tin có thể đóng cửa vào tháng 10 dường như đã khiến các nhà giao dịch lo lắng.
Tom Marzec-Manser, người đứng đầu bộ phận phân tích khí đốt tại ICIS, nói với CNN: “Thị trường khí đốt châu Âu - và mở rộng ra là thị trường khí đốt toàn cầu - chắc chắn không nằm ngoài khả năng cung đáp ứng cầu”.
Ông nói thêm, luôn có khả năng tăng giá do giá khí đốt tương lai cho hai mùa đông tới vẫn tăng so với các tiêu chuẩn lịch sử.
Giá khí đốt đã tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại là 340 euro (372 USD) mỗi megawatt giờ vào cuối tháng 8.2022 khi các nước châu Âu chạy đua để lấp đầy kho dự trữ trước những tháng mùa đông.
Theo dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu, các cơ sở lưu trữ đó hiện đã đầy 73% - mức cao hơn nhiều so với mức 56% trung bình của khối vào cùng thời điểm trong năm trong 5 năm qua.
Massimo Di Odoardo - nhà nghiên cứu khí đốt cao cấp tại công ty tư vấn Wood Mackenzie - nói với CNN: “Giai đoạn hoảng loạn mà chúng ta đã chứng kiến vào mùa hè năm ngoái rất khó xảy ra lần nữa”.
Mức dự trữ khí đốt kỷ lục ở Nhật Bản và Hàn Quốc, cùng với sự phục hồi yếu hơn dự kiến của nền kinh tế Trung Quốc, cũng làm giảm khả năng châu Âu bị buộc phải tham gia vào một cuộc tranh giành tốn kém khác với châu Á để nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng LNG trong năm nay - ông nói.
Tuy nhiên, không mất nhiều thời gian để làm lung lay niềm tin của các nhà giao dịch.
Henning Gloystein - Giám đốc năng lượng, khí hậu và tài nguyên của Eurasia Group - nói với CNN: “Châu Âu vẫn phải đối mặt với thực tế là có ít khí đốt Nga. Sự gián đoạn ngoài kế hoạch vẫn có thể dẫn đến tăng giá đột biến”.
Theo ông Di Odoardo, việc đóng cửa kéo dài các nhà máy khí đốt quan trọng ở Na Uy có thể dễ dàng cắt đứt nguồn cung hàng tỉ mét khối khác trong vài tháng tới. Ông nói, thị trường chỉ cần ít hơn 5 tỉ mét khối là đã khác rất nhiều.