Kiểu giao dịch này được gọi là "negative-basis trade" - mua trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp của Nga với giá rẻ như bèo cùng với các hợp đồng bảo hiểm nợ xấu, đóng vai trò như bảo hiểm cho khả năng không trả được nợ của người đi vay.
Thông thường, kiểu giao dịch này không có ý nghĩa gì, nhưng khi các tổ chức đầu tư muốn nhanh chóng loại bỏ danh mục đầu tư của họ khỏi bất kỳ thứ gì liên quan đến Nga, giá trái phiếu giảm nhanh.
Khối lượng giao dịch trái phiếu doanh nghiệp của Nga đã tăng lên mức cao nhất trong hai năm kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, theo Bloomberg.
Dữ liệu từ trang web MarketAxess cho thấy nợ có chủ quyền của Nga được giao dịch ở mức 7 tỉ USD trong khoảng thời gian từ ngày 24.2 đến ngày 7.4, tăng từ 5 tỉ USD trong cùng kỳ năm 2021, tương đương tăng 35%.
Philip M. Nichols, một chuyên gia về Nga và trách nhiệm xã hội trong kinh doanh, đồng thời là giáo sư tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ), cho biết trái phiếu Nga đang được giao dịch rất nhanh. Ông nói: “Có rất nhiều nhà đầu cơ đang mua những trái phiếu bị hạ giá nghiêm trọng và đang trên đà trở thành đồ bỏ đi".
Nichols nói ông liên tục nhận được các cuộc gọi từ các nhà phân tích quan tâm đến việc liệu giao dịch tiềm năng có hợp lý hay không. Ông nói: “Sự chênh lệch về nợ có chủ quyền của Nga hiện đáng kinh ngạc. Họ đang kiếm một số tiền lớn bất thường".
Chi phí để bảo hiểm các khoản nợ của Nga đã tăng lên 4.300 điểm cơ bản vào ngày 5.4, tăng từ 2.800 điểm vào ngày hôm trước. Đồng thời, lãi suất trái phiếu giảm đáng kể. Theo tờ The Economist, có thể chỉ cần hơn 4 triệu USD để bảo hiểm 10 triệu USD chứng khoán Nga.
Các quỹ đầu cơ như Aurelius Capital Management, GoldenTree Asset Management và Silver Point Capital đã tăng cường mua trái phiếu, chủ yếu là trái phiếu doanh nghiệp của Nga, tờ Financial Times đưa tin vào cuối tháng 3.
Các tổ chức tài chính Mỹ như JPMorgan Chase và Goldman Sachs đang tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch này.
Kathy Jones, trưởng chiến lược gia về thu nhập cố định tại Trung tâm Nghiên cứu Tài chính Schwab cho biết: “Đây là Phố Wall. Tôi không ngạc nhiên khi họ nhìn thấy một lỗ hổng nào đó mà họ có thể khai thác để kiếm tiền".
Các đại diện của JPMorgan cho biết họ đang đóng vai trò là người trung gian, chỉ đơn giản là tìm cách hỗ trợ khách hàng. Người phát ngôn của JPMorgan nói: "Với tư cách là nhà tạo lập thị trường, chúng tôi đã giúp khách hàng giảm thiểu rủi ro và quản lý tổn thất với Nga trên thị trường thứ cấp. Không có giao dịch nào vi phạm lệnh trừng phạt hoặc mang lại lợi ích cho Nga".
Robert Tipp, chiến lược gia đầu tư và người đứng đầu bộ phận Trái phiếu toàn cầu tại PGIM Fixed Income, cho biết nếu khách hàng muốn nhanh chóng gỡ bỏ rủi ro, họ có thể tìm đến các nhà tài phiệt Nga, những người sẽ vui vẻ mua lại trái phiếu chính phủ. Bán nợ của Nga cho các quỹ phòng hộ của Mỹ, giữ mọi khoản lãi tích lũy không nằm trong tay Nga.
Nichols cho biết, các giao dịch này là hợp pháp và sinh lợi, nhưng có tính đầu cơ cao và chịu sự dao động lớn dựa trên tin tức về chiến sự của Nga ở Ukraina và các lệnh trừng phạt khác.
Nó cũng cho thấy một sự mất kết nối đáng báo động giữa Phố Wall và tình trạng thực tế của nền kinh tế toàn cầu: Thông thường, các nhà đầu tư sẽ định giá khoản nợ Nga của họ dựa trên việc liệu chúng có được hoàn trả hay không và khả năng chúng được hoàn trả sẽ phụ thuộc vào sức mạnh và độ bền của nền kinh tế Nga, nhưng điều đó không xảy ra. Các biện pháp trừng phạt mới của Bộ Tài chính Mỹ ngăn chặn quyền truy cập của Nga vào bất kỳ đồng USD nào họ gửi trong các ngân hàng Mỹ, làm tăng đáng kể khả năng Nga vỡ nợ.
Quốc hội Mỹ trong tuần qua đã bỏ phiếu tước quy chế tối huệ quốc với Nga, một sự hạ cấp kinh tế lớn sẽ mở đường cho các biện pháp trừng phạt sâu hơn và kiểm soát nhập khẩu đối với các sản phẩm thiết yếu của Nga như hóa chất và thép.