Nóng hơn
Năm 2024 sẽ rất nóng, đến mức một số chuyên gia dự đoán có thể đánh bại năm 2023 để trở thành năm nóng nhất trong lịch sử được ghi nhận - Bloomberg đưa tin.
Biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch đang làm tăng lượng khí nhà kính trong khí quyển, khiến nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng lên.
Năm 2023, nhiệt độ trung bình cao hơn thời kỳ tiền công nghiệp khoảng 1,4 độ C; ước tính ban đầu cho thấy năm nay nhiệt độ sẽ tăng 1,3 độ C lên 1,6 độ C.
Nhưng điều khiến các nhà khoa học chắc chắn hơn nữa trong dự đoán về năm 2024 là El Nino.
El Nino được xác định bởi vùng nước nóng hơn ở vùng nhiệt đới Thái Bình Dương, trong khi La Nina là vùng nước mát hơn. Khi nhiệt độ bề mặt nước biển nóng lên trong thời kỳ El Nino, không khí trên mặt nước cũng nóng lên do những thay đổi trong hoàn lưu đại dương và các kiểu thời tiết.
Tiến sĩ Michael McPhaden, nhà khoa học cấp cao tại Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ, cho biết vì El Nino thường mất nhiều tháng để đạt đến đỉnh điểm nên cũng có “độ trễ hoặc độ trễ giữa mức độ nóng lên của vùng nhiệt đới Thái Bình Dương và sự gia tăng nhiệt độ bề mặt toàn cầu”.
Nói cách khác, năm thứ hai xảy ra El Nino thường ấm hơn năm đầu tiên.
Trong vài thập kỷ qua, hiện tượng biến đổi khí hậu kép El Nino đã tạo ra một chuỗi những năm nóng kỷ lục. Theo một nghiên cứu, các hiện tượng cực đoan giữa El Ninos và La Ninas đã gia tăng khoảng 30% kể từ năm 1960 so với sáu thập kỷ trước đó, và sự nóng lên toàn cầu có thể góp phần vào 1/3 con số đó.
Tuy nhiên, sức nóng năm ngoái đặc biệt gây sốc. Hầu như mọi tháng trong năm 2023 đều ấm hơn mức trung bình giai đoạn 1991-2020 và phần sau của năm, sau khi El Nino bắt đầu, đã phá vỡ các kỷ lục: Tháng 6, 7, 8, 9, 10, 11 đều là những tháng nóng nhất trong các tháng tương ứng trong lịch sử.
Tháng 7 là tháng nóng nhất từng được quan sát và ngày 6.7 là ngày nóng nhất.
Hạn hán và lũ lụt
Tiến sĩ Ulla Heede của tổ chức phi lợi nhuận Worthy cho biết, khi phần ấm nhất của Thái Bình Dương dịch chuyển về phía đông sẽ “tổ chức lại” gió, sự đối lưu của đại dương và lượng mưa trên khắp hành tinh. Điều đó có thể có nghĩa là những nơi mưa nhiều sẽ có xu hướng khô hạn và ngược lại.
Cả hai sự thay đổi đó đều tác động đến nông nghiệp: Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) đặc biệt lo ngại về tình trạng mất an ninh lương thực vào năm 2024 do hạn hán ở Đông Á, Nam Phi và Trung Mỹ.
El Nino cũng mang đến thời tiết khô hạn cho Amazon - nơi vốn đang bị hạn hán nghiêm trọng - và có thể gây ra nhiều mưa hơn ở phía đông nam Brazil và nước láng giềng Uruguay. Trong khi đó, Mỹ sẽ ẩm ướt và mát mẻ hơn bình thường trong năm nay.
Cháy rừng
Sự dịch chuyển của nước ấm và lượng mưa trên khắp Thái Bình Dương do El Nino khiến bầu trời ở Đông Nam Á trong xanh hơn, đặc biệt là những nơi giáp biển. Điều đó có nghĩa là có nhiều ánh nắng xuyên qua hơn để làm khô đất và thảm thực vật, tăng nguy cơ cháy rừng.
Tiến sĩ Thomas Smith, phó giáo sư địa lý môi trường tại Trường Kinh tế London, cho biết Indonesia đã phải đối mặt với một số vụ cháy rừng tồi tệ nhất kể từ năm 2019. Những tháng đầu năm 2024 có thể sẽ mang lại nhiều nguy cơ hỏa hoạn hơn cho những khu vực này cũng như miền đông Australia.
Tại Mỹ và Canada, El Nino dự kiến sẽ mang nhiệt đến bờ biển tây bắc Thái Bình Dương vào mùa xuân tới, đồng nghĩa với việc những khu vực này có thể chứng kiến một mùa cháy rừng nghiêm trọng vào mùa hè.
Bão mạnh hơn
Tiến sĩ Vikki Thompson, nhà khoa học khí hậu tại Viện Khí tượng Hoàng gia Hà Lan, cho biết băng biển thấp kỷ lục và nhiệt độ bề mặt nước biển cao năm ngoái cũng có thể dẫn đến những tác động không mong muốn ở châu Âu.
Bà nói, sự thay đổi của băng biển có khả năng tác động đến dòng phản lực đi qua Bắc Đại Tây Dương, có thể làm thay đổi vị trí của nó nhiều hơn, từ đó có thể dẫn đến những cơn bão mạnh hơn trên khắp châu Âu.
Các cơn bão có thể có hướng đi khác nhau và tác động đến khu vực khác với những khu vực có khả năng xảy ra nhất trong quá khứ.